Ξαναζώντας το τραύμα για να θεραπευτούμε από το μετατραυματικό στρες

Το μετατραυματικό στρες αποτελεί ένα βίωμα δύσκολο κι επώδυνο για όποιον το έζησε, αφού αφορά την έντονη δυσφορία και το έντονο στρες του ατόμου στη σκέψη ενός γεγονότος που ήταν ιδιαίτερα τραυματικό για τον ίδιο. Τραυματικό γεγονός ορίζεται οποιοδήποτε στρεσογόνο συμβάν που άφησε βαθύ τραύμα και πόνο στην ψυχή του ατόμου υπερβαίνοντας τις ψυχικές του αντοχές και συνήθως αφορά βία, θάνατο, επαπειλούμενο θάνατο, φυσική καταστροφή, έκθεση σε κίνδυνο του ίδιου του ατόμου ή ενός άλλου ατόμου ή ομάδας ατόμων (βλ. Πόλεμος, σεισμός, βιασμός, αυτοκινητιστικό ατύχημα ή δυστύχημα, πυρκαγιά, αιχμαλωσία).

Τέτοια περιστατικά χαρακτηρίζονται ως κρίσεις, μιας και ταρακουνούν συθέμελα το ψυχοσυναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων που εκτέθηκαν σ΄αυτά. Η εικόνα του συμβάντος κι η αναβίωσή του στο μυαλό του ατόμου, που έζησε ένα τέτοιο στρεσογόνο συμβάν, του προκαλεί άγχος, ανησυχία και δυσφορία, γι’ αυτό συχνά μπορεί ν’ αποφεύγει να μιλά γι΄αυτό, να μην μπορεί να συναναστραφεί πρόσωπα ή να βρεθεί σε χώρους που το θυμίζουν ή να δυσκολεύεται ν’ ανακαλέσει πληροφορίες σχετικά με το εν λόγω γεγονότος, ενεργοποιώντας μηχανισμούς άμυνας και προστασίας του εαυτού από το έντονο στρες. Όταν η αναβίωση του τραυματικού γεγονότος είναι συχνή κι επίμονη, προκαλώντας εφιάλτες, διαταραχή ύπνου κι αδιάκοπη ανησυχία, έχοντας ως συνέπεια την έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου και την ψυχοπιεστική επίδρασή του, τότε μιλάμε για διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).

Το τραύμα κι η διαταραχή μετατραυματικού στρες, για ν’ αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, χωρίς ν’ αποφεύγονται και να σπρώχνονται κάτω από το χαλί, χρειάζεται κατεύθυνση από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, συνήθως κλινικό ψυχολόγο ή/και ψυχίατρο. Στο πλαίσιο των μεθόδων θεραπείας του τραύματος η βιβλιογραφία προτείνει και το EMDR, το οποίο ανακαλύφθηκε τυχαία, αρχικώς, από την Αμερικανίδα ψυχολόγο Francine Shapiro. Το EMDR-Eye Movement Desensitization and Reprocessing, δηλαδή η «απευαισθητοποίηση κι επανεπεξεργασία μέσω οφθαλμικών κινήσεων», περιλαμβάνει τη χρήση διεστιακών/αμφίπλευρων αισθητηριακών ερεθισμάτων (οπτικά, ακουστικά, απτικά). Κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής επεξεργασίας ο θεραπευόμενος εστιάζει την προσοχή του σε τραυματικές αναμνήσεις με καθοδήγηση του θεραπευτή, ενώ ταυτόχρονα καλείται να παρακολουθήσει αυτά ερεθίσματα.  Τα αισθητηριακά αυτά ερεθίσματα προκαλούν συνειρμούς, με αποτέλεσμα ο θεραπευόμενος να βιώνει αλλαγές σε επίπεδο γνωστικό, συναισθηματικό, νευροφυσιολογικό και σωματικών αισθήσεων. Ως γενική γνώση, θεωρείται ότι η κίνηση των ματιών βοηθά στον ανασχηματισμό των αναμνήσεων, έτσι όταν αποθηκεύονται ξανά, χάνουν την τραυματική τους δύναμη.

Η θεραπευτική διαδικασία EMDR στηρίζεται σε συγκεκριμένο πρωτόκολλο 8 βασικών φάσεων που εφαρμόζεται από εκπαιδευμένο θεραπευτή. Η συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδος περιλαμβάνει στοιχεία από διάφορες σχολές της ψυχολογίας και σύμφωνα με την έρευνα μπορεί να βοηθήσει ενισχυτικά στην αντιμετώπιση του τραύματος, αλλά κι άλλων αγχωδών διαταραχών ή διαταραχών της διάθεσης ή χρόνιων πόνων. Στόχος είναι η απευαισθητοποίηση από το τραυματικό γεγονός κι η αλλαγή όλων των προαναφερθέντων δυσβάστακτων συνεπειών που αυτό επιφέρει.

Εν κατακλείδι, το μετατραυματικό στρες μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί με τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας, με διάφορες μεθόδους και πρακτικές στηριζόμενες σε διεθνή πρωτόκολλα και θεωρίες προσεγγίσεις, συμπεριλαμβανομένου και του EMDR, που χρησιμοποιείται ανά το παγκόσμιο από πολλούς εκπαιδευμένους θεραπευτές. Είναι σημαντικό όποιος έχει βιώσει ένα τραυματικό/στρεσογόνο γεγονός να ζητήσει βοήθεια, ώστε να τ’ αντιμετωπίσει και να επιστρέψει στην πρότερη λειτουργικότητά του, αλλιώς διατηρεί μια ανοιχτή πληγή που ολοένα και μεγαλώνει μέσα στον ψυχικό του κόσμο, αφήνοντας το παρελθόν να στοιχειώνει το παρόν και το μέλλον.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!