Τοξική είναι μια κατάσταση η οποία σε καθημερινή βάση σου κλέβει κι ένα κομμάτι από την αξιοπρέπειά σου. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι με τους οποίους όλοι έχουμε εμπλακεί, και εκείνες οι καταστάσεις που ακόμη και εμείς οι ίδιοι έχουμε δημιουργήσει, όπου μικρά κομματάκια αυτοεκτίμησης ξεκολλάνε μέχρι που στο τέλος μένουμε άδειοι, στεγνοί και εντελώς χαμένοι. Θέλουμε να ξεκολλήσουμε αλλά δυσκολευόμαστε, ξανακάνουμε τα ίδια λάθη ενώ περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα και έτσι αναπαράγουμε έναν κύκλο που το μόνο που μας προσφέρει είναι περισσότερη απογοήτευση και πόνο.
Όταν όμως αποφασίσουμε να σταματήσουμε να εμπλεκόμαστε με τοξικούς ανθρώπους και καταστάσεις, δε σημαίνει ότι «παραδώσαμε» τα όπλα ή ότι ο άλλος/άλλη με κάποιο τρόπο κέρδισε. Σημαίνει ότι αποφασίσαμε να παραμείνουμε αληθινοί με τους εαυτούς μας, ειλικρινείς με την ανάγκη μας για ψυχική ηρεμία και ισορροπία.
Ακούω από πολλούς ανθρώπους ότι επιλέγουν να μη φύγουν από επώδυνες και μερικές φορές εξευτελιστικές καταστάσεις, μόνο και μόνο επειδή δε θέλουν να «κερδίσει» το άλλο πρόσωπο. Μάλιστα πολλοί, εξιδανικεύουν και ρομαντικοποιούν μια κατάσταση πιστεύοντας ότι πρέπει να «παλέψεις» για την αγάπη. Η αγάπη όμως δεν είναι μια άνιση μάχη πόνου και εξευτελισμών, μόνο και μόνο για να αποδείξουμε στο άλλο άτομο κάτι.
Αν δε θέλεις να «χάσεις», μην κάνεις πράγματα τα οποία θα σε κάνουν να χάσεις τον εαυτό σου. Μην προσπαθείς να αποκτήσεις διδακτορικό με το να προσπαθείς να καταλάβεις τον άλλο σε απεριόριστα επίπεδα, και σίγουρα μην εμπλέκεσαι στο να προσπαθείς να ευχαριστείς τους άλλους ενώ εσύ ο ίδιος ταπεινώνεσαι.
Όποιο και να είναι το πρόσωπο με το οποίο συνεχίζεις να εμπλέκεσαι με κόστος την ψυχική σου ευημερία και ισορροπία δεν είναι και τόσο ξεχωριστό. Αλήθεια. Δεν είναι ο βασιλιάς ή η βασίλισσα του σύμπαντος, ο Θεός, μια ανώτερη δύναμη ή ο προσδιορισμός του ποιος είσαι. Δεν αξίζει τον κόπο να κάνεις πράγματα προσπαθώντας να κρατήσεις μια φαινομενική ειρήνη με κόστος την δική σου ειρήνη.
Το να επιλέξουμε να αφήσουμε του άλλους να διαχειριστούν οι ίδιοι το δράμα τους χωρίς την παρουσία μας ή να φύγουμε εντελώς από μια τέτοια κατάσταση, δε μας κάνει «χαμένους». Οφείλουμε να γνωρίζουμε τις αξίες και τις προτεραιότητές μας. Δεν αξίζει η ψυχική σου ηρεμία να μπει σε μια μάχη με κάποιον που έχει να παλέψει πολύ μεγαλύτερα θέματα με τον εαυτό του.
Με την καμία όμως. Εκτός και αν έχετε υποσχεθεί μια ζωή προσφοράς με ό,τι κόστος σε κάποια ανώτερη δύναμη ή πιστεύετε ότι πρέπει να εξιλεωθείτε για παρελθούσες αμαρτίες.
Λανθασμένα πιστεύουμε ότι μένοντας σε τέτοιες καταστάσεις, προσπαθούμε να δείξουμε στον άλλο/η ότι μας έχουν κρίνει λάθος, ότι έχουμε συμπόνοια και ενσυναίσθηση με το να καταλαβαίνουμε και να δικαιολογούμε την απαράδεκτή τους συμπεριφορά ή ότι είμαστε «αγωνιστές» και δεν τα παρατάμε.
