Πώς το κάνουν οι ψυχαναγκαστικοί

Σε μια εποχή που όλοι τρέχουμε να προλάβουμε τις καταστάσεις και προτεραιοποιούμε ανάγκες, πολλές φορές έχουμε νιώσει να μάς κυριεύει το άγχος για το εάν θα μπορέσουμε ν’ ανταπεξέλθουμε στην καθημερινότητά μας. Εκτός όμως απ’ το άγχος, υπάρχουν και κάποιες στιγμές στη ζωή ενός ανθρώπου που τον ωθούν να επισκεφτεί ειδικό όταν νιώθει πως χαρακτηρίζεται από το σύνδρομο του OCD ή αλλιώς ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ). Ιδιαίτερα όταν τα συμπτώματα είναι έντονα η αντιμετώπιση του ζητήματος κρίνεται αναγκαία.

Τι είναι το OCD?

Η διαταραχή ιδεοψυχαναγκαστικής φύσης (OCD) ανήκει στον κλάδο των αγχωδών διαταραχών. Άτομα που παρουσιάζουν αυτήν τη διαταραχή συχνά βιώνουν ενοχλητικές κι ανεπιθύμητες σκέψεις που τις ονομάζουμε «ιδεοληψίες» κι επαναλαμβάνουν ψυχαναγκαστικές ενέργειες και συμπεριφορές, προκαλώντας συγχρόνως υψηλά επίπεδα άγχους.

Οι επίμονες και συχνά βασανιστικές σκέψεις, συνοδεύονται από αίσθημα έντονου άγχους. Αν και το άτομο αναγνωρίζει ότι αυτές οι σκέψεις αποτελούν προϊόν του μυαλού του, δυσκολεύεται να τις απορρίψει κι έτσι αναγκάζεται να υιοθετήσει συγκεκριμένες ενέργειες ή συμπεριφορές που θεωρεί ότι είναι απαραίτητες εκείνη τη στιγμή, με σκοπό την προστασία του εαυτού του και την επίτευξη ανακούφισης.

Ας υποθέσουμε τώρα ότι κάποιος άνθρωπος που έχει OCD, βρίσκεται σε σχέση. Θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε το πώς αντιδρά μέσα σ’ αυτή, και πως λειτουργεί, σκέφτεται κι αντιδρά όταν κάνει σ3ξ. Ένα απ’ τα κύρια στοιχεία που χαρακτηρίζει το άτομο που καταβάλλεται από OCD είναι η στιγμή που βρίσκεται με τον σύντροφό του στο κρεβάτι και το αίσθημα άγχους τον κυριεύει ολοκληρωτικά με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνει την πράξη. Δεν υπάρχει κάτι που να περνά απαρατήρητο, να μην υπεραναλυθεί στο μυαλό του και σε συνδυασμό με τα υψηλα επιπεδα στρες, δημιουργούν μια πολύ αγχωτική συνθήκη. Εννοείται ότι όλα αυτά επηρεάζουν και τη σ3ξουαλική του επιθυμία.

Σύμφωνα με τη σελίδα του Κέντρου Ανάπτυξης και Ψυχοθεραπείας «Καρόλα Φόλλε» υπάρχουν δύο είδη διαταραχών της σ3ξουαλικής επιθυμίας:

Διαταραχή υποτονικής σε3ουαλικής επιθυμίας

Σε κάποια στιγμή της ζωής τους αρκετοί άνθρωποι βιώνουν μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας για διάφορους λόγους όπως: εκτεταμένη κόπωση, έλλειψη ελεύθερου χρόνου ή αντιμετώπιση προσωπικών, οικογενειακών ή επαγγελματικών προκλήσεων. Όμως όταν αυτή η μείωση διατηρείται για αρκετό χρόνο, τότε ο χαμηλός βαθμός σ3ξουαλικών φαντασιώσεων κι η ελάχιστη επιθυμία για σ3ξουαλική δραστηριότητα συνδράμουν ενεργά στο να εμφανιστεί η διαταραχή υποτονικής σεξουαλικής επιθυμίας.

Διαταραχή σ3ξουαλικής αποστροφής

Η διαταραχή σ3ξουαλικής αποστροφής διακρίνεται απ’ τον επίμονο ή επαναλαμβανόμενο υπερβολικό φόβ0 και την αποφυγή κάθε επαφής με κάποιον σύντροφο. Αυτή η διαταραχή είναι στενά συνδεδεμένη με την ιδεοψυχαναγκαστική. Η σεξουαλική αποστροφή μπορεί να επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες πτυχές της σε3ουαλικής επαφής, όπως η διείσδ@ση ή κάθε προκατακρτικό όπως τα φιλιά και τα χάδια. Καταφεύγουν σε δικαιολογίες προκειμένου ν’ αποφύγουν να συνδεθούν ερωτικά με το ταίρι τους.  Μερικοί απ’ αυτούς τους πλάγιους τρόπους είναι να μη φαίνονται ελκυστικοί, να είναι ατημέλητοι και να δίνουν υπερβολικό βάρος στην εργασία τους.

