Δεν είναι ότι δεν το βλέπεις. Το βλέπεις. Το νιώθεις στο σώμα σου, στο έντερό σου, στις στιγμές της σιωπής. Ξέρεις ότι δε σου κάνει καλό. Ότι κάτι ξύνει, κάτι σου λείπει κάθε φορά που λες “ας του/της δώσω άλλη μία ευκαιρία”. Κι όμως, κάτι εκεί σε κρατάει. Κάτι γοητευτικό. Κάτι «εξιταριστικό». Τι είναι αυτό το κάτι; Και γιατί, ρημάδι, δεν μπορούμε να εθιστούμε στους ανθρώπους που μας ηρεμούν, που μας αγαπάνε καλά, που δεν παίζουν κρυφτό με το ενδιαφέρον τους; Ίσως γιατί μάθαμε να συγχέουμε το ενδιαφέρον με την ένταση. Την ασφάλεια με τη ρουτίνα. Την σταθερότητα με το βαρετό. Ίσως γιατί, κάπου βαθιά, μας φτιάχνει το κυνηγητό.
Το νευρικό μας σύστημα έχει ιστορία
Αν μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον όπου η αγάπη ήταν ασυνεπής — πότε ήσουνα το κέντρο του κόσμου και πότε αόρατος/η — τότε το σώμα σου έχει μάθει να ερωτεύεται το απρόβλεπτο. Σου λέει «αυτό ξέρω, αυτό αναγνωρίζω, άρα αυτό είναι αγάπη». Και ξαναπέφτεις. Είναι αυτό που λένε οι ψυχολόγοι “τραύμα επαναλαμβανόμενο σαν μοτίβο”. Δεν είναι μαζοχισμός. Είναι μνήμη. Το σώμα ψάχνει τη συγκίνηση εκεί όπου την πρωτοέμαθε. Κι αν την έμαθε μέσα στο μπέρδεμα, τότε το καθαρό μοιάζει ξένο.
Εθισμός στο roller coaster
Οι τοξικές σχέσεις λειτουργούν σαν ναρκωτικό. Σε ρίχνουν χαμηλά, σε κάνουν να νιώθεις άχρηστος/η, να παρακαλάς για λίγα ψίχουλα τρυφερότητας… και μετά σου πετάνε ένα «μου έλειψες» στις 2 το πρωί και νιώθεις θεός/θεά. Αυτός ο εναλλασσόμενος πόνος-ευχαρίστηση είναι που φτιάχνει τον εθισμό. Δεν είναι ο/η ίδιος/α που σε εξιτάρει. Είναι το σκαμπανέβασμα. Είναι το δράμα. Είναι ότι για να νιώσεις το high, πρέπει πρώτα να περάσεις από τη στέρηση.
Θέλουμε αυτό που δεν μπορούμε να έχουμε;
Ναι, αλλά με μια υποσημείωση: Θέλουμε αυτό που μας κάνει να αποδείξουμε την αξία μας. Το άτομο που δεν μας επιβεβαιώνει, που δε δείχνει σταθερά συναισθήματα, μας βάζει (συνήθως υποσυνείδητα) στον πειρασμό να αποδείξουμε ότι αξίζουμε να μας αγαπήσουν. Δεν είναι πάντα ζήτημα έλξης. Είναι ζήτημα αναγνώρισης. Του εαυτού μας μέσα από τον άλλον. Αν εκείνος ή εκείνη μας εγκρίνει, ίσως για πρώτη φορά νιώσουμε ότι “είμαστε αρκετοί”. Μόνο που αυτή η έγκριση δεν έρχεται ποτέ. Ή έρχεται με τρόπο που μας κοστίζει ακριβά. Και μένουμε.
Είναι ο φόβος του καλού;
Ναι. Αν δεν έχεις μάθει να σου φέρονται καλά, το καλό σε τρομάζει. Το υγιές μοιάζει ξένο. Το άτομο που σε ακούει, σε βλέπει, σε φροντίζει χωρίς να ζητάει ανταλλάγματα, σε μπερδεύει. Πού είναι η ένταση; Πού είναι η αγωνία; Πού είναι η μπάλα που θα πέσει από τον αέρα; Πολλοί άνθρωποι, όταν βρουν μια καλή σχέση, την υποσκάπτουν. Γιατί δεν την αναγνωρίζουν ως αγάπη. Γιατί νιώθουν ανάξιοι. Γιατί τους φαίνεται υπερβολικά… εύκολη. Κι έτσι, ξαναγυρνάνε στο χάος.
Και τώρα τι;
Αναρωτήσου με ειλικρίνεια:
- Σε ηρεμεί ή σε ταράζει η παρουσία του/της;
- Νιώθεις ολόκληρος/η ή σε κεντράρει στην έλλειψη;
- Σου μεγαλώνει την αγάπη προς τον εαυτό σου ή στην κόβει κομματάκια;
Το ότι εξιτάρεσαι δε σημαίνει ότι είναι αγάπη. Μπορεί να είναι απλά το τραύμα σου που φωνάζει. Δεν φταις αν μπλέκεις. Όμως κάποια στιγμή πρέπει να διαλέξεις: Θες να καίγεσαι ή να ανθίζεις; Το πρώτο το έχεις ξαναζήσει. Το δεύτερο ίσως ακόμα όχι. Αλλά είναι εκεί. Περιμένει να το επιλέξεις.