Από την παιδική μας ηλικία, για πολλούς από εμάς, τα επιτραπέζια ήταν ένας διασκεδαστικός τρόπος να περάσουμε χρόνο με τους γονείς, τα αδέλφια ή τους φίλους μας. Στιγμές όπως όταν αγοράσαμε το αγαπημένο μας επιτραπέζιο ή όταν μας το έφεραν δώρο, όταν με χαρά κι ενθουσιασμό το παρουσιάσαμε στους φίλους μας, όταν γελάσαμε μέχρι δακρύων παίζοντάς το ή όταν θυμώσαμε πολύ με κάποια ήττα μας, είναι χαραγμένες στη μνήμη μας.

Μεγαλώνοντας, άλλοι εξέλιξαν την αγάπη τους για τα επιτραπέζια κι άλλοι την τοποθέτησαν επιμελώς στα ράφια του παρελθόντος μαζί με τις υπόλοιπες αναμνήσεις της παιδικής τους ηλικίας. Όσοι μείναν πιστοί σε αυτή την αγάπη καταλαβαίνουν πως τα επιτραπέζια είναι πολλά περισσότερα από απλώς έναν τρόπο διασκέδασης. Είναι μοίρασμα, γνώσεις, επαφή, σχέσεις, ομαδικό πνεύμα αλλά κι εκτόνωση. Πέρα από αυτό, όμως, στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιχνιδιών αυτών υπάρχει ανταγωνιστικότητα μεταξύ των παιχτών καθώς τελειώνουν με την ανάδειξη ενός νικητή ή μιας νικητήριας ομάδας. Αυτό αποτελεί πρόσφορο έδαφος ν’ αναδυθούν στην επιφάνεια και να φανερωθούν χαρακτηριστικά του χαρακτήρα μας που ίσως να αποκρύπτονται ή να μη γίνονται τόσο άμεσα αντιληπτά  στις καθημερινές μας συναναστροφές.

Είναι αρκετές οι φορές που η καθημερινότητά μας μάς ωθεί να κινηθούμε σε συγκεκριμένα πλαίσια μέσα στα οποία η συναισθηματική μας αντίδραση οφείλει να είναι ελεγχόμενη. Μπορεί, για παράδειγμα, να νιώσουμε εκνευρισμό για κάτι που θα πει ή θα κάνει ένας συνάδελφος, ένας εργοδότης, ένας καθηγητής, ένας πελάτης, ακόμα κι ένα συγγενικό μας πρόσωπο, ο σύντροφός μας ή ένας φίλος μας. Παρ’ όλα αυτά μπορεί να επιλέξουμε να αποκρύψουμε τον εκνευρισμό αυτό και τα προϊόντα του, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρχουν συνέπειες που θα προτιμούσαμε να αποφύγουμε.

Στα επιτραπέζια το πλαίσιο είναι αρκετά διαφορετικό και πολύ πιο χαλαρό. Εκεί νιώθουμε πως βρισκόμαστε σ’ ένα ασφαλές περιβάλλον παρέα, κατά βάση, με άτομα που γνωρίζουμε. Αυτομάτως, αυτό χαλαρώνει τις συστολές μας, το οποίο με τη σειρά του βοηθάει να εκφραστούμε αυθόρμητα κι αφιλτράριστα. Κι αυτός είναι ακόμα ένας λόγος που δίνει την ιδιότητα στα επιτραπέζια ν’ αναδεικνύουν αβίαστα κρυμμένα στοιχεία του χαρακτήρα μας.

Ποιος είναι αυτός που έχει παίξει ένα επιτραπέζιο και δεν έχει θυμώσει ή δεν έχει γίνει μάρτυρας μιας έκρηξης θυμού κάποιου συμπαίκτη του. Ο θυμός αυτός μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός αισθήματος αδικίας, μειονεξίας, ανεπάρκειας ή θυματοποίησης που προέκυψε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Όσο πιο ασφαλές ή άνετα νιώθει το άτομο με τους συμπαίκτες του τόσο πιο έντονη μπορεί να είναι η αντίδρασή του. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που η αντίδραση αυτή είναι δυσανάλογη του ερεθίσματος που την προκάλεσε. Και μπορεί να είναι και λόγος να τερματιστεί το παιχνίδι και τελικά η διασκέδαση να μετατραπεί σε παρεξήγηση.

Ο τρόπος που ο κάθε ένας μας διαχειρίζεται τα συναισθήματά του κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού κι έπειτα αντιδρά, φανερώνει πολλά πράγματα για την ψυχοσύνθεσή μας και τον χαρακτήρα μας. Το πώς αντιμετωπίζουμε μια ήττα συνδέεται με το τι πιστεύουμε για τον εαυτό μας ως ατομικότητες, αλλά και σε αντιπαραβολή με τους άλλους. Τα βαθύτερα αίτια των αντιδράσεών μας κρύβονται στο αν πιστεύουμε πως είμαστε λιγότερο ικανοί ή τυχεροί, ανεπαρκείς ή ότι έχουμε μεγαλύτερες ελλείψεις σε κάποιους τομείς σε σύγκριση με τους άλλους, αν θίγεται η προσωπικότητά μας κι αν νιώθουμε ευάλωτοι στην κριτική. Αυτό είναι πιθανό να μας οδηγήσει στο να γίνουμε περισσότερο επιθετικοί, εριστικοί, ειρωνικοί ή ευέξαπτοι απ΄ ό,τι συνήθως. Μ’ αυτό τον τρόπο ένα ασφαλές περιβάλλον γίνεται κατάλληλο για να φανερώσει κάποιες ανασφάλειές μας.

Τα επιτραπέζια παιχνίδια είναι ένας δημιουργικός και διασκεδαστικός τρόπος να επενδύσουμε χρόνο παρέα με άλλους ανθρώπους. Ταυτόχρονα, όμως, είναι κι ένας άμεσος τρόπος να ψυχογραφήσουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους, αφού ο συνδυασμός του ασφαλούς με το ανταγωνιστικό περιβάλλον που μας προσφέρουν είναι ιδανικός. Έτσι, εκτός από διασκέδαση μπορούν να προσφέρουν ποικίλες πληροφορίες για τον χαρακτήρα των ανθρώπων που συμμετέχουν, οι οποίοι νιώθουν μεγαλύτερη άνεση να εκδηλώσουν αυθόρμητα τα συναισθήματά τους. Αυτός, από την άλλη, είναι κι ένας λόγος που κάποιοι άνθρωποι απέχουν από αυτόν τον τρόπο διασκέδασης ή δεν επιλέγονται από τους υπόλοιπους για να συμμετέχουν.

Σε γενικές γραμμές, τα άτομα που αγαπάνε τα επιτραπέζια παιχνίδια και παίζουν συχνά είναι πιο πιθανό να μπορούν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους και τυχόν παρορμητικές αντιδράσεις, να δέχονται πιο εύκολα την ήττα ή τις άτυχες στιγμές τους, να απολαμβάνουν τη διαδικασία και τελικά να διασκεδάζουν περισσότερο. Τα επιτραπέζια, εν τέλει, μπορούν να εκπαιδεύσουν τόσο το μυαλό και τις δεξιότητές μας όσο και τις συναισθηματικές μας αποκρίσεις όταν η εξέλιξη του παιχνιδιού δεν είναι ευνοϊκή για εμάς. Κι αυτή η εκπαίδευση είναι χρήσιμη και για το μεγαλύτερο παιχνίδι που θα παίξουμε ποτέ. Αυτό της ζωής μας.

Συντάκτης: Ευαγγελία Θεοδωρούδα
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου