Ο Αριστοτέλης είχε πει ότι «δεν υπάρχει μεγαλοφυΐα χωρίς το άγγιγμα της τρέλας». Δεν εννοούσε μόνο την «αθώα» τρέλα, που διακατέχει την ελευθερία της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μιλούσε και για την παράνοια. Εμπεριστατωμένες μελέτες έχουν δείξει –δίχως να ΄χουν αποδείξει– ότι η σχέση ευφυΐας και ψυχικής διαταραχής είναι αμφίδρομη, παρ’ όλο που κάποιες φορές μπορεί να οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή.

Έρευνα που διεξήχθη το 1992 από τον Άρνολντ Λούντβιγκ, καθηγητή Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Κεντάκι, έδειξε μετά από μελέτη χιλίων περίπου καλλιτεχνών του 20ου αιώνα, ότι το 74% αυτών εκδήλωσαν κάποια ψυχική νόσο. Η σχέση ιδιοφυίας-παράνοιας δεν αποτελεί κανόνα, επιβεβαιώνεται, όμως, από το ψυχολογικό προφίλ ιστορικών προσωπικοτήτων, που ταλαιπωρήθηκαν από ψυχικές ασθένειες.

 

1. Αβραάμ Λίνκολν

Ο 16ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, υπερασπιστής της Δημοκρατίας και μεταξύ άλλων, ο άνθρωπος που κατάργησε τη δουλεία των Αφροαμερικανών πολιτών, υπέφερε από μανιοκατάθλιψη. Ξεσπούσε συχνά σε κλάματα και κατέρρεε ψυχολογικά. Στη βιογραφία του, οι φίλοι του τον χαρακτήριζαν ως το πιο καταθλιπτικό άτομο που έχουν γνωρίσει. Μάλιστα κάποιοι μιλούν για συχνές απόπειρες να τερματίσει τη ζωή του. Η εμβληματική αυτή προσωπικότητα που με το αστείρευτο χιούμορ έκρυβε τις καταθλιπτικές της εμμονές, είχε γράψει: «γελώ επειδή δεν πρέπει να κλάψω, αυτό είναι όλο, αυτό είναι όλο».

 

2. Ουίνστον Τσώρτσιλ

Ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας (1940-1945 και 1951-1955), πηγή έμπνευσης για το λαό της Ευρώπης, πρωτοστάτης στον αγώνα κατά του φασισμού, έπασχε από διπολική διαταραχή. Στα 30 του χρόνια ομολόγησε σε φίλους του ότι έπασχε από κατάθλιψη και δεν μπορούσε ν΄ απαλλαγεί από τις φοβίες του. Η διάθεσή του άλλαζε σε δευτερόλεπτα. Στο γιατρό του είχε ομολογήσει: «δε μου αρέσει να στέκομαι στην άκρη σ΄ ένα πλοίο και να κοιτάζω κάτω στο νερό. Σ΄ ένα δευτερόλεπτο μπορεί να τελειώσουν όλα.» Σε περιόδους, όμως, που η ψυχική του κατάσταση ήταν ιδιαίτερα βεβαρημένη ολοκλήρωσε τη συγγραφή 43 βιβλίων.

 

3. Ισαάκ Νεύτων

Ο Νεύτων, η ιδιοφυΐα της επιστήμης, παρουσίαζε αρκετές μορφές διαταραχών· διπολική, σχιζοφρένεια κι αυτισμό. Η διάθεσή του εναλλασσόταν συνεχώς. Δεν μπορούσε να συνδεθεί με τους ανθρώπους, προτιμώντας τη μοναξιά του. Στα γραπτά του διαφαίνονταν οι ψυχωσικές του τάσεις. Λέγεται ότι έφτανε στο σημείο να παραληρεί, χάνοντας την επαφή με την πραγματικότητα, κάτι το οποίο ερευνητές ψυχολόγοι χαρακτήρισαν σχιζοφρένεια.

 

4. Λούντβιχ βαν Μπετόβεν

Ο μεγάλος συνθέτης με τη μοναδική ικανότητα να συνθέτει ταυτόχρονα πολλά μουσικά έργα, υποστηρίχθηκε ότι έπασχε από διπολική διαταραχή. Λέγεται, μάλιστα, ότι η ικανότητά του αυτή, αυξανόταν ιδιαίτερα σε περιόδους που ο ίδιος εκδήλωνε μανιακά επεισόδια. Τότε έγραψε και τα διασημότερα έργα του. Το 1813 μετά από μια μακρόχρονη περίοδο έντονης καταθλιπτικής κρίσης σταμάτησε να συνθέτει.

 

5. Μιχαήλ Άγγελος

Ο μεγάλος αυτός δημιουργός που φιλοτέχνησε τη θρυλική οροφή του παρεκκλησίου «Καπέλα Σιστίνα» (Cappella Sistina) στο Βατικανό, έπασχε από αυτισμό. Ζώντας αποκλειστικά και μόνο στη δική του πραγματικότητα, που αποτελείτο από ζωγραφική, γλυπτά και σχέδια, αδυνατούσε να έρθει σε επαφή με άλλους ανθρώπους. Λέγεται, μάλιστα, ότι δεν παρευρέθηκε ούτε καν στην κηδεία του αδερφού του.

 

6. Βίνσεντ Βαν Γκογκ

Ο Ολλανδός ζωγράφος εκδήλωνε επιληπτικές κρίσεις ως αποτέλεσμα εγκεφαλικής βλάβης, που πιθανότατα προήλθε από πολύωρη εργασία στον ήλιο. Ταυτόχρονα εκδήλωνε συμπεριφορές που υποδήλωναν διπολική διαταραχή. Ο κυκλοθυμισμός κι η ροπή του προς την κατάθλιψη αντικατοπτρίζεται στα έργα του, στα οποία κυριαρχεί το κίτρινο χρώμα. Μάλιστα υποστηρίζεται ότι ο εθισμός του στο αψέντι, του δημιουργούσε παραισθήσεις, βλέποντας παντού κίτρινα αντικείμενα. Το 1890 αυτοπυροβολήθηκε στο στήθος, μετά από μια περίοδο έντονης κατάθλιψης.

 

7. Λέων Τολστόι

«Το να τερματίζεις τη ζωή σου είναι η έκφραση και η απόδειξη της ύπαρξης της ψυχής», έγραψε, σε ελεύθερη απόδοση, ο Τολστόι, ο οποίος εμφάνισε έντονη κατάθλιψη στη μέση ηλικία. Πολλές φορές έφτασε στο σημείο να παραιτηθεί απ’ όλα όσα του δημιουργούσαν χαρά κι ικανοποίηση. Παρ’ όλο που η ζωή δεν του φερόταν άσχημα, καθώς η οικογένειά του ήταν γνωστή και εύπορη και ο ίδιος ήταν πατέρας 13 παιδιών, σκεφτόταν συχνά να τερματίσει τη ζωή του.

 

8. Έντγκαρ Άλαν Πόε

Ο εκκεντρικά ρομαντικός και «σκοτεινός» ποιητής είχε διαγνωσθεί με αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας. Μελαγχολικός, υπέφερε από παραισθήσεις κι είχε μανία καταδίωξης. Έβρισκε παρηγοριά στο αλκοόλ και το όπιο. Ο μεγαλύτερος φόβος του ήταν ότι θα πεθάνει μόνος, κάτι που τελικά συνέβη ένα βράδυ στους δρόμους της Βαλτιμόρης.

 

9. Κάρολος Δαρβίνος

Ο θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης υποστηρίζεται ότι εμφάνιζε κυρίως σωματικά συμπτώματα, όπως τρέμουλο χεριών, ναυτία και υστερικό κλάμα, ως αποτέλεσμα ενός σοβαρού περιστατικού αγοραφοβίας, που έλαβε χώρα όταν ήταν 30 ετών. Είχε έντονη φοβία για τον άνθρωπο με αποτέλεσμα να στερεί απ΄ τον εαυτό του την επαφή ακόμη και με τα παιδιά του.

 

10. Βιρτζίνια Γουλφ

Η Αγγλίδα μυθιστοριογράφος παρουσίαζε βαριά μανιοκαταθλιπτική ψύχωση, με μακροχρόνιες κρίσεις. Οι διαθέσεις της εναλλάσσονταν συνεχώς. Ενώ ένιωθε υπερβολική ευφορία, την επόμενη στιγμή έπεφτε σε βαριά κατάθλιψη. Ταυτόχρονα εκδήλωνε και ψυχωσικά επεισόδια με παραληρητικές κρίσεις. Ο συνδυασμός των συμπτωμάτων αυτών χαρακτηρίστηκε από τους ψυχολόγους ως διπολική διαταραχή. Το 1941, σε ηλικία 59 ετών, έχοντας ολοκληρώσει το τελευταίο της μυθιστόρημα «Ανάμεσα στις πράξεις», τερμάτισε τη ζωή της.

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!

Συντάκτης: Ελίζα Κωνσταντινίδου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου