Μεγάλη δημοσιότητα πήρε τις τελευταίες μέρες ξανά ένα παλαιότερο βίντεο μιας μητέρας από την Αμερική, στο οποίο κλαίει επειδή τελειώνει η άδεια μητρότητας. Στην Αμερική, δυστυχώς, η άδεια αυτή διαρκεί μόλις τρεις μήνες. Η γυναίκα, κρατώντας στην αγκαλιά της τα δίδυμα μωρά της, μιλά με δάκρυα στα μάτια για το πόσο άσχημα νιώθει που θα πρέπει να τα αφήσει για να επιστρέψει στις επαγγελματικές της υποχρεώσεις. Δεν αισθάνεται έτοιμη —ούτε σωματικά ούτε ψυχολογικά— και στα μάτια της καθρεφτίζεται η αγωνία και η θλίψη που βιώνει. Η σκληρή αλήθεια είναι πως, είτε η άδεια διαρκεί τρεις μήνες είτε δύο χρόνια, για μια μητέρα η επιστροφή στη δουλειά είναι πάντα δύσκολη.
View this post on Instagram
Υπάρχουν πολλές γυναίκες που ανυπομονούν να επιστρέψουν στη δουλειά και στις υποχρεώσεις τους, ώστε να μη χάσουν την αίσθηση της ταυτότητάς τους. Θέλουν να μάθουν να συνδυάζουν τη μητρότητα με την παλιά τους ζωή και να νιώθουν ξανά παραγωγικές, ενεργές, ο εαυτός τους. Κι αυτό σίγουρα είναι αξιοθαύμαστο.
Υπάρχει, όμως, και η άλλη πλευρά του νομίσματος.
Για πολλές γυναίκες ο αποχωρισμός είναι δυσβάσταχτος. Έχουν μόλις φέρει στον κόσμο ένα πλάσμα που εξαρτάται ολοκληρωτικά από εκείνες— έχει ανάγκη το γάλα, την αγκαλιά, το χαμόγελο, την αγάπη. Και ταυτόχρονα, εκείνες καλούνται να φροντίσουν τον εαυτό τους, ενώ φροντίζουν 24 ώρες το 24ωρο έναν άλλο άνθρωπο. Αντιμετωπίζουν αϋπνία, εξάντληση, ορμονικές αλλαγές, εύθραυστη ψυχική ισορροπία. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει πλήρως από τη μια στιγμή στην άλλη.
Mόλις αρχίσουν να βρίσκουν τα πατήματά τους και η καθημερινότητα ρέει λίγο πιο αβίαστα, έρχεται η ώρα της επιστροφής. Και μαζί της έρχονται το άγχος και οι ενοχές— πολλές ενοχές. «Πού θα πάω και θα αφήσω το παιδί τόσο μικρό;», «Πώς θα αντέξω τόσες ώρες μακριά;», «Κι αν δε φροντίζεται όπως θα ήθελα;», «Μήπως του προκαλώ τραύμα;». Ερωτήματα σαν κι αυτά κατακλύζουν το μυαλό τους — και είναι απολύτως λογικά. Ανθρώπινα.
Η μητρότητα αλλάζει τα πάντα
Η μητρότητα είναι μια υπαρξιακή εμπειρία. Το δέσιμο της μάνας με το παιδί είναι μοναδικό. Όσο την έχει ανάγκη το παιδί, άλλο τόσο το έχει ανάγκη κι εκείνη. Για τους πρώτους μήνες, τουλάχιστον, είναι σαν ένα σώμα. Το αίσθημα της ευθύνης κυριαρχεί. Όλα τα άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Πώς θα μπορούσε λοιπόν η επιστροφή στη δουλειά να είναι κάτι απλό ή ασήμαντο; Ίσως φέρνει ένα συναίσθημα χαρμολύπης: από τη μία η αίσθηση ότι όλα σιγά σιγά επανέρχονται, ότι η μητέρα μπορεί ξανά να είναι και γυναίκα και εργαζόμενη. Να συνεχίσει τη ζωή της παραγωγικά και παράλληλα να μεγαλώνει και το παιδάκι της. Από την άλλη όμως, η αγωνία και το άγχος του αποχωρισμού. Οι τύψεις και οι προβληματισμοί για το τι είναι πιο σωστό. Πώς θα είναι μια καλή μητέρα!
Και οι ενοχές… δεν είναι πάντα δικές μας
Σε αυτό το βαρύ συναίσθημα συμβάλλουν και τα κοινωνικά στερεότυπα. Σε όλες μας έχει περαστεί –έστω και ασυνείδητα– η αντίληψη πως όταν γίνουμε μητέρες, πρέπει να είμαστε μόνο αυτό. Όλα τα άλλα να μη μας απασχολούν, να τα ξεχνάμε, να θεωρούνται πολυτέλεια. Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε τη φράση “τώρα είσαι μάνα δεν μπορείς να ζεις όπως πριν”. Κι όσο κι αν δεν το πιστεύουμε, αυτό το κουβαλάμε. Έτσι έρχεται η σύγκριση, η ματαίωση, οι τύψεις.
Η αλήθεια όμως είναι πως για κάθε μητέρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν υπάρχει χρυσός κανόνας. Η καθεμία πρέπει να κάνει αυτό που επιθυμεί και μπορεί, με βάση τις συνθήκες, τις ανάγκες και τα θέλω της. Είτε πρόκειται να επιστρέψει άμεσα στη δουλειά, είτε αργότερα, είτε να μείνει σπίτι για χρόνια ή και για πάντα— αν η επιλογή είναι δική της και συνειδητή, έχει κάθε δικαίωμα να την πάρει. Κι εν συνεχεία να αντιμετωπίσει τα δύσκολα συναισθήματα που βιώνει με τη βοήθεια των δικών της προσώπων.
Μόνο εκείνη γνωρίζει τι είναι καλό για την ίδια— και κατ’ επέκταση, για το παιδί της.
Γιατί μην ξεχνάμε: Ευτυχισμένη μαμά, ευτυχισμένο παιδί.
Συντάκτης: Αλεξάνδρα Παπαθανασίου
