Υπηρεσίες εμπειρίας σχέσης: όταν η τρυφερότητα γίνεται προϊόν

Ιχνηλατώντας τη συμπεριφορά ανδρών και γυναικών σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα των εκπροσώπων της γενιάς Υ, διακρίνουμε μια αισθητή πτώση στην επιθυμία να δημιουργήσουν συναισθηματικές σχέσεις και δεσμούς, παρουσιάζοντας μια εμφανή αδιαφορία και έλλειψη συναισθηματικής διαθεσιμότητας. Η έντονη επιθυμία για ανεξαρτησία και η αποκαθήλωση πολλών κοινωνικών θεσμών, μεταξύ αυτών και ο θεσμός του γάμου, καθώς και η αναζήτηση νέων εμπειριών συμβάλλουν σε μια παρατεταμένη εφηβεία με τον εγγενή εγωκεντρισμό που τη χαρακτηρίζει, έχοντας ως συνέπεια ολοένα και περισσότερους νέους να είναι μόνοι, έξω από το πλαίσιο μιας σχέσης.

Άλλωστε σε ένα περιβάλλον που βρίθει από πολυάριθμα dating apps που προσφέρουν χιλιάδες διαθέσιμες επιλογές σε κάθε φύλο και με τον γρήγορο έρωτα να μοιάζει διαθέσιμο παντού, η επιλογή ενός και μόνο συντρόφου μοιάζει ακόμα πιο δύσκολη. Η αρχή του FOMO (fear of missing out) αποτελεί ίσως το μανιφέστο της σύγχρονης εποχής, όπου οι χιλιάδες προσφερόμενες και διαθέσιμες επιλογές προκαλούν μια δυσκολία αν όχι παράλυση στη λήψη αποφάσεων και οριστικών επιλογών. Η αφθονία λειτουργεί αντιστρόφως ανάλογα με την ευκολία της καλύτερης επιλογής, αυτό άλλωστε είναι και το παράδοξο της επιλογής. Ο φόβος ότι θα χάσουμε το καλύτερο δυσκολεύει την επιλογή του καλού στο παρόν. Και τελικά μένουμε μόνοι.

Την ίδια στιγμή όμως, η βιολογική ανάγκη για στοργή και εγγύτητα παραμένει ζωντανή και ζητά κάλυψη μέσα σε ένα δυστοπικό κατά τ’ άλλα περιβάλλον. Η υπηρεσία της «εμπειρίας σχέσης», που αρχικά εμφανίστηκε στην Ιαπωνία και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, πιθανώς μοιάζει βγαλμένη από σενάριο ταινίας, αποτελεί όμως ζωντανή πραγματικότητα ως επιλογή πολλών ανδρών και γυναικών που νιώθουν ευάλωτοι και επιζητούν να μοιραστούν πλευρές της καθημερινότητάς τους μαζί με έναν σύντροφο. Πρόκειται για σχέσεις που έχουν πολλές αποχρώσεις, απουσιάζει όμως αυστηρά η ερωτική επαφή.

Αυτή η νέα τάση έρχεται να προσφέρει ένα σύνολο υπηρεσιών ώστε να καλύψει την ολοένα και αυξανόμενη ανάγκη για συντροφικότητα και σύνδεση, ακόμα και σε ανθρώπους που βρίσκονται σε έναν ανικανοποίητο γάμο. Χωρίς τις δυσκολίες μιας αληθινής σχέσης που απαιτεί προσπάθεια και χρόνο, με τις συναισθηματικές υφέσεις και εξάρσεις, ο επί πληρωμή σύντροφος που επιλέγεται προσφέρει ένα ρομαντικό ραντεβού ή μια ασφαλή αγκαλιά μέσα στην οποία μπορείς να χαλαρώσεις και να κοιμηθείς.

Ανάλογα με την παρεχόμενη υπηρεσία και με το αντίστοιχο φυσικά κόστος, το οποίο κυμαίνεται από μερικές εκατοντάδες μέχρι μερικές χιλιάδες ευρώ, διατίθενται όλα όσα επιθυμείς. Ένας σύντροφος που παρακολουθεί μαζί σου μια δραματική ταινία και με περισσή φροντίδα σου σκουπίζει τα δάκρυα συγκίνησης, συζητώντας μαζί σου όσα σε απασχολούν και βοηθώντας στην αποσυμφόρηση από το μεγάλο συναισθηματικό φορτίο που σε βαραίνει, σε ένα ασφαλές και οριοθετημένο πλαίσιο. Ή ένας σύντροφος που σε συνοδεύει σε ένα ρομαντικό εστιατόριο και αφιερώνει όλο τον χρόνο και την προσοχή του σε εσένα και μόνο. Κι αν νιώθεις μοναξιά τις βραδινές ώρες στο σπίτι σου, ένας σύντροφος επί πληρωμή μπορεί να ξαπλώσει μαζί σου και να σε αγκαλιάσει ενώ εσύ περιγράφεις τη δύσκολη ημέρα που είχες στη δουλειά, ίσως και να κοιμηθεί μαζί σου.

