Η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία είναι θέμα με διττή ερμηνεία. Αποτελεί για πολλούς το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι άνδρες αναλαμβάνουν την ευθύνη να υπηρετήσουν την πατρίδα, εντρυφώντας σε θέματα που αφορούν στην υπεράσπιση της χώρας τους- εάν τους ζητηθεί. Για άλλους όμως είναι μια αναπόφευκτη παύση από τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της πραγματικής ζωής, ένα άνδρο τοξικής αρρενωπότητας χωρίς κανέναν λόγο ύπαρξης, όπου βασιλεύει το κόμπλεξ, ο χαμένος χρόνος και το νταηλίκι.
Όλα αυτά βέβαια με το ανάλογο κόστος της παραπάνω πολύ μεγάλης ευθύνης. Γιατί όταν μιλάμε για την πορεία της ζωής κάθε νέου και μη, που κατατάσσεται, τίποτε δεν είναι αυτονόητο. Καταρχάς και μόνο το γεγονός ότι για να γίνει αυτό, θα πρέπει κάποιος να διακόψει τα όσα μέχρι εκείνη τη στιγμή συμβαίνουν στη ζωή του μαχαίρι, είναι απόλυτα ψυχοφθόρο.
Η ανδρική ψυχολογία διαταράσσεται πριν, κατά τη διάρκεια και σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της θητείας. Αποφάσεις ζωής όπως η επαγγελματική εξέλιξη, η ολοκλήρωση σπουδών, σχέσεις κι οικογένεια, μπαίνουν στον πάγο για όσο διαρκέσει η στρατιωτική θητεία κάποιου. Αυτό και μόνο σαν γεγονός μαζί με την απόφαση του πότε να πατήσεις το κουμπάκι και να διακόψεις κυριολεκτικά τη ζωή σου, βαραίνει ακόμη πιο πολύ την ψυχολογία ενός νεοσύλλεκτου.
Για όσους το timing της στρατιωτικής θητείας τους βρίσκει σε μια φάση που είναι λιγάκι πιο «ψημένοι», τα πράγματα ίσως και να είναι πιο βατά. Επίσης ο παράγοντας ηλικία παίζει τεράστιο ρόλο. Είναι αλλιώς να είσαι στο ξεκίνημα της ζωής σου, ειδικά αν ψάχνεσαι ακόμη για το τι θα κάνεις. Εκεί τα πράγματα δεν είναι και τόσο βατά.
Η διακοπή από τη ροή της καθημερινότητας σε συνδυασμό με ένα πολλές φορές αφιλόξενο και στείρο περιβάλλον υπό το πρόσχημα της εκπαίδευσης, επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την ανδρική ψυχολογία με επεκτάσεις στην αλλαγή συμπεριφοράς ενός ατόμου πριν και μετά. Το στρες που προκαλείται αποκόβοντας τους δεσμούς που έχεις για να υπηρετήσεις τη θητεία σου, ζώντας πια με άλλους, άγνωστους ανθρώπους, είναι πολύ μεγάλο. Υπάρχουν περιπτώσεις που αυτό το άγχος προκάλεσε μόνιμες αϋπνίες με κυρίαρχο το αίσθημα της ανασφάλειας. Προσωπικές φοβίες οι οποίες έκαναν την εμφάνισή τους ενώ πριν δεν υπήρχαν. Πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι βιώνουν το αίσθημα του κοινωνικού άγχους, αφού το να είσαι άγνωστος μεταξύ αγνώστων δεν είναι ό,τι καλύτερο, ειδικότερα για όσους έχουν υιοθετήσει ένα low profile στη ζωή τους μέχρι τη δεδομένη στιγμή.
Βιώνοντας στιγμές παράλογης επιβολής εξουσίας, πολλοί είναι εκείνοι που θα νιώσουν την ανάσα του πανικού. Τάσεις εσωστρέφειας πέραν του φυσιολογικού. Άλλη μια ψυχολογική μετάπτωση που έχει παρατηρηθεί σε πολλά αγόρια τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη στρατιωτική θητεία. «Να μη μιλάς, να μην μπλέκεις, να μη λες ότι ξέρεις πράγματα γιατί θα σε χώσουν.» Λέξεις που δίνουν το στίγμα μιας μη ρεαλιστικής ομοιογένειας που ζητάει ο στρατός. Η καταπίεση των συναισθημάτων με απώτερο στόχο να δείξει κάποιος πόσο δυνατός μπορεί να γίνει ή να αποδείξει ακόμη και στον εαυτό του το πόσες ευθύνες μπορεί ν’ αναλάβει, μπορεί να συμβάλλει σε μια μόνιμη ψυχολογική πίεση.
Η μελαγχολία, ως κι η κατάθλιψη είναι επίσης ένα από τα κατάλοιπα της απότομης αλλαγής που βιώνει κάποιος κατά τη διάρκεια αλλά και μετά από τον στρατό. Δεν έχει να κάνει με αδύναμους χαρακτήρες και μη. Δεν έχει να κάνει με τσαγανό και τσαμπουκά. Η κατάθλιψη μπορεί να είναι η απόρροια μιας δυσάρεστης εμπειρίας αλλά και το αποτέλεσμα της έλλειψης ουσιώδους επικοινωνίας κατά τη διάρκεια της θητείας. Αγόρια που νιώθουν φόβο για το αν θα τα καταφέρουν, νιώθοντας επίσης φόβο για να το εκφράσουν. Άντρες που νιώθουν θλίψη ακόμη κι αν κάνουν χαβαλέ με φίλους που απέκτησαν. Άνθρωποι που νιώθουν άβολα με αποφάσεις κι εντολές που εκτέλεσαν και που ίσως δε συνάδουν με την προσωπικότητά τους. Ακόμη και το να πατήσεις τη σκανδάλη, να ακούσεις τον κρότο, να δεις τη σφαίρα, μπορεί να γίνει ένα κατάλοιπο που θα σε ακολουθεί.
Η σεξουαλική επίσης ταυτότητα είναι ένα μελανό σημείο του στρατού. Η διαφοροποίηση στην επιλογή συντρόφου με βάση το φύλο και η ανάγκη να είσαι ο εαυτός σου ακόμη και σ’ ένα αυστηρό περιβάλλον με στερεοτυπικές καταβολές για λόγους ομοιογένειας και καλά, είναι ένας παράγοντας που επιφέρει έξτρα άγχος σε αρκετούς. Η αποδοχή από τη μάζα είναι το ζητούμενο κι αν δεν επιτευχθεί, τότε η μοναξιά μπορεί κάλλιστα να πάρει άλλες διαστάσεις. «Δεν παίζει να μη φας λίγο μπούλινγκ», είναι λέξεις που ειπώθηκαν από άτομα που ολοκλήρωσαν τη στρατιωτική τους θητεία, κανονικοποιώντας τη βία, λεκτική ή και όχι.
Τα κατάλοιπα στην ανδρική ψυχολογία είναι αρκετά κι υπαρκτά κόντρα σε όσους τα αμφισβητούν ή απορούν μ’ αυτά γιατί «έτσι γίνονται οι άντρες». Ένα συνονθύλευμα συμπεριφορικών αλλαγών με έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις. Μια τραμπάλα ανάμεσα σε συναισθήματα που πρέπει και που δεν πρέπει ν’ αποκαλυφθούν. Προσωπικότητες δυναμικές που ευνουχίζουν λίγο από τον δυναμισμό τους αλλά και προσωπικότητες που προσπαθούν να υπερβούν εαυτό και ν’ αποδείξουν το αντίθετο. Ακόμη κι αν κανείς δεν τους το ζήτησε. Με τι τίμημα; Το «άγνωστοι μεταξύ αγνώστων» να γίνει «όμοιοι σε όλα».
Αφιερωμένο στις πρωινές αναφορές που θα συζητιούνται για χρόνια.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου