Γιατί η Νότια Κορέα έρχεται αντιμέτωπη με τα παιδιά που «έχασε»

Πόσο σκοτεινό μπορεί να είναι το παρελθόν μιας χώρας; Και πώς θα πρέπει να αντιδράσει η νυν κυβέρνηση απέναντι σε λάθη που έγιναν από προηγούμενες κυβερνήσεις; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι στον πόλεμο όλα μπορούν να συγχωρεθούν; Ή μήπως όχι;

Η Νότια Κορέα είναι μια χώρα η οποία βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στις εξαγωγές μωρών για υιοθεσία σε χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Πώς όμως ξεκίνησε όλο αυτό; Το 1945 η Κορέα χωρίστηκε σε Βόρεια και Νότια κι έτσι παραμένει μέχρι σήμερα. Ο πόλεμος όμως της Κορέας το 1953 –όπως και κάθε πολεμική σύρραξη- θα δημιουργήσει σοβαρά κοινωνικά προβλήματα και κάποια θέματα θα τεθούν υπό την αυστηρή εποπτεία των κοινωνικών υπηρεσιών της χώρας. Ένα από αυτά είναι και οι υιοθεσίας πολλών παιδιών, ορφανών και μη. Μέχρι σήμερα υπολογίζεται ότι πάνω από 200.000 παιδιά έχουν φύγει από τη χώρα για υιοθεσία στο εξωτερικό.

Πώς ξεκίνησε όμως αυτή η διαδικασία; Λόγω της μεγάλης φτώχειας μετά τον πόλεμο του 1953, αλλά και των άθλιων ιατρικών και κοινωνικών υπηρεσιών της χώρας, πολλοί γονείς θέλησαν να δώσουν τα παιδιά τους για υιοθεσία σε χώρες του Δυτικού κόσμου, προκειμένου αυτά να έχουν μια καλύτερη ζωή. Αυτό όμως δεν ήταν ολόκληρη η αλήθεια. Στην προσπάθεια να κινηθούν πιο γρήγορα οι διαδικασίες, για να φύγουν τα παιδιά σε ανάδοχες οικογένειες, δεν υπήρχε ο απαραίτητος έλεγχος από τις κρατικές υπηρεσίες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλά παιδιά να φύγουν, χωρίς να υπάρχει κάποιο ίχνος πίσω τους. Επιπλέον, ο συντηρητισμός της εποχής επέβαλλε σε ανύπαντρες μητέρες να παραδίδουν τα παιδιά τους σε πρακτορεία υιοθεσιών χωρίς να το θέλουν. Ειδικά όταν αυτά τα παιδιά ήταν γόνοι των στρατιωτών –κυρίως Αμερικανών- που συμμετείχαν στον πόλεμο της Κορέας. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν υπήρχε σύστημα καταγραφής των γεννήσεων στη χώρα, η υιοθεσία έγινε μια μπίζνα με οικονομικά οφέλη για λίγους.

Το 1955 ένα ζευγάρι Αμερικανών υιοθέτησε 8 παιδιά πολέμου από τη Νότια Κορέα και η προβολή αυτής τους της κίνησης στην κοινωνία των Η.Π.Α. έκανε πολλές οικογένειες να θελήσουν να βοηθήσουν κι αυτοί, υιοθετώντας κάποιο ορφανό από τη χώρα. Η Bertha και ο Harry Holt, βλέποντας τη μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου, έστησαν το ίδρυμα Holt International Children’s Services στο Oregon, το οποίο είναι ουσιαστικά ένα γραφείο υιοθεσιών που φρόντιζε να βρει οικογένειες Αμερικανών για τα παιδιά της Κορέας. Κατάφεραν όμως να προωθήσουν πολλά παιδιά και σε βορειοευρωπαϊκές χώρες όπως η Σουηδία και η Δανία αλλά και σε χώρες της Benelux. Πολλά από αυτά τα παιδιά έφυγαν από την πατρίδα τους, όμως, με παραποιημένα έγγραφα.

Η τότε κυβέρνηση της χώρας έδωσε την άδεια σε 4 γραφεία υιοθεσιών, συμπεριλαμβανομένου και του Holt, να αναλαμβάνουν τα έξοδα και να διεκπεραιώνουν τις διαδικασίες, χωρίς όμως να τα ελέγχει. Οι διαδικασίες δεν προϋπέθεταν την παραλαβή του μωρού από τη χώρα προέλευσης. Αντιθέτως, τα παιδιά ταξίδευαν με συνοδούς που πληρώνονταν ευτελή ποσά και τα παρέδιδαν στις θετές οικογένειες. Αυτές είχαν προπληρώσει ένα ποσό στα γραφεία υιοθεσιών –γύρω στα 3.000 δολάρια ανά παιδί – έναν δασμό στο κράτος προέλευσης γύρω στα 1500 δολάρια και τα αεροπορικά εισιτήρια παιδιού και συνοδού. Αν και τα γραφεία αυτά ακόμα και σήμερα αποφαίνονται ότι ακολούθησαν διαφανείς διαδικασίες, τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να πληθαίνουν οι καταγγελίες εις βάρος τους.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της νεαρής Louise Kwang που υιοθετήθηκε από μια οικογένεια Δανών το 1976. Στα χαρτιά που είχε επάνω της, όταν ταξίδεψε για τη Δανία, αναφερόταν ότι ήταν μωρό που εγκαταλείφθηκε στον δρόμο της πόλης Busan. Όταν η ίδια επικοινώνησε με μια κοινωνική λειτουργό το 2016, της αποκαλύφθηκε ότι το έγγραφο που είχε στα χέρια ήταν πλαστό. Ταξίδεψε στη Νότια Κορέα και μετά από συνεργασία με ιδιωτικούς ερευνητές, ανακάλυψε ότι δεν είχε καμία σχέση με την Busan κι ότι οι βιολογικοί γονείς της ζούσαν. Προς μεγάλη τους έκπληξη εκείνοι τη νόμιζαν για νεκρή! Η αλήθεια που βγήκε στο φως ήταν ένα σοκ για όλους. Η βιολογική μητέρα της Louise είχε μπει, για να γεννήσει και κατά τη διάρκεια του τοκετού έχασε τις αισθήσεις τις κι όταν συνήλθε, της είπαν ότι το παιδί της ήταν νεκρό. «Όλα ήταν ένα καλά δομημένο ψέμα, για να επισπευσθεί η διαδικασία της υιοθεσίας μου» ανέφερε μεταξύ άλλων.

