Πώς κατάφερε το Ελσίνκι να έχει 0 τροχαία ατυχήματα;

Ζώντας σε μία χώρα, η οποία επίμονα διατηρεί τις πρώτες θέσεις όσον αφορά τους θανάτους σε οδικά ατυχήματα ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα παρουσιάζοντας την πέμπτη χειρότερη επίδοση με βάση επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για το έτος 2023, η Φινλανδία κάνει πάλι το θαύμα της και πρωτοπορεί με σωστό σχεδιασμό στην αντιμετώπιση αλλά και πρόληψη των κακώς κειμένων της οδικής συμπεριφοράς.

Συγκεκριμένα, το Ελσίνκι, για έναν ολόκληρο χρόνο δεν έχει καταγράψει ούτε ένα θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα μετά από στοιχεία που κατέθεσαν πριν λίγες μέρες δημοτικοί αξιωματούχοι.

Αν θέλουμε να εξηγήσουμε τη φινλανδική επιτυχία, πρέπει πρωτίστως να ανατρέξουμε στον περιορισμό του ορίου ταχύτητας σύμφωνα με τον μηχανικό κυκλοφορίας στην Υπηρεσία Αστικού Περιβάλλοντος της πόλης, Ρόνι Ουτριάινεν. Η μείωση της ταχύτητας πρόσκρουσης ενός αυτοκινήτου από 40 σε 30 χλμ. την ώρα στις κατοικημένες περιοχές και το κέντρο του Ελσίνκι έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των πιθανοτήτων σύγκρουσης με πεζούς και θανάτου των τελευταίων.

Επόμενο βήμα ήταν η παρακολούθηση της οδικής συμπεριφοράς με την τοποθέτηση 70 νέων καμερών ταχύτητας και με έντονη αστυνομική παρουσία στους δρόμους, μέτρα που έχουν ήδη προβλεφθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Όραμα Μηδέν» που επικεντρώνεται ακριβώς στην ελαχιστοποίηση έως και εξάλειψη τραυματισμών και θανάτων από τροχαία ατυχήματα.

Η αλλαγή στη ρυμοτομία της πόλης, επιπλέον, και της οδικής αρχιτεκτονικής έχει συμβάλει στο φινλανδικό επίτευγμα. Σε πολλά μέρη του Ελσίνκι, οι δρόμοι έχουν στενέψει και έχουν φυτευτεί δέντρα, κίνηση που εκτός από το ότι εφοδιάζει την πόλη με επιπλέον «πνεύμονες πρασίνου» έχει και συνέπειες στην ψυχολογία των οδηγών. Η ποικιλία του αστικού τοπίου και η εναλλαγή των οπτικών ερεθισμάτων (κτήρια – πράσινο) δημιουργεί την ανάγκη και την ευαισθησία στους οδηγούς να κινούνται πιο προσεκτικά.

Τέλος, η πόλη έχει επενδύσει σε νέες υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες. Με ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων 1500 χιλιομέτρων και άνω, και άλλο ένα σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών με λεωφορεία χωρίς άνθρακα και αυτόνομα και με μία νέα γραμμή τραμ ήδη στα σκαριά, το Ελσίνκι φιλοδοξεί να συνεχίσει το σερί των επιτυχιών και τα επόμενα χρόνια.

Για να καταλάβει κανείς τι σημαίνει  να έχει μηδενικούς θανάτους από τροχαία μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα – η οποία, βέβαια, να σημειωθεί, δεν είναι ούτε η πιο μεγάλη ούτε η πιο πυκνοκατοικημένη – αξίζει να αναφέρει κανείς συγκριτικά στοιχεία άλλων χωρών. Το 2023, 7.807 Ευρωπαίοι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα σε πόλεις της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το Politico. 55 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα στο Βερολίνο πέρυσι και 9 άτομα έχασαν τη ζωή τους σε συγκρούσεις στην περιοχή των Βρυξελλών τους τελευταίους 12 μήνες.

Παρά τη συνεχή μείωση του αριθμού των θανάτων ανά εκατομμύριο κατοίκους σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε έτος, η Ελλάδα διατηρεί τη θέση της στις πρώτες τάξεις όσον αφορά τους θανάτους σε οδικά ατυχήματα στην ΕΕ. Το 2023, καταγράφηκαν 61 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους, κατατάσσοντας τη χώρα – όπως προαναφέρθηκε – στην πέμπτη χειρότερη επίδοση στην ΕΕ. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία με 81 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους, ενώ στην τελευταία θέση βρίσκεται η Σουηδία με 22 θανάτους. Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι θάνατοι αφορούν την ηλικιακή ομάδα 25 – 49 ετών, ενώ δυστυχώς μόνο για τον Ιούλιο του 2025 και μόνο για την Αττική, οι νεκροί ήδη ανέρχονται σε 11.

Όταν, λοιπόν, από εδώ και πέρα θα κάνουμε λόγο για «φινλανδικό θαύμα» δε θα εννοούμε μόνο τον χώρο της εκπαίδευσης αλλά και τον τομέα της οδικής ασφάλειας.

Η αποτροπή θανάτων από τροχαία ατυχήματα είναι ένας συνδυασμός πολιτικού σχεδιασμού, προσωπικής ευθύνης και αναβάθμισης του συστήματος υγείας. Όταν όλα αυτά φτάσουν να αποδίδουν τα μέγιστα, τότε σίγουρα μπορούμε να μειώσουμε όχι μόνο τους θανάτους αλλά και τα ίδια τα τροχαία ατυχήματα.