Σ’ ένα από τα τραγούδια του αειμνήστου λαϊκού τροβαδούρου, Στράτο Διονυσίου, λένε οι στίχοι: «Τα μάζεψα τα πράγματα κι έφυγα από το σπίτι, καλύτερα μονάχος μου ελεύθερο σπουργίτι». Θεωρώ ότι οι περισσότεροι έχουμε ακούσει το συγκεκριμένο λαϊκό άσμα- ήταν μεγάλο σουξέ την εποχή του 1980. Πολύ καλά, λοιπόν, έκανες Στράτο μου κι έφυγες από το σπίτι από τη στιγμή που δεν άντεχες. Όπως πολύ καλά θα κάνεις να μείνεις κι ελεύθερο σπουργίτι. Αλλά για πόσο θα μένεις μόνος; Μπορεί ο άνθρωπος να μείνει χωρίς συντροφικότητα;
Βρίσκεις λοιπόν τον επόμενο/η σύντροφο και πας να βγάλεις από τη βαλίτσα σου ό,τι είχες μαζέψει από τότε. Μέσα στα ρούχα σου βρίσκεις ανακατεμένα πράγματα από την προηγούμενή σου σχέση κι αντί να κάνεις ένα καλό ξεκαθάρισμα, τα χώνεις όλα μαζί μέσα στην ντουλάπα σου. Αναρωτιέσαι, βέβαια για μια στιγμή: «τι θέλουν αυτά εδώ και πώς μπήκαν μέσα στη βαλίτσα μου; Μήπως να τα πετάξω;», αλλά είναι μόνο μια φευγαλέα σκέψη. Έτσι λοιπόν τα χώνεις όλα μέσα στην ντουλάπα, λέγοντας στον εαυτό σου τη δικαιολογία πως «για καλό και για κακό άσ’ τα να υπάρχουν εδώ και πού ξέρεις, μπορεί να μου χρειαστούν». Κι έτσι, φορτώνεσαι όλα τα κατάλοιπα και τα τραύματα που κουβαλάς από το παρελθόν σου.
Το πιο σύνηθες που κάνουμε βγαίνοντας από μια δύσκολη σχέση κάνοντας ένα νέο συντροφικό ξεκίνημα, είναι να γινόμαστε ακόμα πιο επιφυλακτικοί με τον νέο μας σύντροφο- γιατί κακά τα ψέματα όποιος καεί με τον χυλό φυσά και το γιαούρτι και το μόνο που δε θέλουμε είναι να δούμε την ίδια ταινία σε επανάληψη. Όλα αυτά βέβαια είναι απολύτως φυσιολογικά καθότι κάθε συντροφική σχέση έχει τον δικό της εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Άλλωστε πάντα ζεις μ’ έναν άνθρωπο στιγμές, καλές ή κακές. Αυτό που θα εισπράξεις είναι παραπάνω εμπειρία. Υπάρχει όμως μια λεπτή γραμμή η οποία διαχωρίζει το μαζεύω εμπειρία για να μην ξανά πρωταγωνιστήσω στην ίδια ταινία με την προηγούμενη, με το μαζεύω εμπειρία και γίνομαι εμμονικός με τον νέο μου σύντροφο και γενικώς με τη νέα μου σχέση, πιστεύοντας ότι είναι το alter ego της παλιάς.
Ποιο είναι όμως το κύριο αίτιο που μας οδηγεί να περάσουμε αυτήν τη λεπτή γραμμή, ακόμα κι αν νιώθουμε ότι έχουμε βρει έναν αξιόλογο άνθρωπο, με αποτέλεσμα να κάνουμε αυτήν τη σχέση να μοιάζει με εφιάλτη; Όλα ξεκινούν από τη διαχείριση του «εγώ» μας. Οι ερευνητές ψυχικής υγείας φωνάζουν ότι μετά από κάθε χωρισμό, για να φτάσει ο άνθρωπος στο τελικό στάδιο, εκείνο της αποδοχής στο οποίο θα κοιτάξει με αγάπη και σεβασμό το παρελθόν του, όσο πληγωτικό κι αν ήταν αυτό, πρέπει να περάσει από το στάδιο της επανασύνδεσης με τον εαυτό του. Αν δε γίνει αυτό, θα κουβαλάμε για πολύ καιρό τραύματα και θα τα μεταφέρουμε σε κάθε νέα μας σχέση πληγώνοντας αρχικά τον εαυτό μας και κατ’ επέκταση τον νέο μας σύντροφο.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το μόνο σίγουρο είναι ότι οι άμεσα ζημιωμένοι είμαστε εμείς οι ίδιοι, γιατί το πιθανότερο σενάριο είναι να μην καταφέρουμε να ξεπεράσουμε συναισθηματικά τον πρώην σύντροφό μας και να βρούμε έναν άνθρωπο, όχι τόσο για να καλύψουμε την ανάγκη μας για συντροφικότητα, αλλά περισσότερο για να ξεπεράσουμε το παρελθόν. Αν πέσουμε σ’ αυτήν την παγίδα, αυτός ο άνθρωπος θα λειτουργήσει στο μυαλό μας σαν σανίδα σωτηρίας. Υπό μία έννοια την πληρώνει ο νέος μας σύντροφος κι αν είναι κι ένας άνθρωπος ο οποίος αξίζει να υπάρχει στη ζωή μας, είναι σαν καίμε, από την αρχή μιας παρτίδας το καλό μας χαρτί. Αρχικά δε θα καταφέρουμε ποτέ να του προσφέρουμε το απόλυτο των συναισθημάτων μας γιατί ένα κομμάτι μας θα παραμένει γαντζωμένο στο παρελθόν κι αυτό από μόνο του θα δημιουργήσει ένα τεράστιο συναισθηματικό κενό στη σχέση. Άρα, το πιο πιθανόν είναι αυτή η σχέση να γυρίσει μπούμερανγκ για την ψυχολογία μας γιατί ούτε εμείς θα καταφέρουμε να καλύψουμε τα συναισθηματικά μας τραύματα κι ο νέος μας σύντροφος, που δε χρωστάει και πουθενά, θα ταλαιπωρηθεί άδικα.
Υπάρχει επίσης κι εκείνη η περίπτωση στην οποία ενώ δεν έχουμε δουλέψει το κομμάτι με τον εαυτό μας -με συνέπεια να κουβαλάμε μέσα μας διάφορα κατάλοιπα από το παρελθόν- καταφέρνουμε ν’ αφουγκραστούμε την ανάγκη μας για συντροφικότητα κι επιδιώκουμε να κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα δίνοντας μια ευκαιρία στον εαυτό μας να προχωρήσει παρακάτω. Το σίγουρο είναι ότι όλα αυτά τα αδούλευτα κατάλοιπα κάποια στιγμή θα τα βρούμε ξανά μπροστά μας. Σημαντική απόρροια, τις περισσότερες φορές, είναι η δημιουργία παράλογων φοβιών οι οποίες δεν προέρχονται από κάποιο απτό αίτιο αλλά είναι γέννημα των δικών μας ανασφαλειών. Συνήθως αρχίζουμε να γινόμαστε υπερβολικά καχύποπτοι με τον νέο μας σύντροφο αλλά και μ’ αυτό που ζούμε. με τη φοβία μήπως δεν είναι όντως αληθινό. Ορίζουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας να βρίσκεται σε μια συνεχή αναμονή για το πότε θα έρθει η στιγμή που θα πατήσουμε τη νάρκη, θα γίνει η έκρηξη κι όλο αυτό που ζούμε θα διαλυθεί. Εννοείται βέβαια ότι δεν είμαστε μόνοι μας αλλά σέρνουμε και τον νέο μας σύντροφο, γιατί η δική μας παράλογη συμπεριφορά έχει ως αντίκτυπο να πληγώνουμε άδικα τον άνθρωπο που βρίσκεται δίπλα μας.
Πρέπει να μας γίνει αντιληπτό ότι αν δεν κάνουμε ένα καλό ξεκαθάρισμα σε όλα αυτά που κουβαλάμε από το παρελθόν και δε φτάσουμε στο στάδιο της επανασύνδεσης με το εγώ μας, θα θέτουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας, είτε σε αναζήτηση για σανίδες σωτήριας -οι οποίες θα βουλιάξουν σίγουρα γρήγορα- είτε στη μέρα της Μαρμότας. Όταν λοιπόν μπεις σε μια νέα σχέση, καλό θα είναι τη στιγμή που θα βγάζεις τα ρούχα σου, την οδοντόβουρτσά σου, τα παπούτσια σου από τη βαλίτσα και δεις εκεί ανάμεσα να υπάρχει οτιδήποτε από ένα πληγωτικό παρελθόν, μην το προσπεράσεις και το χώσεις γρήγορα -γρήγορα μαζί με όλα τα υπόλοιπα στην ντουλάπα σου. Πάρε τον χρόνο σου, κάτσε όσο χρειαστεί να το αξιολογήσεις ρωτώντας τον εαυτό σου: Αξίζει να το κρατήσω ή θα μου πιάνει τσάμπα χώρο;
Συντάκτης: Θάλεια Διαμαντούλη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
