Γυναίκα, σύντροφος, σεφ, καθαρίστρια, μάστορας, κηπουρός, μηχανικός, γιατρός, νοσηλεύτρια, διατροφολόγος, προσωπικός στυλίστας, make-up and hair stylist, ψυχολόγος, δικαστής στους καβγάδες και γελωτοποιός. Με μία λέξη: Μητέρα.
Ο ρόλος της μητέρας έχει αποτυπωθεί πολύπλευρα στη λογοτεχνία, τη μυθολογία και τον κινηματογράφο. Συγκεκριμένοι φανταστικοί χαρακτήρες έχουν γράψει ιστορία, παρουσιάζοντας κάθε φορά και μία διαφορετική έκφανση αυτού του τίτλου (καθώς τίτλο αποτελεί). Οι μύθοι αποτελούν κατασκεύασμα του λαού για τις εκάστοτε αντιλήψεις, ενώ οι σύγχρονοι σεναριογράφοι και συγγραφείς προσπαθούν να αποτυπώσουν νέους ρόλους και πρωτοβουλίες της σύγχρονης μητέρας.
1. Ρακέλ Μουρίγιο – La Casa de Papel
Μια αφοσιωμένη μητέρα που απομακρύνθηκε από τον σύντροφό της, στιγματίστηκε ως θύμα, αλλά υπόμεινε την παρουσία του στην επαγγελματική της ζωή. Εμφανίζεται ως σκληρή επαγγελματίας, αλλά τρυφερή μητέρα. Στις προσωπικές επιλογές της, παρά το γεγονός πως είναι ερωτευμένη με έναν καταζητούμενο, σκέφτεται πάντα την κόρη της και το καλό της και εν τέλει καταφέρνει κάπως να τα συνδυάσει. Η κόρη της μετατρέπεται και σε μέσο εκβιασμού, επιτρέποντας στον σεναριογράφο (Álex Pina) να αποδώσει ένα σύνηθες κατά καιρούς σημείο πίεσης για τις πανταχού παρούσες μητέρες και να θίξει έτσι ένα ζήτημα που είναι ώρα να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε και να συζητάμε ανοιχτά.
2. Σέρσεϊ Λάννιστερ (Game of Thrones)
Αιμοδιψής, μοχθηρή, ίσως η πιο αντιπαθητική γυναίκα σε ολόκληρο το Γουέστερος. Παρά τα άπειρα ελαττώματά της όμως, η Σέρσεϊ στάθηκε περήφανη μητέρα για τα τρία της παιδιά. Πιστή στα συμφέροντά τους, μονίμως στο πλευρό τους, έκανε τα πάντα για την ευτυχία και την ανέλιξή τους. Μπορεί να είχε και προσωπικές φιλοδοξίες μέσω αυτής της ανέλιξης και να ήταν -σε υπερβολικό βαθμό- χειριστική, παρ’ όλ’ αυτά η λατρεία της για αυτά και η θέση που κατείχαν στη ζωή και στην ψυχή της ήταν εμφανής εξ’ αρχής.
3. Μόλι Ουέσλι – Harry Potter
Μια μητέρα που δεν είχε τίποτα, αλλά είχε τα πάντα. Με ελάχιστα (όντας υπερβολικά φτωχή οικογένεια), κατάφερε να μεγαλώσει έξι υπέροχους και θαρραλέους ανθρώπους. Στάθηκε από την πρώτη στιγμή μητρική φιγούρα για τον Χάρι Πότερ, αναπληρώνοντας τη θέση της μητέρας που ποτέ δε γνώρισε. Η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ κατάφερε να δώσει στον Χάρι την οικογένεια που έντεκα χρόνια στερήθηκε. Η Μόλι Ουέσλι προστάτευσε την οικογένειά της, πάλεψε για αυτήν και πλήρωσε και το υπέρτατο τίμημα για μια μητέρα: έχασε ένα παιδί της.
4. Λι Αν Τουόχι – The Blind Side (2009)
Όποιος έχει δει την ταινία σίγουρα δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί πως η Λι Αν είναι πολλά περισσότερα από ένα χαρακτήρα που γεννήθηκε από την πένα ενός σεναριογράφου. Πονόψυχη, ευαισθητοποιημένη, νοιάζεται για τον διπλανό της και τολμά να εμπιστευτεί κάποιον δυνητικώς επικίνδυνο για την οικογένειά της και την ίδια. Δεν πραγματοποιεί απλά μία φιλανθρωπία, αλλά ανοίγει την καρδιά της και το σπίτι της σε έναν άγνωστο έφηβο και βλέπει τις δυνατότητές του. Ο σεναριογράφος, Τζον Λι Χάνκοκ, τονίζει σε αρκετές σκηνές πως η πράξη της αυτή αλλάζει και την ίδια.