Η γυναικεία χειραφέτηση έφερε ένα κύμα αλλαγής στην κοινωνική δομή ανατρέποντας τα παλαιότερα πρότυπα, καθώς οι γυναίκες διεκδίκησαν σθεναρά τη θέση τους στην εργασία έξω από το σπίτι και στη δημιουργία μια επιτυχημένης καριέρας, με συνέπεια την οικονομική ανεξαρτησία τους και την έλλειψη ανάγκης για υποστήριξη από έναν σύντροφο.

Από την άλλη πλευρά, η σωματική και συναισθηματική εξάντληση των εκπροσώπων του αντρικού φύλου στην προσπάθειά τους να υπερνικήσουν και να ξεπεράσουν τον ανταγωνισμό στην εργασία μαζί με την ταυτόχρονη προσπάθεια να είναι «κυνηγοί» και πυλώνες της οικογένειας, όλα μαζί τους οδήγησαν σε μια γενικότερη απόσυρση και σαφή έλλειψη ενδιαφέροντος για την ερωτική επαφή και τη δημιουργία μόνιμων σχέσεων.

Εξάλλου, η ευκολία στην εύρεση ερωτικού παρτενέρ και για τα δύο φύλα που αποτελεί πραγματικότητα, με τις πολυάριθμες εφαρμογές και ιστοσελίδες που υπάρχουν πλέον, δημιούργησε νέες συμπεριφορές αλλά και ανάγκες. Η συντροφικότητα, η ανάγκη κάλυψης της ευάλωτης και ευαίσθητης πλευρά μας, ο ανδρισμός και η αρρενωπότητα της έκφρασής του μετατρέπονται σε ευυπόληπτο προϊόν όπου εφαρμόζονται έξυπνες τεχνικές προώθησης και marketing.

Απαιτούμε την άμεση κάλυψη των αναγκών μας προβάλλοντας το αναφαίρετο δικαίωμα ως προς κάθετί γύρω μας. Καλύπτουμε τις ατέλειές μας με φίλτρα και επώνυμα ρούχα για να ξεχωρίσουμε, καταλήγοντας να είμαστε όλοι πανομοιότυποι και κακέκτυπα αντιγραφών. Μας έμαθαν ότι μας αξίζουν τα πάντα και έχουμε απεριόριστες επιλογές γύρω μας κι όμως συγκριτικά με άλλες εποχές, τελικά δεν επιλέγουμε τίποτα και μένουμε μόνοι να κοιτάζουμε το είδωλό μας στον καθρέπτη.

Το πλέον ίσως ακραίο παράδειγμα αυτής της νέας τάσης είναι ο γάμος ενός Ιάπωνα με ένα ολόγραμμα, αφορίζοντας τα σύγχρονα πρότυπα σχέσης που κατά τον ίδιο δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των ανθρώπων. Στην Ιαπωνία εξάλλου δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλεγούν ένα ρομπότ για σύντροφο, με μια μερίδα ειδικών της ψυχικής υγείας να ισχυρίζονται ότι το ασφαλές και οριοθετημένο πλαίσιο αυτών των σχέσεων δρα όντως θεραπευτικά, ειδικά σε άτομα με συναισθηματικές και ερωτικές δυσλειτουργίες. Με τον όρο digisexual να εισέρχεται στα νέα λεξικά γίνεται εμφανές το γεγονός ότι τέτοιες τάσεις ήρθαν για να μείνουν.

Σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο όπου έχει άτυπα θεσπιστεί η ανάγκη για αποδοχή της διαφορετικότητας, κατά πόσο τέτοιες υπηρεσίες και τάσεις εξελίσσουν καθολικά προς όφελος του ατόμου είναι αντικείμενο προς παρατήρηση και διερεύνηση. Με λογαριασμούς στο YouTube που προσφέρουν ανέξοδα ποικίλα ερεθίσματα στον εγκέφαλό σου ώστε να νιώσεις την εμπειρία ενός τέλειου συντρόφου μέσω της οθόνης του υπολογιστή σου, που αριθμεί σχεδόν ένα εκατομμύριο συνδρομητές, καταλαβαίνει κανείς την αυξανόμενη ανάγκη για σύνδεση και ασφάλεια μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει.

Θεμιτό ή αθέμιτο, αποδεκτό ή απορριπτέο, το γεγονός της ύπαρξης υπηρεσιών σχέσης ποικίλης μορφής βρίσκεται στο παρόν και μας κοιτά κατάματα, έστω και μέσα από μια οθόνη. Ίσως η απάντηση σε όλα τα παραπάνω να είναι η ένταξη στην κανονικότητα τέτοιων μορφών σχέσης, ίσως πάλι η πραγματική σχέση να είναι αναντικατάστατη και επιζήμια όποια αλλοιωμένη μορφή της. Ίσως πάλι τέτοιες σχέσεις να μην αποτελούν ένα πρόβλημα προς επίλυση, αλλά μια πραγματικότητα προς αποδοχή.