Κάθε πρώτη Νοεμβρίου, γιορτάζεται η παγκόσμια μέρα δωρεάς οργάνων.
Και δεν είναι από τις παγκόσμιες μέρες που γιορτάζονται με χαμόγελα και τυμπανοκρουσίες.
Δεν είναι ας πούμε σαν την παγκόσμια ημέρα των ερωτευμένων, που γεμίζουν οι βιτρίνες αρκούδους σε πραγματικό μέγεθος και καρδιές-μαξιλάρια.
Ή σαν την παγκόσμια ημέρα σκέψης, που δίνει έναν τόνο διανόησης και αφορμή για να πετάξεις δυο-τρεις βαρύγδουπες ατάκες.
Και σίγουρα, δεν είναι σαν την παγκόσμια μέρα πεολειχίας, που συμπίπτει με την ημέρα της μπριζόλας. Εκεί κι αν πέφτουν εορτασμοί.
Η παγκόσμια μέρα δωρεάς οργάνων, είναι από αυτές που λες «άντε να περάσει».
Που φέρνουν αμήχανα και γκρίζα συναισθήματα.
Που προτιμάς να μη σκέφτεσαι και που σίγουρα δε θες να γιορτάσεις.
Η δωρεά οργάνων από μόνη της, είναι από τα θέματα που αποφεύγεις να συζητάς και συνήθως αλλάζεις κανάλι στην τηλεόραση αν πετύχεις κανένα από τα σπάνια αφιερώματα.
Μπορεί μάλιστα, να παρατήσεις σε αυτό το σημείο, το άρθρο.
Μέχρι κάποιο βαθμό είναι λογικό. Στο μυαλό μας, συνδέεται με το θάνατο. Συνδέεται όμως και με τη ζωή. Γιατί κρατάμε κυρίως το πρώτο;
Γιατί στην Ελλάδα έχουμε το μικρότερο Ευρωπαϊκό ποσοστό στη δωρεά οργάνων;
Είμαστε τόσο ευαίσθητοι, αλλά όχι ευαισθητοποιημένοι;
Ή είμαστε απλώς αμαθείς;
Τι ρόλο έχει παίξει η θρησκοληψία σε αυτό, παρότι πλέον και η εκκλησία τάσσεται ανοιχτά υπέρ της δωρεάς;
Και κυρίως, πώς αντιμετωπίζουμε τους λήπτες;
Όσες φορές έχει τύχει να βρεθώ σε συζήτηση για τη δωρεά οργάνων, ακούω το σύνηθες «σαφώς και είμαι υπέρ, αν όμως συνέβαινε σε μένα ή το παιδί μου, δεν ξέρω…δεν ξέρω τι θα έκανα».
Σαν μητέρα δε θα μπορούσα να μιλήσω, γιατί δεν είμαι ακόμη μητέρα.
Ατομικά όμως, αν έφτανα σε κατάσταση επιβεβαιωμένα μη αναστρέψιμη, θα ‘θελα οι δικοί μου άνθρωποι να μην το σκεφτούν δεύτερη φορά πριν υπογράψουν.
Και σίγουρα, αν βρισκόμουν και στην αντίθετη κατάσταση (πράγμα πιο πιθανό για όλους μας), δε θα ήθελα να περάσουν μήνες (στην καλύτερη περίπτωση) ή χρόνια, περιμένοντας να χτυπήσει το τηλέφωνο για να μου πουν ότι βρέθηκε το πολυπόθητο μόσχευμα.
Ναι, είναι δυσάρεστες αυτές οι σκέψεις. Πού να χαλάμε τη ζαχαρένια μας τώρα; Ας το βάλουμε στο συρτάρι και του χρόνου τέτοια μέρα, ίσως το ξαναθυμηθούμε το θέμα.
Μακάρι να είχαν την ίδια επιλογή και οι δεκάδες άνθρωποι που βρίσκονται στις λίστες αναμονής των νοσοκομείων και κουβαλούν πάνω τους διαρκώς καρδιές/βαλίτσες ή τεχνητά νεφρά σε μέγεθος μικρού πλυντηρίου πιάτων.
