Ο Περικλής αποτέλεσε ένα απ’ τα πιο σημαντικό πρόσωπα της Αρχαίας Αθήνας κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., και δεν ήταν μόνο ένας ικανός πολιτικός αλλά υπήρξε κι εξαιρετικός ρήτορας και στρατηγός. Η επιρροή του στο πολιτικό τοπίο της Αθήνας ήταν σημαντική κατά τη διάρκεια της θητείας του απ’ το 461 π.Χ. έως το 429 π.Χ., η οποία έκτοτε αναφέρεται κι ως η «Χρυσή εποχή του Περικλή». Αυτή η περίοδος σημαδεύτηκε από σημαντικές προόδους στην αθηναϊκή κοινωνία, τον πολιτισμό και τη δημοκρατία που αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στην οραματική ηγεσία του Περικλή. Ο Περικλής παρέμεινε αφοσιωμένος στις πολιτικές του προσπάθειες και συνέχισε να διαμορφώνει την πορεία της Αθήνας σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Ήταν παντρεμένος με την Ελπινίκη και μαζί απέκτησαν δύο παιδιά. Η ένωσή τους αυτή όμως αντιμετώπισε προκλήσεις και μετά από τέσσερα χρόνια γάμου, όταν αποφάσισαν να χωρίσουν με αφορμή την είσοδο της Ασπασίας στη ζωή του. Αυτό το γεγονός που συνέβη μεταξύ της Ασπασίας και του Περικλή δεν ήταν μόνο αξιοσημείωτο μόνο λόγω της ιδιότητάς του ως πολιτικού εκείνης της εποχής αλλά κι επειδή έριξε φως στην πολυπλοκότητα και την πραγματικότητα των προσωπικών σχέσεων που επικρατούσαν στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ.

Η γνωριμία του με την Ασπασία από τη Μίλητο

Το 449 π.Χ., η Ασπασία από τη Μίλητο γνωρίζει τον Περικλή κι υπεύθυνος για τη γνωριμία τους ήταν ο Ιππόδαμος. Όταν η Ασπασία έφτασε στην Αθήνα, νοίκιασε ένα σπίτι κι άρχισε να διδάσκει φιλοσοφία -καθώς ο πατέρας της ο Αξιόχος την έπαιρνε μαζί του στη φιλοσοφική σχολή εκεί που μέχρι πρότινος φοιτούσαν μόνο άνδρες. Έγινε μάλιστα τόσο καλή σ’ αυτό που ξεκίνησε να κάνει τα δικά της μαθήματα και να διδάσκει νέα κορίτσια που ζούσαν στην Αθήνα. Το μάθημά της ήταν ιδιαίτερο γιατί επέτρεπε σε κορίτσια από πλούσιες οικογένειες να έρθουν και να μάθουν. Ο Φειδίας ήταν ερωτευμένος μαζί της, όμως αυτή επέλεξε τον Περικλή. Ο Περικλής γοητεύτηκε απ’ την εξωτερική ομορφιά και τη συμπεριφορά της Ασπασίας αλλά και την ακλόνητη δέσμευσή της στην πολιτική δικαιοσύνη. «Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» λένε κι έτσι αυτή η σχέση άρχισε να φουντώνει σε μια πολύ δύσκολη εποχή για την Αθήνα. Όμως οι νόμοι εκείνη την εποχή ήταν τελείως διαφορετικοί κι όριζαν τα εξής: «Όποιος δεν ήταν Αθηναίος θεωρούνταν ξένος, τοποθετώντας τον αυτόματα σε κατώτερη θέση. Αυτό φυσικά δεν αποτελούσε εξαίρεση για την Ασπασία».

Ο Περικλής ορμώμενος απ’ την αγάπη του για την Ασπασία, αψήφησε αυτούς τους νόμους, χωρίζοντας τη γυναίκα του και κάνοντας παράνομη σχέση με την Ασπασία, κάτι που θεωρήθηκε σκάνδαλο για εκείνη την εποχή απ’ τους συντηρητικούς Αθηναίους. Πέρα απ’ το σοκ και την αποδοκιμασία όμως, η αθηναϊκή κοινωνία με δυσκολία ανέχθηκε αυτή την αντισυμβατική ένωση μεταξύ τους και δέχθηκε τη σχέση του Περικλή και της Ασπασίας. Η Ασπασία όσα κι αν άκουγε να λέγονται για εκείνη πάλεψε στο πλευρό του Περικλή για τη θέση και τα δικαιώματα της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα καθώς ο λόγος της είχε σημαντική βαρύτητα για τον Περικλή αλλά και τις γυναίκες της Αθήνας που τότε ήταν υποτιμημένες. Επίσης, ξεχώριζε για τη μόρφωσή της και το κοφτερό μυαλό της κι αυτό ήταν αρκετό για να της ρίξουν λάσπη σχετικά με την παράνομη σχέση της.

Σχετικά με το πώς διαχειριζόταν η Ασπασία την εικόνας της σχέσης της με τον Περικλή την εποχή εκείνη -σε συνδυασμό με τη δίψα της για πολιτική δικαιοσύνη- που ήταν τόσο έντονη κάποιοι στράφηκαν εναντίον της και την κατηγόρησαν ότι διοικεί την Αθήνα στη θέση του Περικλή. Ο Περικλής άσκησε σημαντική επιρροή στην πολιτική ζωή της Αθήνας και είχε στο πλευρό του την Ασπασία, η οποία αναπόφευκτα πυροδότησε φθόνο στους αντιπάλους του. Ήταν αποφασισμένοι να τον υπονομεύσουν και ν’ αμαυρώσουν το καλό του όνομα με κάθε δυνατό μέσο κι έτσι προφασίστηκαν ασέβεια της Ασπασίας προς τους Θεούς μ’ αποτέλεσμα να βρεθεί αντιμέτωπη με δίκη.

Αντί επιλόγου: Η Ασπασία χάρισε ένα γιο στον Περικλή κατά τη διάρκεια της σχέσης τους, όμως για πάντα έμεινε πάνω της η ρετσινιά ότι ήταν απλά η ερωμένη του Περικλή κι αυτή που κινούσε τα νήματα σε όλα. Σε μια εποχή που οι κοινωνικές ανισότητες είχαν ισχύουσα θέση κι επικρατούσαν σθεναρά οι θεσμοί που έφτιαχναν όπως ήθελαν οι άλλοι, ο έρωτας της Ασπασίας και του Περικλή ήταν ένας έρωτας που στιγματίστηκε όσο κανένας. Ναι, μεν ήταν παράνομος για πολλούς, παρόλα αυτά αψήφησαν τους πάντες και τα πάντα και έζησαν τη δική τους ιστορία γράφοντας την ανεξίτηλα σε μια χρυσή εποχή.

Πηγή κεντρικής εικόνας: mixanitouxronou.gr

Συντάκτης: Ανδρέας Πετρόπουλος