«Φαίνεται ότι είσαι μοναχοπαίδι!»
Ίσως να το έχεις ακούσει πολλές φορές, σαν πείραγμα, σαν κομπλιμέντο αλλά και σαν κατηγορία.
Και τελικά, το να είσαι μοναχοπαίδι, τι είναι; Ευλογία, πρόκληση ή μήπως και τα δύο μαζί;
Μεγάλωσες μόνος και όταν λέω μόνος, δεν αναφέρομαι στους γονείς σου που ήσουν το κέντρο του κόσμου τους· εννοώ μόνος, χωρίς ένα ακόμα μικρό ανθρωπάκι να μοιράζεστε την ευθύνη στις σκανταλιές αλλά και τα παιχνίδια εκείνα, τα ατελείωτα, βαρετά μεσημέρια του καλοκαιριού, που οι γονείς σου έπαιρναν την υποχρεωτική τους «siesta» κι εσύ το λιγότερο που έπρεπε να κάνεις ήταν νεκρική σιγή.
Οπότε, ξέρεις πολύ καλά πώς είναι να παίζεις και να τσακώνεσαι με τον εαυτό σου, να μιλάς με τα παιχνίδια σου και να πλάθεις ατελείωτες φανταστικές ιστορίες μέσα στο κεφάλι σου, γιατί αν κάτι έχει παρατηρηθεί έντονα στα μοναχοπαίδια, είναι η αστείρευτη φαντασία τους. Κι αυτό είναι κάτι που τα καθιστά πολύ δημιουργικά και στην ενήλικη ζωή τους.
Έμαθες, λοιπόν, να περνάς καλά μόνος σου και αυτό για μένα είναι ευχή και κατάρα μαζί. Δεν μπορείς να μεταφέρεις σε έναν άνθρωπο που έχει μεγαλώσει με αδέρφια τη γαλήνη της μοναξιάς και ταυτόχρονα το βάρος της, που γίνεται ασήκωτο κάποια βράδια. Ακόμη, έμαθες από πολύ νωρίς να έχεις τον χώρο σου, τα πράγματά σου και τους γονείς σου μόνο για σένα. Και αυτό, με τα χρόνια, το αγάπησες τόσο που ακόμα και στην ενήλικη ζωή σου αποζητάς συχνά αυτή την ησυχία. Αυτήν την ησυχία που μερικές φορές δε διακρίνεται από τη μοναξιά.
Και η αγάπη των γονιών σου; Ναι, όλη δική σου, αλλά ταυτόχρονα δικό σου και όλο το άγχος και η ευθύνη που φέρει αυτό. Μη σου ακούγεται παράξενο· ναι, αρκετές φορές τα μοναχοπαίδια αισθάνονται έτσι. Είσαι το μοναδικό τους στήριγμα, η μοναδική τους συνέχεια κι έχεις μόνιμα αυτή την αίσθηση ότι δεν έχεις δικαίωμα να αποτύχεις, λες και κάθε σου βήμα αντικατοπτρίζει ταυτόχρονα και τη δική τους αξία, λες και κουβαλάς όλο τον κόσμο στις πλάτες σου, ένα πράγμα.
Έρχεται λοιπόν και η στιγμή που βγαίνεις στον έξω κόσμο· εκεί αυτόματα μπαίνεις σε μία από τις δύο κατηγορίες: είτε δημιουργείς φιλίες πάρα πολύ εύκολα και είσαι οριακά το πιο κοινωνικό ον που υπάρχει, είτε δυσκολεύεσαι έντονα να δημιουργήσεις κοινωνικούς δεσμούς. «Τι εννοείς πρέπει να μοιραστώ τα παιχνίδια μου, την προσοχή σου, τον χώρο;» Η αλήθεια είναι πως τα μοναχοπαίδια συχνά δημιουργούν εύκολα φιλίες και μάλιστα πολύ ισχυρές. Και ο λόγος; Όταν έχεις μάθει μόνος, γίνεσαι αρκετά ανεξάρτητος και οι ανεξάρτητοι άνθρωποι είναι πόλος έλξης. Δε σε έχουν ανάγκη, όμως σε θέλουν στη ζωή τους, σε επιλέγουν κι αυτό δίνει μεγαλύτερη αξία στον δεσμό που δημιουργείται.
