Bright Sky: Η εφαρμογή που σε βοηθάει να καταλάβεις αν ζεις μέσα στη βiα

«Βγες από το Silent Mode» είναι το μότο σε αυτή την περίπτωση, με τη Vodafone να μας προτρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά, με στόχο την αντιμετώπιση της έμφυλης και της ενδοοικογενειακής βίας. Μια πραγματικότητα που λαμβάνει όλο κι μεγαλύτερες διαστάσεις στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως. Αυτή τη φορά, η χρήση της τεχνολογίας ως μέσο ενδυνάμωσης κι ενημέρωσης έρχεται για να δημιουργήσει μια διέξοδο από κακοποιητικές συμπεριφορές, για τη βία εκείνη που είναι δίπλα μας, ακόμη κι όταν δεν την αναγνωρίζουμε.

Το ίδρυμα Vodafone σε συνεργασία με τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό – Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας (ΚΜΟP), ανέπτυξε την ελληνική εκδοχή της δωρεάν εφαρμογής Bright Sky. Τι ακριβώς είναι; Πρόκειται για μια εφαρμογή, διαθέσιμη σε Google play και App Store, ενώ όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις για εκείνη είναι επίσης ανερτημένα στην ιστοσελίδα BrightSky.org.  Το περιεχόμενο της εφαρμογής είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα, ενώ οι χρήστες μπορούν αρχικά να αναγνωρίσουν το γεγονός πως είναι θύματα κάποιου είδους βίας κι έπειτα να λάβουν σωστές αποφάσεις για τη διαχείριση της κατάστασης. Η εφαρμογή βοηθά όσους έχουν ανάγκη να αναγνωρίσουν τα είδη της κακοποιητικής συμπεριφοράς, από την ενδοοικογενειακή βία, τη σ3ξουαλική κακοποίηση, την ψυχολογική ή οικονομική εκμετάλλευση, την online παρενόχληση και την παρακολούθηση, μέχρι άλλα είδη κακοποίησης.

Κάποιες μορφές κακοποίησης που μπορείς να ενημερωθείς μέσω του Bright Sky:

Ενδοοικογενειακή Βία

Η ενδοοικογενειακή βία είναι κάθε είδους κακοποίηση μέσα σε μια οικογενειακή ή στενή σχέση. Μπορεί να έχετε ακούσει ότι ο όρος χρησιμοποιείται συχνότερα για να περιγράψει την κακοποίηση στο πλαίσιο γάμων ή σχέσεων, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί και σε άλλες στενές σχέσεις, όπως από γονείς, παιδιά, αδέρφια και πεθερικά. Ενδεικτικό στοιχείο είναι πως το 2020 είχαν σημειωθεί 5.413 περιστατικά, ενώ από τις αρχές του 2023 μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου έγιναν 9.860 καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, εκ των οποίων 8.409 αφορούν γυναίκες.

Οικονομική Κακοποίηση

Οικονομική κακοποίηση είναι όταν κάποιος/α χρησιμοποιεί τη σχέση του/της μαζί σας για να πάρει ή να ελέγξει τα χρήματά σας ή άλλα αντικείμενα υψηλής αξίας. Η οικονομική κακοποίηση έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει ή να δημιουργήσει οικονομική εξάρτηση κι αστάθεια. Με αυτόν τον τρόπο περιορίζει τις επιλογές και τη δυνατότητα πρόσβασής σας στην ασφάλεια. Η έλλειψη πρόσβασης σε οικονομικούς πόρους μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα  να μένουν οι γυναίκες με άτομα που τις κακοποιούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κι ως αποτέλεσμα να υφίστανται μεγαλύτερη βλάβη. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας Πάντειου Πανεπιστημίου Αθηνών και διεθνή εμπειρογνώμονα σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Βασιλική Αρτινοπούλου, τουλάχιστον το 5% των αιτούντων βοήθεια για έμφυλη βία αφορά την οικονομική μορφή της.

