H ενδομήτρια ζωή, είναι μια περίοδος που δημιουργεί ζωή, συναίσθημα κι ανάγκες. Για τα μάτια του μικρού ανθρώπου που συναισθάνεται την καθημερινή του σωματική και ψυχική μεταμόρφωση μέσα από το σώμα και την ύπαρξη της μητέρας του, είναι μια περίοδος προετοιμασίας για να έρθει στην καινούργια του πραγματικότητα. Για τα μάτια της γυναίκας που ετοιμάζεται να δώσει ζωή είναι μια περίοδος που εκτός από τη δημιουργία ζωής, δημιουργεί και συναισθήματα.

Για εννέα ολόκληρους μήνες, οι βιωματικές εμπειρίες της ενσυναίσθησης, ταύτισης και σύνδεσης , δημιουργούν ένα πλέγμα συναισθημάτων κι ορίζουν τη δυαδικότητα στη σχέση γυναίκας κι αγέννητου πλάσματος. Και οι δύο προετοιμάζονται για την πρώτη και βασική στιγμή στην ζωή τους: τη γέννα και τη γέννηση.

Στη γέννα τον πρωταρχικό λόγο τον έχει το σώμα, η ψυχή κι η ύπαρξη της γυναίκας. Είναι η εμπειρία που η γυναίκα ετοιμάζεται να ξαναγεννηθεί, αλλά πια ως μητέρα. Είναι μια εμπειρία που χρωματίζεται από την κίνηση συναισθημάτων. Το σώμα της κινείται για να ανταποκριθεί στην ανάγκη του μωρού της να την αποχωριστεί για να γεννηθεί κι η κίνηση στο συναίσθημα της ωθεί το αγέννητο πλάσμα να εμπιστευθεί την ύπαρξή του και να βιώσει την ανάγκη του να γεννηθεί.

 Η γέννα είναι μια ύστατη μορφή δημιουργίας, μια έκφραση συναισθηματικού ανοίγματος κι εμπιστοσύνης στο σώμα και στο συναίσθημα. Το πλαίσιο αυτών των εμπειριών είναι η σύνδεση που μεταμορφώνεται  σε σχέση. Είναι η μετάβαση από την ενδομήτρια ζωή, στην πραγματική ζωή. Είναι το πάντρεμα ανάμεσα στην πρώτη μεταφορική μορφή στέγης και στη χειροπιαστή μορφή στέγης. 

Η γυναίκα δίνει ζωή, δίνει συναίσθημα, προσφέρει μέσα από τη δυναμική της ψυχής και του σώματός της την πρώτη αίσθηση, το πρώτο αποτύπωμα της εισόδου του πλάσματός της στην καινούργια του πραγματικότητα και σηματοδοτεί την αφετηρία της στο ρόλο της γυναίκας που δίνει ζωή.

H γέννηση και η γέννα είναι από τις λίγες εμπειρίες που η μοναξιά δεν έχει θέση. Όλα είναι ανάμεσα σε δύο πλάσματα, δύο ανθρώπους, δύο υπάρξεις. Είναι μια εμπειρία που μεταμορφώνει την αίσθηση και το αίσθημα σε συν-αίσθημα. Το ταξίδι έχει τελειώσει, αλλά οι ανάγκες υπάρχουν και χρωματίζουν τις στιγμές του διδύμου. Είναι τόσο σημαντικό μετά τη γέννησή του ο μικρός άνθρωπος να αφεθεί χωρίς παρέμβαση να σκαρφαλώσει στη μητέρα του.

Μετά την εμπειρία του αποχωρισμού που όμως τον οδηγεί στη ζωή, η απευθείας σύνδεση με τη μητέρα του, που πραγματώνεται μέσα από την επαφή του μαζί της, τον ενδυναμώνει και τον ανακουφίζει. Η ψυχή έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ψυχή είναι η αίσθηση, είναι η ανάγκη επαφής, είναι η ανάγκη αγάπης. Κάθε στιγμή που υπάρχει και βιώνεται από το μικρό πλάσμα, το φέρνει όλο και πιο κοντά στην πρώτη του αίσθηση , όταν ακόμα ζούσε προστατευμένος μέσα στη μητέρα του.

Και μετά; Απολαμβάνουμε τη μητρότητα, αλλά δε συμβαίνει έτσι για όλες τις γυναίκες. Υπάρχει κι η επιλόχειος κατάθλιψη. Το πιο πυρηνικό κομμάτι της κατάθλιψης είναι η αδυναμία του να βιώσουμε την απώλεια και το πένθος. Η απώλεια δεν είναι μόνο η φυσική απώλεια λόγω θανάτου, αλλά παίρνει και άλλες μορφές.

Απώλεια που προκύπτει από το να χάνουμε την επαφή μας κι ίσως να αποσυνδεόμαστε από πλευρές του εαυτού μας. Απώλεια προκύπτει από τη δυσκολία μας να βιώσουμε αγχόγονα συναισθήματα. Χρησιμοποιώ τη λέξη «απώλεια» γιατί ό,τι είναι ζωντανό και δικό μας και μας φοβίζει σαν συναίσθημα με το να προσπαθούμε να το διώξουμε, μπορεί να πιστεύουμε ότι προστατευόμαστε, αλλά αυτό που κάνουμε είναι εμείς να το κρύβουμε κι αυτό να μεγαλώνει.

Στην επιλόχειο κατάθλιψη  –δεν αναφέρομαι σε μια φυσιολογική μελαγχολία– λόγω των καταλυτικών συναισθημάτων που βιώνει η γυναίκα, αλλά και της ανάγκης της να έρθει ψυχικά κοντά με το μωρό της, η άμυνα της στο να παραμείνουν απωθημένα αγχόγονα συναισθήματα καταρρέει, καταρρέει γιατί η μητρότητα αναιρεί δυνατούς αμυντικούς μηχανισμούς. Φανταστείτε, όμως, να έχετε βιώσει την ύπαρξή σας μέσα από αυτούς τους αμυντικούς μηχανισμούς και ξαφνικά όλο αυτό το οικοδόμημα καταρρέει και δημιουργεί φόβο, άγχος, πανικό. Αν αρνηθούμε να το βιώσουμε, τότε πολύ πιθανό η άρνηση αυτή να πάρει τη μορφή της επιλόχειου κατάθλιψης.

Κάθε μορφή κατάθλιψης έχει μέσα μια δική μας αδυναμία να αφεθούμε και να βιώσουμε εσωτερική μορφή απώλειας. Όσες μητέρες έχετε χρωματίσει την εμπειρία της μητρότητας με τη μορφή της επιλόχειου κατάθλιψης, ζητήστε βοήθεια και στήριξη. Ξεπερνιέται.

Συντάκτης: Αντιγόνη Συμεωνίδου