…και πρίν απ’ όλους ο Γιάννης Καστανάκης στον pepper. Με αυτό τον άνθρωπο συμβαίνει πάντα το εξής συγκλονιστικό: Όποτε ακούς τη φωνή του στοιχηματίζεις τις εκφράσεις του προσώπου του ακόμη κι αν αγνοείς τη μορφή του. Όποτε μιλούσε για την έκθεση άκουγα και το χέρι του μαζί του που κινούνταν στον αέρα σαν να ‘λεγε σ’ όλους τους ακροατές “τι κάθεστε, σηκωθείτε!”
Με τις τρεις πιο βάιραλ λέξεις της δεκαετίας για βασικό πυλώνα: “Επικοινωνία, οικειότητα, τεχνολογία” ή με τον έτσι κι αλλιώς ιντριγκαδόρικο υπότιτλο“η αγάπη στα χρόνια της ψυχρής οικειότητας” η έκθεση Modern Love που φιλοξενείται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης είναι μια έκθεση που απευθύνεται ξεκάθαρα στους νεότερους στη γλώσσα και με τα μέσα που γνωρίζουν καλύτερα: τα social, τα meme και τα app.
Αντιγράφοντας απ’ την επίσημη παρουσίαση:
Είναι μια έκθεση για τους στενούς ανθρώπινους δεσμούς στα χρόνια του ύστερου καπιταλισμού, της παγκοσμιοποίησης, της ψηφιακής διασύνδεσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Διερευνά πώς η ψηφιακή τεχνολογία και η σύγχρονη οικονομία έχουν μετασχηματίσει το συναίσθημα και τις κοινωνικές σχέσεις και πώς η εμπειρία του εικονικού καταλύει τα όρια μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου.
Εξετάζει πώς το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν, από τη μία, διευκολύνει την έκφραση διαφορετικών ταυτοτήτων και εναλλακτικών τρόπων ύπαρξης και κατασκευής του εαυτού και πώς, από την άλλη, παίζουν επιβαρυντικό ρόλο στην καλλιέργεια παθολογιών.
Mια έκθεση για την ενσώματη εμπειρία του ψηφιακού και την ασώματη εμπειρία της εγγύτητας στη σημερινή εποχή, μετά την πανδημία, στα χρόνια των ψυχρών οικειοτήτων.
Με τη συμμετοχή 24 καλλιτεχνών από 14 χώρες, ταξίδεψε ανά την Ευρώπη πριν φτάσει στην Αθήνα και παρουσιαστεί ανανεωμένη με την προσθήκη κι Ελλήνων δημιουργών.
Με το πού αρχίσεις να κατεβαίνεις με τις κυλιόμενες προς το υπόγειο του Μουσείου, (πόσο ωραία ταίριαξε το υπόγειο εντωμεταξύ;), αρχίζει να σε παρασύρει στην αίσθησή της ουσίας της, με το κόκκινο, το μαύρο και το άσπρο, που είναι τα κυρίαρχα χρώματα και φωτισμοί, με το μέταλλο που επίσης έχει βασική θέση, με το ημίφως, με τις χαλαρές lounge μουσικές, και με το κοκτέιλ που μπορείς να προμηθευτείς καθώς περιηγείσαι. Με δυο λόγια για να σε μεταφέρει στη σημερινή πραγματικότητα της επικοινωνίας σε τοποθετεί στην αίσθηση ενός μπαρ στο Ψυρρή που άνοιξε μετά το 2010. Ακριβέστερα σ’ ένα ψηφιακό μπαρ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των έργων που παρουσιάζονται αφορούν σε ταινίες μικρού μήκους, φωτογραφίες κι έξυπνες συσκευές που σκιαγραφούν τη σημερινή πραγματικότητα ή επιχειρούν να την προβλέψουν. Ειδική έμφαση δίνεται στην queer κοινότητα χωρίς να λείπει η ισχυρή αναφορά στους υπερήλικες και τη δυσκολία τους να κατανοήσουν και να συμμετάσχουν στις ψηφιακές επάλξεις.
Δύο ώρες είναι το ελάχιστο που θα χρειαστείς για να πεις ότι πήρες μια γερή τζούρα όλων όσων είχε να σου πει κι ενώ θα υπάρξουν στιγμές που θα γελάσεις είτε αυθόρμητα είτε αμυντικά, στα σίγουρα δεν τη λες μια έκθεση απ’ την οποία φεύγεις εντελώς ανάλαφρος χωρίς όμως να γίνεται και δυστοπική. Κι εκεί έγκειται πιθανότατα κι επιτυχία της καθώς ναι μεν καυτηριάζει κι αναρωτιέται μα δεν καταδικάζει και δε μοιρολατρεί. Τα περισσότερα απ’ τα έργα βασικό σκοπό έχουν να υπενθυμίσουν στο θεατή ότι εκείνος κρατά το μαχαίρι και το πεπόνι και να τον επαναφέρουν στο κέντρο ελέγχου του, ότι ο ρόλος κι η διάσταση που έχει το ψηφιακό στο πραγματικό, δεν είναι παρά άλλη μία επιλογή.
Ξεχώρισα την ταινία σε δύο οθόνες “Υou Me, We Us” της Margaret Salmon που απεικονίζει όλο το φάσμα των τρυφερών συναισθημάτων μέσα από δυο παλάμες, το “Do you have work tomorrow?” του Mahmoud Khaled, μια φωτογραφική σειρά 32 screenshot από ένα διάλογο στο Grindr ανάμεσα σε δύο άντρες που ερωτοτροπούν ενώ βρίσκονται εν έσω πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών στο Κάϊρο, τα φωτεινά φωτογραφικά κουτιά της Μαρίας Μαυροπούλου της σειράς “Family Portraits” που απεικονίζουν τις διαρκώς ενεργές συσκευές σε όλα τα δωμάτια ενός σκοτεινού διαμερίσματος αλλά και το διαδραστικό γλυπτό της Hannah Toticki “Framing Presence”, έπιπλο σχεδιασμένο για δυο σώματα που κάθονται αντικρυστά όπου υπονοείται ότι μεσολαβεί μπροστά τους η οθόνη.
Η “Modern Love” είναι μια έκθεση που κυρίως απεικονίζει και λιγότερο κριτικάρει. Με τον τόσο ρεαλισμό όμως στην απεικόνισή της πετυχαίνει ούτε ή άλλως να σε βάλει σε σκέψεις. Ίσως γι’ αυτό και το μπαρ στον ακριβώς από πάνω όροφο, γέμιζε με τις κουβέντες, τα γέλια και τις αναλύσεις όσων την παρακολούθησαν.
Η έκθεση θα παρουσιάζεται στο ΕΜΣΤ ως 28.05.2023 κι επιμελήθηκε απ’ την Κατερίνα Γρέγου, καλλιτεχνική διευθύντρια του μουσείου.
Συντάκτης: Κατερίνα Κεχαγιά