Σύμφωνα με το Θάνο Ασκητή, ένας άνθρωπος που καταβάλλεται από OCD έχει φόβ0 για οτιδήποτε συναντήσει στη ζωή του. Το ίδιο συμβαίνει και στο σ3ξ. Μερικοί απ’ τους πιο κλασικούς φόβους είναι:

Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κι απώλεια ελέγχου

Τα σε3ουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κι οι ασθένειες που μπορεί να κολλήσει, είναι ένα τυπικό πεδίο ανησυχιών. Το ίδιο συμβαίνει και με το ενδεχόμενο μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Ένα άτομο με OCD έχει εμμονή σχετικά με την απώλεια ελέγχου και το σ3ξ είναι ένα απ’ τα πράγματα που πυροδοτούν τις ανησυχίες του.

Τελειομανία και πεποιθήσεις

Σε συνέχεια του προηγούμενου η τελειομανία έχει ως αποτέλεσμα το OCD να προκαλεί και φοβερό άγχος επίδοσης. Εκτός αυτού, αυτά τ’ άτομα δυσκολεύονται και γύρω απ’ τις φαντασιώσεις και τις επιθυμίες τους τις οποίες συχνά κρίνουν οι ίδιοι ως δι@στροφές ακόμη κι αν δεν είναι.

Υπερβολική καθαριότητα

Η καθαριότητα και το υπερβολικά συχνό πλύσιμο των χεριών, που είναι χαρακτηριστικό στα άτομα με OCD, μπορούμε να φανταστούμε πώς επηρεάζει το σ3ξ άμεσα. Απ’ τα υπερβολικά ντουζ πριν και μετά, τη δυσκολία να ακουμπήσει ένα άλλο σώμα, την αγωνία μη λερωθούν τα σεντόνια.

Επιβεβαίωση (σχεδόν) για τα πάντα

Επιβεβαιώνει πάρα πολλές φορές αν έχει κάνει κάποιο λάθος, όπως για παράδειγμα αν έχει φορέσει το πρ@φυλακτικό στον εαυτό ή το ταίρι του με το σωστό τρόπο.

Επαναλαμβανόμενες σωματικές κινήσεις

Όσοι έχουν OCD τείνουν να επαναλαμβάνουν συγκεκριμένες κινήσεις ή και λέξεις γιατί μέσω της επανάληψης νιώθουν ασφάλεια. Όπως καταλαβαίνουμε αυτή η συνήθεια μπορεί να κάνει γρήγορα το σ3η προβλέψιμο, ανιαρό κι άχρωμο.

Τάξη των αντικειμένων

Ένας άλλος γνωστός ψυχαναγκασμός είναι αυτός που αφορά στην τάξη. Επιθυμούν τα πράγματα να είναι πάντα σε συγκεκριμένες θέσεις και νιώθουν πραγματικά έντονο στρες όταν αυτά μετακινούνται. Σκεφτείτε τώρα την ώρα του πάθους ο ένας απ’ τους δύο -οι κι οι δύο- ν’ αγωνιούν πού έχει πάει το εσώρουχο, αν ξεστρωθεί το κουβερλί ή αν μετακινηθεί το κρεβάτι.

Πώς αντιμετωπίζεται: 

Όπως όλα. Με στοχευμένη, συνεπή κι αφοσιωμένη ψυχοθεραπεία. Συνήθως προτιμάται η γνωσιακή-συμπεριφορική που εστιάζει στο άγχος κι έχει πιο πρακτικές εφαρμογές. Υπάρχει κι η φαρμακευτική με εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης κι υπάρχει κι η γενικευμένη αντίληψη ότι συνδυαστικά αποδίδουν καλύτερα. Όπως με κάθε ψυχική διαταραχή έτσι και με το OCD αυτά που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι:

1. Αποφεύγουμε να μας κάνουμε αυτοδιάγνωση
2. Οι ψυχαναγκασμοί είναι ένα spectrum, λίγο ή πολύ όλοι έχουμε κάποιους και δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει και να τους εξαφανίσουμε αν δε μας δημιουργούν πρόβλημα. Αν όμως νιώθουμε ότι τρώμε για χάρη τους μπόλικη σκέψη καθημερινά ας παραδεχτούμε ό,τι μας προβληματίζει.