Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της σημερινής εποχής, αναμφίβολα αποτελεί η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, κυρίως λόγω του διαδικτύου. Το διαδίκτυο κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου, αφού αποτελεί δίαυλο πληροφοριών, μέσο διασκέδασης αλλά και βασικό παράγοντα κοινωνικοποίησης. Αυτή η τελευταία δυνατότητα απορρέει κυρίως από τα σύγχρονα και ευρέως διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πέραν όμως από τον γνωστό κοινωνικό τους ρόλο, που έχει αναλυθεί πολλάκις, έχουν βοηθήσει αρκετό κόσμο να προσεγγίσει την εξωστρέφεια και την παραδοχή χαρακτηριστικών και ιδεολογιών, οι οποίες παλαιότερα αποτελούσαν ταμπού σε κοινωνίες πιο συντηρητικές, εγκλωβίζοντας και περιθωριοποιώντας ανθρώπους, που λόγω των παρωχημένων αντιλήψεων θεωρούνταν «διαφορετικοί» και «μη αποδεκτοί». Η εποχή της κοινωνικής δικτύωσης λοιπόν ώθησε άτομα, εγκλωβισμένα σε έναν προτυπικό κόσμο με τετράγωνη λογική για το σωστό και το λάθος, να παραδεχτούν το νόημα της ύπαρξής τους, να πετάξουν ταμπού κι απόκρυφους μανδύες, ελευθερώνοντας το είναι τους. Άνθρωποι που περιορίζονταν κατά πολύ στο παρελθόν και δυστυχώς περιορίζονται ακόμη και σήμερα, είναι εκείνοι που έχουν διαφορετικές  προτιμήσεις, οι οποίοι κατατάσσονται στην κοινότητα των ΛΟΑΤΚΙ. Κάποιοι από αυτούς λοιπόν, κατάφεραν να εκδηλώσουν τις προτιμήσεις τους, να βγουν προς τα έξω με τον πραγματικά όμορφο εαυτό τους, μέσω των social media.

Αρχικά, υπήρχαν άνθρωποι που δεν είχαν το θάρρος να παραδεχτούν τη φύση τους λόγω των συντηρητικών κοινωνικών ιδεοληψιών. Στην αποπομπή αυτού συνηγόρησε η παραδοχή διασήμων προσωπικοτήτων αναφορικά με τη δική τους σεξουαλικότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τέτοιες ευρείες αποκαλύψεις έδωσαν τη δύναμη σε ανθρώπους πιο ντροπαλούς, πιο εσωστρεφείς να πουν την αλήθεια τους και να βιώσουν ελεύθερα τον αμιγή εαυτό τους, χωρίς φραγμούς και θέσφατα. Στην προαναφερθείσα απελευθέρωση, πέραν των επωνύμων, βοήθησαν και ομάδες που δημιουργήθηκαν στα social media, στις οποίες άνθρωποι που έκαναν το δικό τους βήμα προς την ελευθερία, συμβούλευσαν και παρακίνησαν άλλους με το παράδειγμά τους, να απαγκιστρωθούν από τα δεσμά που δημιούργησε η κοινωνία.

Παράλληλα, άλλος ένας λόγος που συνηγόρησε στην εξωτερίκευση μέσω social media είναι πως με ένα post ενημερώνονται όλοι, χωρίς να χρειάζεται να γίνει μία ξεχωριστή κουβέντα κάθε φορά με διάφορους φίλους και γνωστούς. Μάλιστα, η εξωτερίκευση του πραγματικού εαυτού του καθενός είναι λιγότερο αγχωτική διαδικτυακά από το ανακοινώσει κανείς τις επιλογές του κατά πρόσωπο και ίσως άγαρμπα λόγω του άγχους που καταβάλλει το άτομο εκείνη τη στιγμή.

Ωστόσο, επειδή τα social media αποτελούν την ψηφιακή εικόνα της κατ’ ουσίαν κοινωνίας που ζούμε, υπάρχουν και κάποιοι που κατακρίνουν (με το ρήμα να είναι άδικα ευγενικό για εκείνους που επιδεικνύουν την παρακάτω συμπεριφορά) την επιλογή των διαφορετικών να εκδηλωθούν μέσω διαδικτύου. Οι πολέμιοι αυτοί προβαίνουν σε απρεπείς και μειωτικούς χαρακτηρισμούς, ειρωνικά σχόλια και σαν άλλοι κριτές της οικουμένης στήνουν διαδικτυακά δικαστήρια που καταδικάζουν τις επιλογές των άλλων. Άκρως ειρωνικό στην εποχή του απόγειου της προσωπικής ελευθερίας, το μέσο που συνετέλεσε στην απελευθέρωση του ατόμου να χρησιμοποιείται για να περιορίσει λοιδορώντας και ψέγοντας τις επιλογές και πάλι ανθρώπων, οι οποίες δεν επηρεάζουν κανέναν παρά μόνο αυτόν που τις συντελεί.

Δυστυχώς όμως, όπως η παιδεία και η βασική αρχή της ανθρώπινης ελευθερίας αγνοείται στην πραγματική κοινωνία, έτσι είναι χαμένη κάποιες φορές και στο ψηφιακό αντίγραφό της. Εξαιρέσει του παραπάνω, κατά γενική ομολογία τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έφεραν τα πάνω κάτω σε σχέση με παλαιότερες εποχές. Εκτός του γεγονότος της απελευθέρωσης όσων θεωρούνταν διαφορετικοί, τα social media εξοικείωσαν και όλους τους υπόλοιπους με το διαφορετικό. Ο μέσος χρήστης με ένα απλό scroll βλέπει πράγματα, ιδέες, ανθρώπους, απόψεις, οι οποίες μπορεί να είχαν δαιμονοποιηθεί ή απορριφθεί ισοπεδωτικά εκ των προτέρων λόγω του κόσμου που δημιουργεί στον καθένα από εμάς το περιβάλλον που μας συνθέτει. Πια, υπάρχει η ευκαιρία να γνωριστούμε με το διαφορετικό, να το αποδεχτούμε, να το εκτιμήσουμε κι εν τέλει να πάψουμε να θεωρούμε πως είναι διαφορετικό. Δεν υπάρχουν διαφορετικοί και συνήθεις άνθρωποι αλλά πολλοί άνθρωποι με εναλλακτικές φυσιογνωμίες, η κάθε μια με τη δική της μοναδικότητα και ομορφιά.

Το διαδίκτυο έχει κατακριθεί πολλές φορές μαζί και τα μέσα της κοινωνικής δικτύωσης. Όμως δεν είναι το διαδίκτυο και τα social media επιβλαβή και δαιμονικά αλλά ο χρήστης προβαίνει σε εσφαλμένη χρήση κι αποσύνθεση του ευεργετικού τους ρόλου. Σε σχέση με το συγκεκριμένο θέμα περί εκδήλωσης των ανθρώπων με την βοήθεια του διαδικτύου, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι παρά μόνο θετικό, γιατί ακόμα κι έναν άνθρωπο να βγάζει από τον φαύλο κύκλο των κοινωνικών ιδεολογικών δεσμών, τότε έχει όντως επιτύχει τον ανθρωπιστικό του σκοπό.

 

Συντάκτης: Γιώργος Σαρδέλης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου