Απ’ τη σκοπιά του εκπαιδευτικού και μη, απ’ την οπτική του μαθητή, του γονιού, αλλά κυρίως απ’ την πλευρά ενός ατόμου που συνειδητοποιεί τι συμβαίνει γύρω του, όλα συνθέτουν την ανάγκη της αλλαγής, για μια εικόνα λίγο πιο ανθρώπινη.
Είναι πλέον γεγονός ότι στα ενιαία σχολεία συμπεριλαμβάνονται ολοένα και περισσότερα παιδιά με ειδικές ικανότητες, με τις ιδιαιτερότητες αυτές τις τόσο εξέχουσες που καθιστούν το κάθε παιδί έναν ξεχωριστό ήρωα για τους ένα σωρό λόγους που κουβαλά στην πλάτη του μα στέκεται καθόλα όρθιο.
Μεταξύ άλλων και τα κωφάλαλα παιδιά, που είχαν την ατυχία να ζουν απομονωμένα σε έναν κόσμο, αναγκαστικά δικό τους. Το σχολικό περιβάλλον, όμως, είναι υποχρεωμένο να γκρεμίζει κάθε τείχος που χωρίζει κόσμους με βάση κάποιες ιδιαιτερότητες και να αγκαλιάζει όλα τα παιδιά του σε μια αγκαλιά ενιαία, κοινή χωρίς ίχνος διακρίσεων.
Ας σκεφτούμε μόνο δύο έφηβους γύρω στα δεκαέξι στη διάρκεια του μεγάλου διαλείμματος και μεταξύ τους να συνεννοούνται μέσω της νοηματικής γλώσσας. Και κάπου εδώ νιώθεις στα αλήθεια λίγος, μικρός που δεν είσαι σε θέση να αντιληφθείς έστω τα βασικά της συζήτησής τους. Βλέπεις, γελάνε, μιλάνε, πειράζονται ακριβώς όπως εσύ με μόνο τα μέσα της συνεννόησής τους να διαφέρουν.
Ο τρόπος που τα χέρια κινούνται, ο τρόπος που τα μάτια ακολουθούν τα χείλη, είναι στα αλήθεια ό,τι πιο γοητευτικό μπορεί να χαρακτηρίσει μια ανθρώπινη συνομιλία. Είναι ίσως αυτή η αφοσίωση που λείπει απ’ τους πολλούς, είναι γιατί οι άνθρωποι αυτοί ακούνε χωρίς στ’ αλήθεια να ακούν, γιατί μιλάνε κι ουρλιάζουν νοήματα, σκέψεις, μηνύματα κι ας μην μπορούν να μιλήσουν.
Και σε όλη αυτή τη μαγεία, το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να μυήσει όλα τα παιδιά. Μόνο έτσι θα αποδείξει ότι όντως δε δέχεται τις διακρίσεις, ότι στ’ αλήθεια οι αντιλήψεις περί διαφορετικότητας γκρεμίζονται, γιατί απλούστατα δεν υφίστανται καν. Και στην πραγματικότητα, τα ουσιαστικά μαθήματα λαμβάνονται απ’ τα παιδιά με τις ιδιαιτερότητες προς τα υπόλοιπα, που ίσως να βρήκαν το δρόμο τους λίγο πιο εύκολα στρωμένο.
Άπαξ κι αντιληφθείς την αξία του να συνειδητοποιήσεις τη μαγεία της νοηματικής γλώσσας, του να εισβάλεις για λίγο στον κόσμο τους, να νιώσεις για ελάχιστο τον εγκλεισμό σε ένα κουτί, ένα κουτί όμως που μπορεί να σου προσφέρει συνεννόηση, το μόνο σίγουρο είναι πως η όλη δοκιμασία θα σε βρει στο πέρας της λίγο περισσότερο άνθρωπο.
Και μέσα σε όλες τις τεράστιες κατά καιρούς συζητήσεις για τις λύσεις που θα καθιστούν τον τρόπο διδασκαλίας πιο βιωματικό, απαλλαγμένο απ’ τον παραδοσιακό τρόπο μάθησης που φέρει τα παιδιά στυγνούς μεταφορείς πληροφοριών, η ένταξη της νοηματικής γλώσσας στο αναλυτικό πρόγραμμα, είναι ίσως κι η πιο συγκροτημένη για τους επιδιωκόμενους στόχους, αλλά κι η πιο υπέρτατης ανάγκης, λύση.
Να μάθουν τα παιδιά να κοιτάνε μακριά από καλούπια, να απλώνουν τα χέρια τους έξω απ’ τα βολεμένα τους κουτιά, να επιδιώκουν να γίνονται πιο ανθρώπινοι, να αντιλαμβάνονται ότι απ’ όσα απαξιώνουν, ίσως να έχουν να λάβουν πολύτιμα μαθήματα.
Γιατί στην τραγική περίπτωση που ακόμα τα παιδιά περιφρονούν ό,τι δεν τους μοιάζει, η κοινωνία οφείλει να λυπάται, να τρομάζει από τύψεις και κυρίως να μανιάζει να αλλάξει!
Επιμέλεια Κειμένου Ήβης Παπαϊωάννου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Ήβη Παπαϊωάννου