Το πρόβλημα με όλο αυτό, είναι ότι στην προσπάθειά μας να αποδείξουμε όλα τα παραπάνω, καταλήγουμε να τροφοδοτούμε το «εγώ» κάποιων και να τους δίνουμε την εντύπωση ότι η άποψη τους για εμάς είναι αυτό που μετράει περισσότερο. Και φυσικά το ερμηνεύουν ως αδυναμία.
Φυσικά και δεν πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε συμπονετικοί και να καταλαβαίνουμε και τη θέση του άλλου. Το πρόβλημα όμως αρχίζει και διογκώνεται, όταν σταματάμε να βλέπουμε τον άλλον ξεκάθαρα, αρχίζουμε να κάνουμε προβολές στο πώς θα θέλαμε να είναι και όχι στο πώς πραγματικά είναι κι εκεί χάνουμε, εντελώς όμως, τον μπούσουλα. Όταν δε βάζουμε τα όριά μας και δεν υπερασπιζόμαστε τις αξίες μας, όταν εξαρτόμαστε από την αποδοχή κάποιου, που για να νιώσει εκείνος καλύτερα μας μειώνει, που βλέπει τα πράγματα μόνο από τη δική του σκοπιά, που η έννοια του σεβασμού έχει από καιρό εκλείψει, που δεν ξέρει πού είναι το όριο (επειδή εμείς εξακολουθούμε να μην το υπερασπιζόμαστε) τότε και εκείνος θα εξακολουθήσει να πιστεύει ότι η συμπεριφορά του είναι εντάξει. Το βλέπετε το πρόβλημα;
Και ναι, θα παλέψουμε και θα διεκδικήσουμε, αλλά σε κάποιο σημείο, πρέπει να αποφασίσουμε τι πραγματικά θέλουμε, χρειαζόμαστε και περιμένουμε από τη ζωή, γιατί όταν τέτοιου είδους καταστάσεις και άνθρωποι μας βγάζουν εντελώς εκτός πορείας από τις αξίες μας, τότε ποιο είναι το νόημα;
Αν κάτι από τα παραπάνω σας εκφράζει, μην το βλέπετε από τη πλευρά του ανώτερου ή του κατώτερου. Η συμπόνοια προς εσάς θα σας βοηθήσει να δείτε τα πράγματα όπως ακριβώς είναι.
Και όχι, αυτό δεν έχει σχέση με το πώς συμπεριφέρεστε στους άλλους ή στο πώς σας αξίζει να σας συμπεριφέρονται. Η συμπεριφορά του άλλου όσο τοξική και να είναι, δεν έχει να κάνει μόνο με εσάς, αλλά κυρίως με εκείνους. Πολλές φορές νιώθουν ότι απειλούνται με ένα δυσανάλογο και παράλογο τρόπο, έχουν τραύματα και εμπειρίες που τους κάνουν αμυντικούς και πολλές φορές χρησιμοποιούν τους ανθρώπους ως μέσο για να πετύχουν έναν σκοπό.
Δεν είναι δική μας δουλειά, ούτε να διορθώσουμε τον άλλο, ούτε να τον καταλαβαίνουμε και να τον δικαιολογούμε συνεχώς, πιστεύοντας ότι εμείς είμαστε ανώτεροι ή ότι εμείς καταλαβαίνουμε και άρα θα μας καταλάβουν και εκείνοι. Ο κόσμος δεν είναι γεμάτος από κλώνους μας που θα σκέφτονται και θ’ αντιδρούν όπως εμείς. Όλοι προερχόμαστε από διαφορετικές εμπειρίες, επίπεδα συνείδησης, φόβους και κίνητρα, πιστεύω και ιδέες.
Το να βλέπουμε τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων, μας επιτρέπει να έχουμε υγιή όρια και όχι να συμπεριφερόμαστε το ίδιο σε εκείνους που μας τα καταστρατηγούν με εκείνους που τα σέβονται. Με το να μη διαχωρίζουμε τις καταστάσεις και τους ανθρώπους παραμένουμε ανοιχτοί στην τοξικότητα και τον πόνο. Δύναμη και ελευθερία είναι να μπορούμε να φεύγουμε από τέτοιες καταστάσεις και πρόσωπα και όχι να πιστεύουμε ότι μένοντας παλεύουμε για έναν ανώτερο σκοπό. Γιατί είναι ψέμα. Οικτρό και πάνω από όλα προς εμάς.
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Αγοραστού: Σοφία Καλπαζίδου
Συντάκτης: Μαρία Αγοραστού
