Πώς ν' αντιδράσεις -και να βάλεις όρια- στο πρώτο «εγώ πότε θα γίνω γιαγιά;»

Οι καλοκαιρινές βραδιές του Αυγούστου ενδείκνυνται για συζητήσεις στο μπαλκόνι με καρπούζι και φέτα. Τα ίχνη δροσιάς που παίρνουν από πάνω μας τη λάβα της ημέρας που πέρασε μας κάνουν να νιώθουμε λιγάκι πιο ανάλαφροι, πιο ξέγνοιαστοι. Και πάνω που η νιρβάνα μάς βρίσκεται ένα κουκούτσι μακριά, μας έρχεται η βολίδα. «Δε μου λες, εγώ πότε θα γίνω γιαγιά;» ακούς και χάνεις τη γη κάτω από τα πόδια σου. Δεν έχει σημασία αν είσαι γυναίκα ή άνδρας, αν βρίσκεσαι σε σχέση αυτόν τον καιρό ή όχι, ή τι σχέδια κάνεις για τον εαυτό σου στο μέλλον. Μια τέτοια φράση έρχεται σαν κεραυνός εν αιθρία να χαλάσει τη γαλήνη σου και να σου θυμίσει πως τα κοινωνικά στερεότυπα καλά κρατούν ακόμη.

Δεν ξέρεις τι πυροδοτεί αυτήν την έκφραση. Οι συμμαθητές σου που ακολουθούν πιστά το «αυξάνεστε και πληθύνεστε»; Η κρίση μέσης ηλικίας που περνάει η μητέρα σου; Τα κεράκια στην τούρτα σου που ολοένα και αυξάνονται; Μάλλον το όλο ζήτημα είναι πολυπαραγοντικό και άκρως επικίνδυνο για την ψυχική σου υγεία. Στην πατροπαράδοτη ελληνική οικογένεια το σενάριο λέει «σχολείο- σπουδές- δουλειά- γάμος- παιδι(ά)» και οι προηγούμενες γενιές δν βλέπουν πως τα στεγανά σπάνε. Κράτησε την ψυχραιμία σου και διαχειρίσου την κατάσταση με χιούμορ και ειλικρίνεια. Σε κάθε περίπτωση, αν η ερώτηση τύχει και σε βρει στη φάση εκείνη που όντως σκέφτεσαι να φέρεις στον κόσμο μια νέα ζωή, πάρε τη μητέρα σου μια σφιχτή αγκαλιά και μοιραστείτε τον ενθουσιασμό σας.

Αν, από την άλλη πλευρά, νιώθεις αμηχανία ή ανησυχία, είναι σημαντικό να εξηγήσεις τα αισθήματά σου με σεβασμό. Συγκράτησε το αυθόρμητο «Βρε δεν πας να δεις αν έρχομαι που θες κι εγγόνι», γιατί δε θα βγάλει πουθενά. Προσπάθησε να δεις το ζήτημα πιο διπλωματικά. Παραδείγματος χάριν, μπορείς να πεις: «Μαμά, σίγουρα με συγκινεί η σκέψη, αλλά είναι καιρός για μένα να επικεντρωθώ σε άλλες πτυχές της ζωής μου αυτή τη στιγμή. Είμαι στη φάση της καριέρας μου που θέλω να αφοσιωθώ σε διάφορα εγχειρήματα.»  Ή, τέλος πάντων, κάτι σε τέτοιο επίπεδο. Δείξε της να καταλάβει ότι το παιδί δεν είναι στις προτεραιότητές σου αυτήν την στιγμή (ίσως να μην είναι και ποτέ, κι αυτό- φυσικά- είναι οκ, αλλά δεν χρειάζεται να το ξέρει από τώρα).

