Υπάρχουν πολλοί τύποι ανθρώπων που πρέπει ν’ αποφύγεις και λίγοι που πρέπει ν’ ασχοληθείς. Ακόμη δυσκολότερο είναι να διακρίνεις την ειδοποιό διαφορά, αλλά όταν το καταφέρεις θα καταλάβεις τι θέλω να πω.
Βρισκόμαστε στην εποχή του «φαίνεσθαι». Σε μια εποχή που το προφίλ μας, ελκύει ή όχι άτομα που κάτι είδαν σε σένα. Μόνο που πολλοί δε βλέπουν ότι το πιο σημαντικό σ’ ένα συγκροτημένο άνθρωπο είναι το φιλότιμο. Σε καθιστά συγκροτημένο, γιατί δε φοβάσαι να συναντήσεις, ν’ αναζητήσεις, να προσφέρεις.
Δε θέλω να παρεξηγηθώ, είναι όμορφο να έχεις μια ωραία εικόνα. Ένα αξιοπρεπές ντύσιμο, μια σωστή παρουσία. Απλώς δεν είναι προτιμότερο ν’ ασχολούμαστε περισσότερο με τα μη αναλώσιμα; Μ’ αυτά που δε θα βαρεθούμε κοιτάζοντάς τα κάθε μέρα, μ’ αυτά που δε θα μας κάνουν να ξεκλειδώσουμε σημεία του χαρακτήρα μας, που δε θα παρασυρθούμε, που δε θα νιώσουμε; Δεν τίθεται θέμα φύλου, αλλά αξιών και τιμής.
Τα άτομα αυτά που διαθέτουν αυτήν την αρετή, όταν τα συναντήσεις θα τα αναγνωρίσεις αμέσως. Δεν μπορούν να φορέσουν προσωπεία, δεν μπορούν να κρυφτούν και δεν μπορείς κι ‘συ να τα αγνοήσεις. Πρόκειται για τους τύπους ανθρώπων, που θα σου συστηθούν με μια δυνατή χειραψία, θα σε κοιτάξουν στα μάτια και θα σε κάνουν να νιώσεις τόσο άνετα σαν να τους ήξερες πάντα.
Σέβονται τον άνθρωπο, που έχουν απέναντί τους, τους ενδιαφέρει να μάθουν για σένα, τους νοιάζουν οι ανάγκες σου και σ’ ακούν. Κυρίως αυτό. Σ’ ακούν. Ξέρουν ότι είναι σημαντικό ν’ ακούν αυτόν που έχει ανάγκη να εκφραστεί. Κι ας σε γνώρισαν μόλις.
Το καλύτερο σημείο σ’ αυτά τα άτομα, βέβαια, είναι πως όταν κάνουν λάθη, έχουν τη δύναμη να διακρίνουν τη σωστή απ’ την εσφαλμένη στάση και βιάζονται να την παραδεχτούν ή και να τη διορθώσουν. Δεν τρέφουν φρούδες ελπίδες πως είναι αλάνθαστοι, ακόμη κι αν πρωταγωνιστεί, ως επί το πλείστον, στα θυμωμένα μας χείλη η φράση «Εσύ φταις».
Ωστόσο, δεν είναι Θεοί, ούτε οι πρωτόπλαστοι. Βρίσκονται ανάμεσα σε άτομα που δε δύνανται να καταλάβουν την αξία τους. Κι όσο σταθερές αξίες κι αν διαθέτουν, οφείλουν να έχουν φίλτρα. Να ξεχωρίζουν και μετέπειτα να διαχωρίζουν αυτούς, που τους εκτιμούν. Γιατί η διαφορά του «χαίρομαι να προσφέρω» απ’ το «επιτρέπω να χρησιμοποιηθώ» είναι τεράστια. Κι εκεί έγκειται και το ερώτημά μου.
Ο φίλος της τιμής και της αξιοπρέπειας εκλείπει πια, γιατί κι όταν προσπαθούσε να διαφυλάξει αυτό το αγαθό, αρκείτο να προσφέρει κι ας μην έπαιρνε τη χαρά που έδινε. Προτιμούσε να μένει με την ηδονή της εκμετάλλευσης και τα χέρια άδεια και να δικαιολογεί το θύτη μ’ ένα «έτυχε».Τι έδωσε, τι πήρε, τι ήθελε και πότε το κατάλαβε, ήταν η στιγμή που άδειασε.
Όταν σ’ ένα συμβάν βρέθηκε στο αμάξι του, μόνος του, και σκέφτηκε για πρώτη φορά πώς μπορούν να φέρονται έτσι. Πώς τα καταφέρνουν και δεν ντρέπονται! Αναρωτιέται, αν έχει συντελέσει για την καταστροφή αυτής της λέξης, με το να «πλάθει» με τον τρόπο του τέτοια πλάσματα.
Υπάρχουν άτομα που γεννήθηκαν φιλότιμα, άλλα που διδάχθηκαν το φιλότιμο απ’ τους προκατόχους τους κι άλλα που επιβεβαιώνουν τη φράση «το φιλότιμο εμφανίζεται, όταν το μαχαίρι φτάσει στο κόκκαλο». Δεν πειράζει, κάλιο αργά παρά ποτέ! Είναι τουλάχιστον προτιμότερο απ’ τα άτομα εκείνα, που ό,τι και να συμβεί δε θα αποκτήσουν φιλότιμο ποτέ!
Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που σε καμία άλλη γλώσσα δεν μπορεί να περιγραφεί η λέξη «φιλότιμο». Θεωρείται ένα συνονθύλευμα αξιών που είναι δύσκολο να οριστεί, γιατί κλείνει μέσα της τόσες θετικές αξίες, όσες χρειάζεται ένα άτομο προκειμένου να είναι έτοιμο να πράξει έντιμα απέναντι σε κάθε άνθρωπο που συναντά.
Να υπερασπίζεται τους αδύναμους, να κάνει πίσω σε διαφωνίες κι ας έχει δίκιο και να σέβεται ό,τι αγαπά. Ίσως το βασικότερο όλων, όμως, είναι πως δεν κάνει ό,τι δε θέλει να του κάνουν. Πόσο ελκυστικές αξίες είναι τελικά αυτές;
Επιμέλεια κειμένου Ιωάννας Καμπουρίδου: Νάννου Αναστασία.
Συντάκτης: Ιωάννα Καμπουρίδου