5. Μάρθα Κεντ – Superman
Μια θετή μητέρα που θα έπρεπε να ονομαστεί υπεράνθρωπος, αφού μεγάλωσε τον Superman. Η Μάρθα πάντα πίστευε ότι ο Κλαρκ ήταν το θαύμα για το οποίο προσευχόταν αυτή και ο σύζυγός της. Εκείνη και ο Τζόναθαν δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά, αλλά αυτό δε μείωσε την αποφασιστικότητά της να γίνει μητέρα. Ούτως ή άλλως, κάποιοι άνθρωποι είναι γεννημένοι για να γίνονται γονείς. Η Μάρθα ενέπνευσε στον Superman τις ιδιότητες ενός αξιοπρεπούς ανθρώπου και αλλά και ενός αληθινού υπερήρωα. Σε στιγμές δύσκολων αποφάσεων, ο σκηνοθέτης (Ζακ Σνάιντερ) αποφασίζει πως ο Superman χρειάζεται να μιλήσει στη μητέρα του, να ακούσει τη φωνή της μέσα στο βράδυ, να της πει ένα απλό «γειά».
6. Κάλα – Tarzan
Η αγαπημένη σε όλους Κάλα, η μαμά-γορίλας του Ταρζάν, ίσως είναι από τα πρώτα μας ερεθίσματα ως παιδιά περί υιοθεσίας. Αν και έβλεπε πως το μωράκι που βρήκε στο δεντρόσπιτο διέφερε, το έσωσε και το μεγάλωσε σαν δικό της. Μπορεί να μην ήταν εύκολο για τον Ταρζάν να προσαρμοστεί ή να γίνει αποδεκτός από την αγέλη, αλλά η Κάλα δεν πτοήθηκε και πάλεψε ακόμα και με λεοπάρδαλη για να τον σώσει όταν δεν μπορούσε να προστατέψει ακόμα τον εαυτό του μόνος του. Πίστεψε από το πρώτο λεπτό σε αυτόν και τον στήριξε, παρά τις όποιες διαφορές του, κερδίζοντας έτσι μια σημαντική θέση στην ιστορία του συγγραφέα Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ.
7. Η μητέρα της Μουλάν και η γιαγιά Φα – Mulan
Όλη η ιστορία της Μουλάν ξεκινάει από την προσπάθεια της μητέρας της και της γιαγιάς της να την παρουσιάσουν σαν μια καλή νύφη στην προξενήτρα, ώστε να βρει έναν καλό σύζυγο και να φέρει τιμή στον Οίκο των Φα. Οι δύο αυτές γυναίκες ενσαρκώνουν την τότε αντίληψη ότι ο σκοπός της γυναίκας είναι να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια, αλλά το κάνουν μέσα από το αθώο πρίσμα της αγάπης και της επιθυμίας για το καλύτερο. Την πεποίθησή τους αυτή αποτυπώνει χιουμοριστικά ο συγγραφέας της ιστορίας, Ρόμπερτ Ντ. Σαν Σούσι, όταν η γιαγιά Φα, κατά την επιστροφή της Μουλάν ως ηρωίδα της Κίνας στο πατρικό της, παραπονιέται που έφερε σπαθί αντί για άντρα, το χαμόγελο όμως με το οποίο το κάνει προδίδει την περηφάνεια της. Παρά τις αντιλήψεις τους, όχι απλά τη δέχονται και την αγαπάνε για αυτό που πραγματικά είναι, αλλά τη στηρίζουν, τη θαυμάζουν και δε στέκονται ποτέ εμπόδιο στα όνειρά της.
8. Λαίδη Τρεμέιν – Σταχτοπούτα
Παρά τις ανέσεις, τη στήριξη και την εκπαίδευση που προσέφερε στις δύο πραγματικές κόρες της, η μητριά της Σταχτοπούτας δεν αποτελεί πρότυπο μητέρας. Όχι μόνο εξαιτίας της άθλιας και υποτιμητικής συμπεριφοράς της προς το πρόσωπο της θετής της κόρης, αλλά και ως προς την ανατροφή των άλλων δύο κοριτσιών. Όλα τα κορίτσια τα αντιμετώπιζε αφ’ υψηλού, ενώ αντιλαμβανόταν ότι η Σταχτοπούτα υπερείχε όλων τους. Αν και η ιστορία της Σταχτοπούτας έχει ειπωθεί από διάφορους κατά καιρούς συγγραφείς, ο ρόλος της Λαίδης Τρεμέιν ως κακιά μητριά παραμένει αναλλοίωτος.
9. Η κακιά Βασίλισσα – Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι
«Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου, ποια είναι η ομορφότερη;» Ξεκάθαρη περίπτωση κακιάς μητριάς. Η Βασίλισσα ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό της και την εξωτερική της εμφάνιση. Όχι μόνο ζηλεύει τη Χιονάτη, αλλά λόγω του φθόνου που τρέφει για τη φυσική ομορφιά της καταφεύγει μέχρι και σε απόπειρες εξαφάνισής της, είτε μέσα από το δηλητηριασμένο μήλο είτε μέσα από τον κυνηγό. Λέγεται ότι η πραγματική ιστορία πίσω από το παραμύθι διαδραματίζεται στην κεντρική Ευρώπη του Μεσαίωνα και δεν περιλάμβανε κάποια «κακιά μητριά», αλλά στοιχεία τρομακτικά ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, τα οποία στην πορεία μεταβλήθηκαν και η αφήγηση πήρε τη σημερινή της μορφή.
10. Θέτις – η μητέρα του Αχιλλέα
Πασίγνωστο το όνομα του Αχιλλέα, όσο και η ιστορία για το πώς έγινε σχεδόν άτρωτος, γεγονός που οφείλεται κατά αποκλειστικότητα στη μητέρα του. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Θέτιδα βούτηξε το παιδί στον ποταμό της Στύγας, κρατώντας το από τη φτέρνα. Το σώμα του Αχιλλέα έγινε άτρωτο όπου το ακούμπησε το νερό, εκτός από τη φτέρνα. Άλλη εκδοχή αναφέρει πως άλειψε το μωρό με αμβροσία και έκαψε στη φωτιά τα θνητά του μέρη, αλλά η διαδικασία διακόπηκε από τον Πηλέα, πατέρα του Αχιλλέα, που τρόμαξε από τις φωνές του μωρού κι έτσι η φτέρνα του έμεινε τρωτή. Τι μεγαλύτερο δώρο θα μπορούσε να κάνει μια μητέρα στο παιδί της, από το να το καταστήσει σχεδόν αθάνατο;
11. Αντίκλεια – η μητέρα του Οδυσσέα
Η Αντίκλεια είναι η μητέρα του πολυμήχανου Οδυσσέα, η οποία, σύμφωνα με τη μυθολογία, μαράζωσε και πέθανε από τον καημό της λόγω της απουσίας του γιού της κατά τον Τρωικό Πόλεμο. Όταν ο Οδυσσέας πήγε στον κάτω κόσμο να βρει τον μάντη Τειρεσία, συνάντησε τυχαία και τη μητέρα του. Εκείνη αμέσως φοβήθηκε πως το παιδί της βρέθηκε εκεί λόγω κάποιας συμφοράς. Απάντησε στις πολλές ερωτήσεις του και τον ησύχασε για τη γυναίκα και την πατρίδα του. Ο Οδυσσέας ταραγμένος προσπάθησε τρεις φορές να την αγκαλιάσει, αλλά του ξέφευγε καθώς ήταν άυλη. Ο Όμηρος, ασπαζόμενος τις αντιλήψεις του λαού, ήθελε την Αντίκλεια μαραζωμένη μακριά από το παιδί της, ανήσυχη για την ασφάλειά του, τρομοκρατημένη με την ιδέα ότι έχασε τη ζωή του, αλλά έτοιμη να το παρηγορήσει.
12. Γαία
Σύμφωνα με μία εκδοχή της μυθολογίας, η Γαία είναι η μητέρα όλων, καθώς κατά την ένωσή της με τον Ουρανό, γεννάει τους Τιτάνες, τους Γίγαντες και τον Ωκεανό. Όταν τα παιδιά της απειλούνται από το φθόνο του πατέρα τους, συμμαχεί με τον Κρόνο, έναν από τους Τιτάνες γιούς της, και τον εκθρονίζουν. Ο Κρόνος, όμως, φοβούμενος μη χάσει την εξουσία όπως ο πατέρας του, τρώει τα παιδιά του. Η Γαία θέλοντας και πάλι να τα σώσει, συνωμοτεί με τον Δία, σκοτώνουν τον Κρόνο και ο Δίας στέφεται Πατέρας Θεών και Ανθρώπων. Με αυτόν τον τρόπο, η μυθολογία παρουσιάζει μια μητέρα σε απόγνωση, προδομένη, που συνεχίζει όμως να προσπαθεί να σώσει τα παιδιά της και να τους δείχνει (καλώς ή κακώς) εμπιστοσύνη.
Συντάκτης: Χρυσούλα Τ.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