Μια άλλη λύση, ίσως λίγο πιο αμυντική, μα σίγουρα πιο αστεία είναι μια προσέγγιση. Δοκίμασε να πεις «Πότε θα γίνεις γιαγιά; Για πες μου πρώτα πότε θα αποκτήσω (άλλο) αδερφάκι και μετά μιλάμε για εγγόνια». Γύρνα το παιχνίδι της εναντίον της και δες το όλο κλίμα να αλλάζει. Δύο είναι οι πιθανές εκβάσεις. Ή που θα καταλάβει το νόημα της ειρωνείας σου και θα σε αφήσει στην ησυχία σου, αναβάλλοντας το θέμα «εγγόνι» για καμιά πενταετία ακόμα, ή που θα σαστίσει από το ξαφνικό «παράπονο». Σε κάθε περίπτωση, έχεις διασφαλίσει την ηρεμία σου.

Πολλές φορές μια μητέρα εκφράζει την επιθυμία της να γίνει γιαγιά όταν νιώθει πως δεν έχει κάτι άλλο να προσφέρει ως φροντιστής, ή όταν (για να το θέσουμε ωμά) δεν έχει κάτι καλύτερο να κάνει στη ζωή της και θέλει διακαώς έναν ρόλο, κάτι για να ασχοληθεί. Δοκίμασε να της δείξεις ότι έχει ξεχωριστή προσωπικότητα ως μονάδα, έχει πράγματα να ζήσει και να κάνει. «Από τώρα γιαγιά, βρε μαμά; Τόσα και τόσα έχεις ακόμα να ζήσεις.». Ενισχύεις την αυτοπεποίθησή της, κάνοντάς την να νιώθει νέα κι απομακρύνεις τις πάνες και τις πιπίλες από κοντά σου.

Αν λάβουμε υπ’ όψιν μας το μεσογειακό ταμπεραμέντο της κλασικής Ελληνίδας μάνας, θα πρέπει να είμαστε πιο λακωνικοί και πιο απόλυτοι. Είθισται οι δικοί μας άνθρωποι να πιστεύουν ακράδαντα ότι ξέρουν το καλύτερο για εμάς και να παλεύουν να μας ωθήσουν προς αυτό με κάθε τρόπο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, επιβάλλονται απαντήσεις όπως «Όταν θελήσω εγώ.». Επειδή, όμως, δε θέλουμε να δώσουμε τροφή για τσακωμούς κι έντονες κόντρες (το καρπούζι που μασουλούσαμε αμέριμνοι στην αρχή της συζήτησης έχει αρχίσει να ζεσταίνεται), μπορούμε να προσθέσουμε κι ένα γλυκύτατο «Είμαι βέβαι@ πως, όταν έρθει η ώρα, θα γίνεις η καλύτερη γιαγιά του κόσμου». Ακόμα κι αν είναι ψέμα. Ακόμα κι αν δεν σκοπεύουμε να την κάνουμε ποτέ γιαγιά.

Εντάξει, λοιπόν, έχεις μια μητέρα που επιθυμεί να πάρει προαγωγή. Μην πανικοβάλλεσαι. Η ζωή είναι δική σου και μόνο εσύ την ορίζεις. Μπορείς να αξιοποιήσεις πολλά μικρά κολπάκια, από χιούμορ κι ειρωνεία μέχρι αντίστροφη ψυχολογία, για να θέσεις σαφή όρια αλλά να μην διαταράξεις και την οικογενειακή ηρεμία. Σε κάθε περίπτωση, μην νιώσεις στιγμή πως πρέπει να γίνεις γονέας για να ικανοποιήσεις τα συναισθηματικά κενά άλλων. Εσύ ξέρεις καλύτερα από τον καθένα σε τι φάση βρίσκεσαι και τι προσμένεις. Κρατήσου σε αυτό και μην αφήνεις παρωχημένα στερεότυπα να επηρεάζουν τη ζωή σου. Στην τελική, αν η μητέρα σου θέλει διακαώς να γίνει γιαγιά, χάρισέ της ένα πανέμορφο, τριχωτό, τετράποδο φιλαράκι για να φροντίζει και να της κρατά συντροφιά. Έτσι θα έχει κάπου να διοχετεύσει την αγάπη της κι εσύ θα συνεχίσεις να ζεις όπως θέλεις.