Και το χειρότερο είναι, πώς μέσα σε όλο αυτό, έχουν να αντιμετωπίσουν και τα περίεργα βλέμματα ή τις αδιάκριτες ερωτήσεις των γύρω τους.
Μια σύντομη βόλτα στο Ωνάσειο, αρκεί για να σε πείσει εντός δεκαλέπτου για δύο πράγματα.
1. Πόσο γελοία είναι στην πραγματικότητα τα προβλήματα που νομίζουμε πως έχουμε -απίστευτα κλισέ, πέρα για πέρα αληθές όμως.
2. πόσο βαθιά νυχτωμένοι και συντηρητικοί είμαστε.
Έπεσα πρόσφατα στο youtube σε μια εκπομπή, με θέμα τη δωρεά.
Δεν θυμάμαι με σιγουριά αν ήταν οι Πρωταγωνιστές ή το Κουτί της Πανδώρας.
Ένας νεφροπαθής μιλώντας στην κάμερα, ομολογεί κλαίγοντας «είναι άσχημο να παρακαλάς να πεθάνει κάποιος, για να σωθείς εσύ. Στην Ελλάδα όμως, δυστυχώς από τα εκατό εν δυνάμει μοσχεύματα, φτάνουν στο νοσοκομείο τα τρία. Και από αυτά, είναι αξιοποιήσιμο το ένα. Ζω με τις τύψεις για τις σκέψεις που κάνω. Δεν μπορώ όμως να κάνω και αλλιώς, έτσι είναι η φύση μας».
Ελλάδα: Το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκά ποσοστό σε τροχαία δυστυχήματα και το μικρότερο σε δωρεές.
Μόλις 45 οι δότες για το 2013.
Φταίει μήπως η έλλειψη πληροφόρησης;
Η δυσκολία αποδοχής του εγκεφαλικού θανάτου ως τεκμηριωμένου θανάτου;
H αμφισβήτηση στις μεθόδους εξακρίβωσής του;
Η βαθιά ελπίδα και η πίστη στο ενδεχόμενο θαύμα;
Φταίει η σύνδεση ψυχής και σώματος που αν «χαλάσει»θα μπλοκάρει την είσοδο στον Παράδεισο;
Λίγο απ’ όλα; Ή μήπως είμαστε απλώς εγωιστές;
Πολύ φοβάμαι, πως το τελευταίο είναι το κυρίαρχο.
Συζητώντας πριν κάποια χρόνια με οικογένειες δοτών/ληπτών, εξαιτίας μιας έρευνας που είχα αναλάβει, βρήκα έναν κοινό παρανομαστή. Και αυτός ήταν η ευγνωμοσύνη.
Παραδόξως και οι συγγενείς των δοτών, ένιωθαν ανακούφιση με τη σκέψη πως ο δικός τους άνθρωπος κατά κάποιο τρόπο είναι ακόμη «ζωντανός».
Περισσότερη ικανοποίηση όμως, τους έκανε να νιώθουν το γεγονός πως με την απόφασή τους, έδωσαν ζωή.
Κι αυτό το συναίσθημα σε βάθος χρόνου, είχε απαλύνει κάπως την απώλεια.
Σίγουρα στη σφαίρα του υποθετικού είναι πιο εύκολο να μιλάμε με απολυτότητες. Το δέχομαι.
Δεν έχω ζήσει ποτέ μια τέτοια κατάσταση στο άμεσο περιβάλλον μου, ίσως γι’ αυτό μπορώ να γράφω και με σχετική άνεση.
Την έχω δει όμως, την έχω μυρίσει και έχω συνομιλήσει μαζί της.
Νομίζω πως η πληροφόρηση, ειδικά για το θέμα των μεταμοσχεύσεων, είναι από αυτές που πρέπει να αρχίσουν έστω και αργοπορημένα, να θεωρούνται πρωτεύουσες στο -όποιο- εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Η εξοικείωση είναι το κλειδί της παύσης της αποστροφής.
Και η συνειδητοποίηση, ότι το πρόβλημα είναι πιο κοντά μας απ’ όσο θέλουμε να πιστεύουμε.
Ευαισθητοποιήσου.
Αφιερωμένο στη Ζωή και τον Αργύρη της.
Συντάκτης: Κατερίνα Κεχαγιά
