Αν υπάρχει κάτι που δεν αλλάζει ποτέ στους δρόμους, αυτό είναι το φανάρι. Κόκκινο–πορτοκαλί–πράσινο, ο αιώνιος κύκλος της υπομονής μας. Ένα μοτίβο που γνωρίζουμε όλοι απ’ έξω, από τότε που πρωτοπιάσαμε τιμόνι. Κι όμως, φαίνεται πως ακόμη και αυτή η σταθερά ετοιμάζεται να ανακατευτεί. Μια νέα μελέτη από το North Carolina State University προτείνει την προσθήκη ενός τέταρτου χρώματος στα φανάρια και μάλιστα όχι κάτι εντυπωσιακό, αλλά απλούστατα, λευκό.
Η λογική πίσω από αυτό το περίφημο λευκό φως βασίζεται στη συνύπαρξη αυτόνομων και συμβατικών οχημάτων. Φαντάσου μια διασταύρωση γεμάτη αυτοκίνητα που μιλάνε μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο, συντονίζονται καλύτερα από όλους τους τροχονόμους μαζί και αποφασίζουν ποιος πρέπει να προχωρήσει και ποιος όχι. Όταν, λοιπόν, βρεθούν αρκετά αυτόνομα οχήματα σε μια διασταύρωση, αυτά «παίρνουν τον έλεγχο», συνεργάζονται μεταξύ τους και εκείνη τη στιγμή το φανάρι ανάβει λευκό. Κι αυτό το λευκό είναι σαν να σου λέει: «Μην αγχώνεσαι, απλώς ακολούθησε το αυτοκίνητο μπροστά σου. Εμείς έχουμε αναλάβει.»
Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η ιδέα δεν είναι καθόλου τυχαία. Οι προσομοιώσεις που έγιναν δείχνουν ότι οι καθυστερήσεις μπορούν να μειωθούν δραματικά, σχεδόν να εξαφανιστούν, και σε ιδανικές συνθήκες η αποδοτικότητα της κυκλοφορίας μπορεί να φτάσει σε επίπεδα που αγγίζουν το γελοία τέλειο. Μιλάμε για έναν κόσμο όπου δεν κάθεσαι στα φανάρια να κοιτάς το ρολόι σου και να αναθεματίζεις που διάλεξες αυτή τη διαδρομή. Μιλάμε για πολύ λιγότερο μποτιλιάρισμα, λιγότερη σπατάλη καυσίμου, λιγότερο νευρικό κούνημα ποδιού στο φρένο και μια καθημερινότητα γενικά πιο ομαλή.
Αν τώρα σκέφτεσαι «Τέλεια, πότε ξεκινάμε;», η απάντηση είναι: όχι σύντομα. Για να δουλέψει πραγματικά το λευκό φανάρι, πρέπει να υπάρχουν αρκετά αυτόνομα αυτοκίνητα στους δρόμους ώστε να μπορούν να συντονίζουν ολόκληρη τη διασταύρωση. Και παρότι τα αυτόνομα έχουν κάνει τεράστια πρόοδο, ακόμη δεν έχουμε φτάσει στο σημείο όπου θα τα βλέπουμε παντού γύρω μας. Επιπλέον, η αναβάθμιση του συστήματος φαναριών σε κάθε πόλη δεν είναι μια απλή ιστορία — θέλει χρήμα, χρόνο, νέα νομοθεσία και μια γενική συνεννόηση που ξέρουμε πόσο δύσκολη είναι, ειδικά όταν εδώ δυσκολευόμαστε ακόμη να συμφωνήσουμε σε βασικούς κανόνες οδήγησης.
Κι όμως, το πιο ενδιαφέρον δεν είναι το ίδιο το λευκό φανάρι. Είναι αυτό που συμβολίζει. Μια πόλη όπου τα αυτοκίνητα και οι δρόμοι επικοινωνούν μεταξύ τους σαν μια καλά συντονισμένη ομάδα, όπου τα φανάρια δεν είναι απλά φωτάκια που αλλάζουν τυχαία αλλά μέρος ενός τεράστιου συστήματος που προσαρμόζεται σε πραγματικό χρόνο. Μια καθημερινότητα όπου φτάνεις στον προορισμό σου χωρίς να έχεις περάσει μισή ζωή στο μποτιλιάρισμα. Μια εικόνα που μοιάζει σχεδόν παράξενη γιατί είμαστε τόσο συνηθισμένοι στο χάος που το ομαλό μας φαίνεται επιστημονική φαντασία.
Με έναν τρόπο, το λευκό φανάρι μοιάζει λίγο με τη ζωή. Όταν υπάρχουν αρκετοί «που ξέρουν τι κάνουν», απλώς αφήνεις την κατάσταση να κυλήσει. Το δύσκολο είναι όταν εξαρτάται μόνο από εμάς — και ας είμαστε ειλικρινείς: ο άνθρωπος πίσω από το τιμόνι δεν είναι πάντα το πιο προβλέψιμο πλάσμα του κόσμου. Το λευκό φανάρι βασίζεται σε κάτι που ακόμη παλεύουμε να μάθουμε: εμπιστοσύνη στην τεχνολογία και αποδοχή ότι μερικές φορές το «άσε να το κάνει η μηχανή» είναι το πιο ασφαλές σενάριο.
Θα το δούμε, λοιπόν, στους δρόμους μας; Ναι. Κάποτε. Ίσως όχι αύριο, ούτε μεθαύριο. Αλλά η κατεύθυνση είναι ξεκάθαρη: οι πόλεις γίνονται έξυπνες, τα αυτοκίνητα γίνονται ακόμη πιο έξυπνα και εμείς, ας ελπίσουμε ότι θα τα προλάβουμε.
Συντάκτης: Μαρία Γεωργίου