Και μιας και θίξαμε την ανεξαρτησία, ναι, σαν μοναχοπαίδι είσαι πάρα πολύ ανεξάρτητος και θέλεις να τα κάνεις όλα μόνος. Έτσι έχεις μάθει άλλωστε κι αυτό είναι κάτι που μπορεί να ακούγεται θετικό, έχει όμως και τα αρνητικά του. Ναι, τα αρνητικά του! Μη στραβώνεις. Σκέψου λίγο πόσο ελεγκτικός γίνεσαι μερικές φορές. Θέλεις να γίνονται τα πράγματα με τον δικό σου τρόπο, και ακόμα και στις σχέσεις σου μπορεί να δυσκολεύεσαι να ζητήσεις χώρο ή να δώσεις. Σε εκνευρίζει αφόρητα, ρε παιδί μου, να έχει και κάποιος λόγο στα σχέδιά σου, ακόμα κι αν ζείτε στο ίδιο σπίτι. Η συνύπαρξη είναι ένα τεράστιο challenge για σένα. (Πόσο εύκολο είναι να μοιραστείς τη ζωή σου όταν δεν έχει χρειαστεί να μοιραστείς το τηλεκοντρόλ;)
Και κάπως έτσι, άδικα αν με ρωτάς, παίρνεις τον τίτλο του κακομαθημένου. Εσύ όμως απλά έμαθες αλλιώς. Έμαθες μόνος σου, αρκετά αργότερα από τους υπόλοιπους, να διεκδικείς, γιατί δεν είχες και κανέναν να κοντραριστείς στο ίδιο σπίτι. Ξέρεις τι άλλο έμαθες όμως;
Έμαθες να παρατηρείς.
Να παρατηρείς ανθρώπους, να διαβάζεις σιωπές και συναισθήματα, γιατί οι μοναχικές μέρες σε έκαναν πολύ καλό ακροατή. Έμαθες να αγαπάς δυνατά και ολόκληρα, λατρεύεις να προσφέρεις και δίνεις απλόχερα εκεί που αγαπάς, γιατί πολύ απλά έτσι έμαθες να σε αγαπούν. Κι αυτό, μεταξύ μας, ίσως είναι και κάτι που σε δυσκολεύει στις σχέσεις σου. Ασυνείδητα, πολλές φορές, ψάχνεις αυτή την τεράστια προσοχή που έπαιρνες από τους γονείς σου σε ανθρώπους που δεν μπορούν να στη δώσουν, και αλήθεια σου λέω, δε φταις εσύ γι’ αυτό.
Ωστόσο, έγινες αυτάρκης. Δε φοβάσαι τη μοναξιά, γιατί πολλές φορές στα δύσκολα είπες στον εαυτό σου «θα πάνε όλα καλά» όταν δεν ήταν κανένας άλλος εκεί να στο πει. Και ναι, μπορεί να έγινες λίγο «κακομαθημένος» που είχες «όλα τα παιχνίδια δικά σου», αλλά δεν είχες με ποιον να τα παίξεις. Μπορεί να σε κατηγορούν ή να σε θαυμάζουν για την υπερβολική σου ανεξαρτησία, αλλά δεν ξέρουν πόσο δύσκολο σου είναι να ζητάς βοήθεια.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα σου πουν «φαίνεται ότι είσαι μοναχοπαίδι», μην το πάρεις στραβά. Μπορεί να μη μεγάλωσες με αδέρφια, αλλά είχες να φτιάξεις έναν κόσμο μόνος σου και τα κατάφερες. Έμαθες να μη χρειάζεσαι φασαρία για να γεμίσεις τον χώρο σου, να απολαμβάνεις μόνος σου εκείνον τον καφέ, αλλά να μετράς βαθιά τις ανθρώπινες σχέσεις. Όσες φορές και να χαθείς, ξέρεις πώς να γυρίσεις σπίτι, γιατί το σπίτι σου είσαι εσύ. Έγινες ο καθρέφτης σου, ο φίλος σου και ο συνομιλητής σου. Έμαθες από μικρός ότι η συντροφιά δε χρειάζεται πάντα δύο— αρκεί να έχεις εσένα και να είσαι καλά με αυτό. Γιατί εσύ, μικρό μου μοναχοπαίδι, έμαθες να αγαπάς χωρίς να χάνεσαι. Κι αυτό φαίνεται.
Συντάκτης: Έλενα Τσάνου
