Αφήστε τα παιδιά ελεύθερα ν’ αποφασίσουν για τις σπουδές τους

Παιδιά και γονείς, μία απ’ τις ωραιότερες αλλά και πιο δύσκολες σχέσεις. Όση ευτυχία κι αν φέρνει αυτή η αλλαγή, δεν παύουν να υπάρχουν οι δύσκολες στιγμές στις οποίες η μαμά ή ο μπαμπάς είναι πιθανόν να βγουν εκτός εαυτού στην προσπάθειά τους να πειθαρχήσουν το μικρό τους. Θα προσπαθήσουν να κρατήσουν χαρακτήρα, αλλά όσο τα χρόνια περνούν και το παιδί μεγαλώνει κι αντιδρά, οι εντάσεις μοιραία ολοένα κι αυξάνονται. Οι γονείς ίσως επειδή νιώθουν πως σιγά-σιγά χάνουν τον έλεγχο και φοβούνται μήπως εκείνο κάνει λάθος επιλογές, προσπαθούν μέσα από τα βιώματά τους να το καθοδηγήσουν, κάποιες φορές να το πατρονάρουν, και κάπου εκεί το δράμα ξεκινά.

Η αποδοχή της ανεξαρτητοποίησης του πλάσματος εκείνου που μέχρι πρότινος σε είχε διαρκώς ανάγκη κι εσύ ήσουν μονίμως εκεί για να κατευθύνεις, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται εσωτερική δύναμη. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά θα θυμώσουν, αρνούμενα να δεχτούν την προστατευτικότητα της άλλης μεριάς και μεταφράζοντάς τη σαν καταπίεση, κι εκεί είναι που πιθανότατα ο γονιός θα πει και κάτι παραπάνω. Δεν αποφεύγεται εύκολα αυτή η ένταση όταν συμβιώνεις με έναν έφηβο, όπου βιώνει την εύθραυστη περίοδο της μετάβασης, ή ακόμα και με έναν νέο, που ζει τη σύγχυση και την αβεβαιότητα για κάθε απόφαση που καλείται να πάρει για το παρόν και το μέλλον του.

Κάποιες από όλες εκείνες τις φορές που έρχεστε σε κόντρα με το παιδί σας δεν μπορείτε να τις αποφύγετε, έχετε όμως αναρωτηθεί μήπως οι περισσότερες από αυτές τις διαμάχες δεν έχουν κανένα νόημα; Πως το άγχος κι η τόσο μεγάλη ανησυχία είναι ανώφελα και περιττά; Γιατί αυτό; Επειδή το παιδί σας το ‘χετε μεγαλώσει με κάποιες αρχές που θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή. Το ήθος του το ‘χετε χτίσει κι εσείς με τις πράξεις σας. Έχετε πλάσει έναν άνθρωπο με άποψη και χαρακτήρα, που ‘χει μάθει να αναλαμβάνει τις ευθύνες των πράξεών του, τις οποίες μάλιστα επέλεξε με βάση τα πρότυπά του, δηλαδή εσάς. Να ‘στε περήφανοι αν η σκέψη κι η γνώμη του αποκλίνει απ’ τη δίκη σας, γιατί αυτό σημαίνει πως το παιδί σας μπαίνει σε διαδικασία να επεξεργαστεί καταστάσεις συνυπολογίζοντας τόσο την ηλικία του και τα προσωπικά του θέλω και πιστεύω όσο και τα ερεθίσματα που εσείς του έχετε δώσει. Είναι έτοιμο να τολμήσει πέρα απ’ τα δεδομένα και να παλέψει γι αυτό που επιθυμεί πραγματικά, και σας έχει ανάγκη δίπλα του, συμμάχους, όχι εχθρούς.

Αρκετές φορές ακούω ή διαβάζω ότι φοιτητές παρατούν τις σπουδές τους, ακόμα κι αν έχουν δώσει δυο και τρεις φορές για να μπουν στη συγκεκριμένη σχολή. Όταν ρωτάω κάποιους από αυτούς τον λόγο, ένα μεγάλο ποσοστό θα αναφέρει πως ήταν περισσότερο όνειρο των γονιών τους παρά δικό τους.  Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με ‘κείνους που ‘χουν τελειώσει δύο, ίσως και παραπάνω, σχολές. Καλύπτουν το απωθημένο της μαμάς και του μπαμπά με το πρώτο και με το δεύτερο εκπληρώνουν το δικό τους όνειρο. Κι όταν ρωτάς τον λόγο που έχασαν τόσο χρόνο και κόπιασαν τόσο για κάτι που δεν τους ενδιέφερε, σου αποκρίνονται ότι ήθελαν να τους κάνουν το χατίρι κι ότι δεν μπορούσαν άλλο τις φωνές.

Κάθε φορά που ακούω μια τέτοια ιστορία, αναρωτιέμαι γιατί και για πόσο ακόμα θα υποχρεώνουμε, με ψυχολογικούς εκβιασμούς ή και τελεσίγραφα, τα παιδιά να εκπληρώνουν τις επιθυμίες των γονιών και δεν τα αφήνουμε εξαρχής ελεύθερα να συνεχίσουν το δικό τους όνειρο. Γιατί οι γονείς να μην εμπνέουν τα παιδιά τους να κυνηγούν αυτά που λαχταρούν, αλλά τα γεμίζουν κουτάκια και «πρέπει»; Γιατί να μη στηρίζουν την επιλογή τους, ακόμα αν αποφασίσουν να ακολουθήσουν ένα επάγγελμα έξω απ’ την οικογένεια; Γιατί θα πρέπει το πανεπιστήμιο να ‘ναι αιτία οι γονείς να ‘ρχονται σε ρήξη με τα παιδιά;

Υπάρχουν τόσοι άνθρωποι εκεί έξω που είναι ευτυχισμένοι και δεν έχουν ούτε ένα πτυχίο, που ασχολήθηκαν με τις τέχνες κι αφοσιώθηκαν εκεί που είχαν κλίση. Υπάρχουν κι άλλοι τόσοι με αρκετά χρήματα, πτυχία, σπουδές κι αναγνωρισμένες θέσεις που ποτέ δεν επέλεξαν συνειδητά, και ταυτόχρονα αισθάνονται κενοί κι ανολοκλήρωτοι, παρά την όποια τυποποιημένη επιτυχία. Εσύ σε ποια κατηγορία θα ‘θελες να ανήκει το δικό σου παιδί;