Διαδικτυακή Κακοποίηση

Με την ενίσχυση της τεχνολογίας και την όλο και αυξανόμενη χρήση του Διαδικτύου στην καθημερινότητα, η διαδικτυακή κακοποίηση αυξάνεται ριζικά. Κακοποίηση διαδικτυακή μπορεί να γίνει με διαρροή προσωπικών δεδομένων χωρίς τη συγκατάθεσή σου, όπως το λεγόμενο Revenge p@rn ή μέσω υφαρπαγής της ταυτότητά σας στο διαδίκτυο όπως το hacking του λογαριασμού σας. Στο πλαίσιο της διαδικτυακής σ3ξουαλικής παρενόχλησης χρησιμοποιούνται σχόλια κι επιθετικοί σ3ξιστικοί και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί. Στο τομέα της πληροφόρησης, η εφαρμογή προσφέρει online οδηγό για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο. Μέσα από παραδείγματα και ερωτήματα, οι χρήστες μπορούν να ακολουθήσουν τα προτεινόμενα βήματα για τη βελτίωση της ασφάλειας στο internet.

Παρενοχλητική Παρακολούθηση (Stalking)

Η παρενοχλητική παρακολούθηση είναι οποιοδήποτε μοτίβο συμπεριφοράς που συχνά πηγάζει από εμμονή ή προσήλωση σε άλλο άτομο. Η παρενοχλητική παρακολούθηση περιλαμβάνει ένα μοτίβο ανεπιθύμητων συμπεριφορών από το ένα άτομο στο άλλο, που προκαλούν άγχος, φόβο ή αγωνία. Μπορεί να περιλαμβάνει την παρακολούθηση με φυσική παρουσία, την αποστολή ανεπιθύμητων δώρων ή την παρακολούθηση του διαδικτυακού του/της προφίλ. Στην Ελλάδα είναι ποινικό αδίκημα το stalking απο το 2014, δεν υπαρχουν πολλές γνωστές υποθέσεις, πιο γνωστή είναι η περίπτωση της Άννας Κορακάκη.

Άλλες μορφές Κακοποίησης 

Υπάρχουν μορφές κακοποίησης που δεν έχουν συγκεκριμένο όνομα όπως οι παραπάνω. Όπως για παράδειγμα, οι αναγκαστικοί γάμοι που γίνονται συνήθως για πολιτισμικούς, οικονομικούς ή θρησκευτικούς λόγους σε συγκεκριμένες κοινότητες (π.χ. κοινότητες Ρομά). Η εφαρμογή με τη χρήση ειδικών ερωτηματολογίων αξιολογεί τον κίνδυνο σε μια σχέση και βοηθά τους χρήστες να αναγνωρίσουν πότε κι εάν υφίστανται κακοποιητική συμπεριφορά. Το Bright Sky παρουσιάζει τα πιθανά σημάδια που θα πρέπει να προσέξουν όσοι μπορεί να βιώνουν έμφυλη ή ενδοοικογενειακή κακοποίηση. Εξίσου σημαντικό όμως είναι η αναγνώριση των αντίστοιχων χαρακτηριστικών σε άτομα του κύκλου μας, που μπορεί να βρίσκονται σε κίνδυνο.

Μέσα στην εφαρμογή μπορείς να βρεις έναν πλήρη τηλεφωνικό κατάλογο με όλες τις υπηρεσίες υποστήριξης στην Ελλάδα αλλά και βήματα για την εγκατάλειψη του κακοποιητικού περιβάλλοντος και διαθέτει ειδική ρύθμιση κρυφής λειτουργίας, ώστε να μη γίνει αντιληπτή η χρήση της, ως ένα μέτρο ασφαλείας των ατόμων που βιώνουν κακοποιητικές συμπεριφορές. Η αποθήκευση φωτογραφιών και οπτικοακουστικών μέσων στο εσωτερικό της, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικό υλικό στις αστυνομικές αρχές. Ακόμη, υπάρχει δυνατότητα άμεσης κλήσης της αστυνομίας μέσα από την εφαρμογή, σε περίπτωση ανάγκης.

Αυτή τη στιγμή το Bright Sky λειτουργεί σε 12 Ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτο το Ηνωμένο Βασίλειο το 2015 κι ήρθε υποστηρικτικά με την εφαρμογή Panic Button στη χώρα μας, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της βίας. 

Η αυξανόμενη τάση βίας παγκοσμίως, απαιτεί καινούργια μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισής της. Ως μια γενιά που χρησιμοποιεί καθημερινά το διαδίκτυο, οφείλουμε να ενημερωθούμε για την κακή πλευρά του ώστε να την αντιμετωπίσουμε, όχι να τη διαιωνίσουμε.