Η αγάπη είναι μια έννοια γεμάτη όνειρα, ελπίδες και προσδοκίες, αλλά κουβαλάει και παρανοήσεις που διαμορφώνουν τις σχέσεις μας. Από ιστορίες που υπόσχονται ότι ο έρωτας «νικάει τα πάντα» μέχρι τον ισχυρισμό ότι μια σύνδεση πρέπει να´ναι γεμάτη ένταση. Αυτές οι πεποιθήσεις μας παγιδεύουν σε κύκλους απογοήτευσης που δεν κλείνουν. Ακολουθούν πέντε μύθοι που περιορίζουν την αγάπη αντί να την εξυμνούν, με σκοπό να την απελευθερώσουμε από στερεότυπα που της κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.
1. Η αγάπη είναι ίδια σε όλες τις κουλτούρες
Η σκέψη ότι έχει το «ίδιο λεξιλόγιο» παντού δείχνει ρομαντική. Εντούτοις, η πραγματικότητα είναι αμείλικτη κι επεμβαίνει, για να μας προσγειώσει. Το συναίσθημά της παίρνει σχήμα απ´ το πολιτισμικό πλαίσιο της κάθε κουλτούρας αλλάζοντας τον τρόπο που το εκφράζουμε και το βιώνουμε. Ως Έλληνας, μεγάλωσα σε μια κουλτούρα όπου εκφράζεται με δυνατά «σ’ αγαπώ», αυθόρμητες εκδηλώσεις ενθουσιασμού και παθιασμένες λέξεις και πράξεις.
Απ’ την προσωπική μου εμπειρία με μια Γαλλίδα σύντροφό μου κατάλαβα πόσο διαφορετικά τη βιώνουν. Όταν ήμουν μαζί της στην αρχή περίμενα τέτοιες εκδηλώσεις. Όμως, έδειχνε την αφοσίωση τής αλλιώς. Μου έφτιαχνε τα κρουασάν που λατρεύω ή μου έγραφε σημειώματα που αποτύπωναν τις σκέψεις της με απόλυτη ειλικρίνεια. Αρχικά, η συγκράτησή της με μπέρδεψε, αφού υπέθεσα ότι δεν ένιωθε το ίδιο. Με τον καιρό, κατάλαβα ότι στη γαλλική κουλτούρα η αγάπη είναι διακριτική κι εκφράζεται απ´την κομψότητα κινήσεων και την προσοχή στη λεπτομέρεια. Πέρα απ´τη δική μου εμπειρία εχω διαβάσει ότι στην Ινδία, η αγάπη συνδέεται με οικογενειακές ευθύνες, ενώ στην Ιαπωνία εκφράζεται με σιωπηλή φροντίδα, όπως το να αφιερώσεις χρόνο στον άλλο. Στο Μεξικό, «ξεσπάει» σε καντάδες κάτω από παράθυρα. Τελικά, διαμορφώνεται απ´ τις προσεγγίσεις κάθε τόπου.
2. Ο άνθρωπός μου πρέπει να με κάνει ευτυχισμένο/η
Ένας μύθος που ρίχνει το βάρος της προσωπικής μας πληρότητας αποκλειστικά στους ώμους του ανθρώπου που πορευόμαστε μαζί στο ταξίδι της ζωής. Το να του δίνεις τον ρόλο του αρχιτέκτονα της ισορροπίας σου, είναι μια παγίδα που αρχικά φαντάζει με όνειρο, αλλά αργότερα καταλήγει να βαραίνει τη σχέση σαν πέτρα δεμένη στον λαιμό. Εύκολα πιστεύουμε ότι η ζωή μας κάνει να νιώθουμε ικανοποίηση εάν κάποιος άλλος άνθρωπος έχει μια λύση για κάθε κενό μέσα μας.
Η ευτυχία εξαρτάται απ’ την αυτογνωσία κι απ’ την αυτοεκτίμηση. Να μαθαίνεις τι σε ωθεί να στέκεσαι γερά στα πόδια σου. Επίσης, να δέχεσαι τον εαυτό σου με τα ελαττώματά του. Οι σχέσεις ενισχύουν την ευημερία, εφόσον έχεις ήδη χτίσει μια βάση μέσα σου. Εάν είναι ο μοναδικός λόγος που ξυπνάς με χαμόγελο γιγαντώνεις μια εξάρτηση που πιέζει και τους δύο. Η συμβίωση μετατρέπεται σε μονόπλευρο παιχνίδι. Η ισορροπία μιας σχέσης φανερώνεται όταν φέρνετε τη δική σας ενέργεια, τις δικές σας στιγμές και τις μοιράζεστε χωρίς να απαιτείτε ο ένας απ´ τον άλλον να είναι το μοναδικό σημείο αναφοράς σας.
3. Η αγάπη φτάνει και περισσεύει για να λύσει τα πάντα σε μια σχέση
Πολλοί πιστεύουν ότι έχει ενα κλειδί που ξεκλειδώνει κάθε πρόβλημα κι εξαφανίζει διαφορές. Αφήγηση που τη συναντάμε περισσότερο σε σενάρια ταινιών παρά στην ορθολογική οπτική που βλέπουμε στις ανθρώπινες σχέσεις. Έχω δει ζευγάρια να παλεύουν με πρακτικά θέματα της καθημερινότητας. Όπως το να διαχειριστούν τα οικονομικά τους παρόλο που η αλληλεπίδρασή τους ήταν δυνατή. Ή πως να βρίσκουν ελεύθερο χρόνο για τις δραστηριότητές τους. Η αγάπη είναι μόνο ένα κομμάτι των ερωτικών ιστοριών.
Το δέσιμο θέλει αντίληψη που αφήνει χώρο για τις απόψεις του άλλου. Εμπιστοσύνη που χτίζει αξιοπιστία και σεβασμό για τις ανάγκες, τα όρια και τις επιλογές και των δύο. Επικοινωνία, για να μη μένει τίποτα αναπάντητο και γίνει αργότερα πρόβλημα. Δηλαδή, να ‘χουν κοινές αξίες και στόχους. Χωρίς προσπάθεια και συμβιβασμούς ακόμα κι η πιο εξαιρετική σύνδεση ενδεχομένως να σκοντάψει σε σημεία που κανείς δεν περίμενε.
4. Μια σχέση πρέπει να κρατάει τον αρχικό ενθουσιασμό και πάθος όσα χρόνια κι αν περάσουν
Η ιδέα ότι οφείλει να κρατάει για πάντα τον αρχικό ενθουσιασμό, είναι μια φαντασίωση που παρασύρει μακριά απ´τη φυσιολογική πορεία του χρόνου. Όλοι θυμόμαστε εκείνες τις πρώτες μέρες ενός ειδυλλίου. Κάθε μήνυμα έκανε την καρδιά να χτυπάει πιο γρήγορα και κάθε άγγιγμα είχε ηλεκτρισμό. Όταν απο ένα σημείο και μετά δείχνει να μην υπάρχει με την ίδια ένταση, το μυαλό βασανίζεται συνεχώς απ’ το ερώτημα «μήπως δεν είμαστε πια ερωτευμένοι;» Ο αρχικός ενθουσιασμός δεν κρατάει για πάντα. Οι σχέσεις αλλάζουν και γίνονται πιο ήρεμες, αλλά εξίσου γοητευτικές.
Η αγάπη εξελίσσεται σε σταθερό έδαφος γεμάτο οικειότητα και συντροφικότητα. Το πάθος παίρνει άλλη μορφή κι εκφράζεται σε στιγμές κοινής κατανόησης. Πρόκειται για ένα ουτοπικό σενάριο το να κυνηγάς την αρχική ορμή. Μεταφορικά, είναι σαν να βάζεις τον εαυτό σου με το ζόρι στη δοκιμασία να κρατήσεις το καλοκαίρι όλο τον χρόνο. Με αποτέλεσμα να χάνεις τους συμβολισμούς του φθινοπώρου και του χειμώνα. Αντί να απογοητεύεσαι όταν ο ενθουσιασμός μαλακώνει, είναι καλύτερο να εκτιμήσεις τη γαλήνη μιας συνύπαρξης που τα δύο μέλη της μεγαλώνουν μαζί με τον καιρό.
4. Η αγάπη θα σε «σώσει» απ´ τη μοναξιά
Μια παρανόηση που κυριαρχούσε για χρόνια, είναι η πεποίθηση ότι η αγάπη θα σβήσει τη μοναξιά και τη μοναχικότητα. Η μοναξιά με το κενό που αισθάνεσαι όταν δε συνδέεσαι πραγματικά κι ειλικρινά με τους άλλους κι η μοναχικότητα με την εσωτερική σου επιθυμία γι´ αυτονομία και προσωπικό χώρο δεν εξαφανίζονται επειδή κάποιος μας αγαπάει. Κι οι δυο έννοιες είναι κομμάτια του εαυτού σου που έχουν ανάγκη τη δική σου προσοχή. Η μοναξιά συνδέεται με την έλλειψη ουσιαστικών συνδέσεων, ενώ η μοναχικότητα είναι ένας τρόπος να βρεις τι σου λείπει και τι σου περισσεύει.
Η αγάπη βοηθάει στη μοναξιά προσφέροντας συντροφιά, δίχως ν’ αντικαθιστά την προσδοκία να κυνηγήσεις τα δικά σου ενδιαφέροντα ή να απολαμβάνεις τη μοναχικότητά σου. Αν περιμένεις ο άνθρωπός σου να γίνεται η μόνη σου πηγή σύνδεσης ή να γεμίσει τις ώρες που θέλεις να κάνεις παρέα με τον εσωτερικό κόσμο θα χάσεις την ευκαιρία να βιώσεις το ταξίδι της αυτοανακάλυψης. Η μοναχικότητα, απ´την άλλη πλευρά, είναι πιστός φίλος που σε διδάσκει να βρίσκεις τα λάθη και να εκτιμάς τα σωστά.
Συντάκτης: Δημήτρης Μπότης