Όταν έγιναν οι Ολυμπιακοί αγώνες στη Σεούλ το 1988, βγήκαν στην επιφάνεια οι αριθμοί των παιδιών που «χάθηκαν» και στα πρωτοσέλιδα η χώρα χαρακτηριζόταν ως «εξαγωγέας μωρών». Ήδη όμως τα «μωρά του πολέμου» άρχισαν να επιστρέφουν σαν τουρίστες στη χώρα που γεννήθηκαν και να αναζητούν την αλήθεια. Η χώρα άφησε το ολυμπιακό γκλάμουρ της, γιατί ήρθε αντιμέτωπη με το πιο ντροπιαστικό κομμάτι της ιστορίας της. Το 1998 σε μια προσπάθεια εξιλέωσης, ο πρόεδρος της χώρας Kim Dae-Jung κάλεσε στο προεδρικό μέγαρο 29 παιδιά που υιοθετήθηκαν σε 8 χώρες, ζητώντας επίσημα συγνώμη που δεν μπόρεσε η χώρα να τα μεγαλώσει σωστά. Από τότε άνοιξε ο ασκός του Αιόλου.

Ήδη από το 2005 οι φωνές πληθαίνουν και ζητούν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις της χώρας να προχωρήσουν σε έρευνες και να υποβάλλουν σε έλεγχο όλα τα γραφεία που αναλαμβάνουν τις υιοθεσίες παιδιών στο εξωτερικό. Περιπτώσεις παιδιών που κλάπηκαν από τις οικογένειές τους, παιδιών που δόθηκαν αλλά πέθαναν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, βγαίνουν κάθε μέρα στο φως. Τα γραφεία υιοθεσιών όπως το Holt και το KSS όχι μόνο αρνούνται τις κατηγορίες αλλά δε δέχονται να συμμετάσχουν και στις έρευνες της κυβέρνησης. Το 2013 η κυβέρνηση της χώρας ψήφισε νομοσχέδιο όπου πλέον κάθε υιοθεσία του εξωτερικού θα πρέπει να πάρει έγκριση από το οικογενειακό δικαστήριο, ενώ ήδη από το 1976 άρχισαν να καταγράφονται επίσημα οι γεννήσεις παιδιών στη χώρα.

Οι ιστορίες που ξεπηδάν καθημερινά για τα παιδιά της Κορέας είναι πλέον αναρίθμητες. Πολλά από αυτά τα παιδιά ήταν παιδιά των εκδιδόμενων γυναικών που τα έκαναν με Αμερικανούς στρατιώτες. Προκειμένου να γλιτώσουν την κοινωνική κατακραυγή τα έδιναν σε οικογένειες στο εξωτερικό, κάτω όμως από μεγάλη πίεση. Το 2016 ο Thomas Clement –παιδί που υιοθετήθηκε από την Νότια Κορέα στις Η.Π.Α.– ίδρυσε μια φαρμακευτική εταιρεία, η οποία διέθεσε πάνω από 2500 τεστ DNA σε οργανισμούς που ερευνούν τις περιπτώσεις παιδιών που υιοθετήθηκαν από τη Νότια Κορέα αλλά και σε βετεράνους του πολέμου του 1953. Ο ίδιος δήλωσε την επιθυμία και ανάγκη που νιώθει να βοηθήσει πολλά από αυτά τα παιδιά να βρουν τους βιολογικούς τους γονείς. Τα παιδιά τους όμως μεγάλωσαν σε μια διαφορετική κοινωνία, όπου πολλά από αυτά κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ρατσιστικές συμπεριφορές για την προέλευσή τους. Κι όταν κάποια από αυτά γύρισαν στη Νότια Κορέα, εκεί κατακρίθηκαν γιατί δε μιλούσαν τη γλώσσα της χώρας.

Έχουν γυριστεί άπειρα ντοκιμαντέρ και ταινίες με τις ιστορίες των παιδιών αυτών, αλλά ακόμη όλα δεν έχουν μάθει την αλήθεια. Αυτή την αλήθεια που κάποιοι έκρυψαν και θυσίασαν στον βωμό του χρήματος και του prestige της χώρας. Η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας κατά καιρούς έχει κατακρίνει την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων άλλων γειτονικών χωρών. Αλλά, όπως σωστά ανέφερε ένα από αυτά τα παιδιά, τι νόημα έχει να κρίνεις τους άλλους, όταν εσύ δεν παραδέχεσαι πρώτα τα δικά σου λάθη;