Όταν ήμουν μικρό παιδάκι ακόμη, ο μπαμπάς μου έλεγε πως οι εποχές μοιάζουν με τους ανθρώπους κατά βάθος. Απορημένο εγώ, έτεινα να τον κοιτώ επιζητώντας εντόνως έτσι μια ίσως περαιτέρω διασαφήνιση. Μια ίσως πιο σαφή επεξήγηση, μα αυτή δεν ερχόταν ποτέ. Μετέπειτα έμαθα να πορεύομαι με αυτές του τις ατάκες, χωρίς να ρωτάω περαιτέρω λεπτομέρειες δεν τις επιζητούσα και δε μου χρειάζονταν πια. Μεγαλώνοντας κατάλαβα πως το κρυμμένο νόημα πίσω από αυτές του τις ατάκες, κάθε άλλο παρά κρυμμένο έμοιαζε να ήταν.
Θυμάμαι εκείνο το βράδυ. Το βράδυ που η φράση του μπαμπά μου εκείνη, άρχισε σιγά-σιγά να σκιαγραφείτε από πρόσωπα, να βαραίνει με σάρκα και οστά, και προπάντων να αποκτά ονόματα. Ξέρεις, είναι από ’κείνες τις νύχτες που λίγο η κούραση της μέρας, λίγο το κρασί που σε συνοδεύει μέχρι να ξαπλώσεις, λίγο το μυαλό που σου παίζει τα δικά του παιχνίδια, αρχίζει να κάνει συνειρμούς, κι εσύ παραδομένος σε αυτούς και με συνοδοιπόρο σχεδόν πάντοτε τη φαντασία σου, ενώσεις αβίαστα όλα τα κομμάτια του παζλ, ένα προς ένα.
Έτσι, εκείνο το βράδυ οι 4 εποχές κι εγώ ξανά συστηθήκαμε, κι όλα εκείνα που μάθαινα χρόνια ολάκερα σαν παιδί, διαλύθηκαν σαν ένας πύργος από τραπουλόχαρτα. Και η τράπουλα ανακατεύθηκε πάλι, ξανά από την αρχή! Την άνοιξη πάντα την περίμενα με μεγάλη προσμονή τα χρώματα της, τις μυρωδιές της, το ζωντάνεμα της φύσης, το μεγάλωμα της μέρας. Μια άτυπη γιορτή που όλοι τη χαίρονται, μα κανένας δε βρίσκει ουσιαστικό λόγο να τη γιορτάσει. Αν ξεφυλλίσεις λιγάκι του άλμπουμ με τις φωτογραφίες που έχεις σε κάποιο ντουλαπάκι του μυαλού σου, ίσως είσαι από τους τυχερούς που έχεις έναν ή και παραπάνω τύπους «Άνοιξη» στη ζωή σου. Αν θα μπορούσε κάποιος να τους περιγράψει, δίνοντας τους μια άτυπη εικόνα, είναι πάντοτε αέρινοι, δροσεροί, πρόσχαροι, ευγενικοί. Από την πρώτη κιόλας γνωριμία μαζί τους αισθάνεσαι πως τους ξέρεις χρόνια, έτοιμος να τους ανοίξεις την καρδιά σου.
Και θα το κάνεις! Μα η «Άνοιξη» σαν άνοιξη, κρύβει και πολλές «αλλεργίες» κι όσο καλοσυνάτοι και να σου φαντάζουν εκ πρώτης όψεως, κάποια στιγμή θα αρπάξουν την ευκαιρία που θα τους δοθεί -γιατί θα τους τη δώσεις είναι το μόνο σίγουρο και η μέχρι τότε συμπεριφορά τους θα αλλάξει ριζικά. Όχι γιατί κάτι έγινε γιατί οι εναλλαγές είναι σαν το οξυγόνο για αυτούς. Κι όσο εσύ θα πονάς, γιατί εκείνοι θα ξύνουν κάπου κάπου το δικό σου τραύμα, εσύ δε θα μπορείς να τους κρατήσεις κακία, γιατί θα νιώθεις πως έχεις να κάνεις με ένα μεγάλο παιδί, ορμητικό και παθιασμένο απέναντι σου, που ενώ εσύ μάταια θα προσπαθείς να το πείσεις πως συμπεριφέρεται λάθος, εκείνο θα δεν παρασύρει σε ένα ξέφρενο πάρτυ συναισθημάτων. Μήπως τώρα και η δίκη σου «Άνοιξη», απέκτησε πρόσωπο;
Aν από την άλλη ρωτάς εμένα, ο Καλοκαιρινός τύπος ανθρώπου φαντάζει λιγάκι ανιαρός και προβλέψιμος.
Σε γενικές γραμμές, αυτό δεν είναι κι απαραίτητα κακό, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα, τείνει να λέει ο θυμόσοφος λαός και πράγματι, κάπου προς το τέλος του άλμπουμ σου, θα βρεις εκείνον τον τύπο που αν η χαλαρότητα είχε πρόσωπο, θα ήταν το δικό του. Οι εκπλήξεις στον τύπο καλοκαίρι είναι σε χίλια χρόνια μια φορά, που λέει και ο Καμπακάκης. Φλογεροί,μα συνάμα καθόλου πειραματικοί και περιπετειώδεις. Παθιασμένοι, μα θλιβερά εσωστρεφείς και βατοί, όπως και οι θερμοκρασίες ενός τυπικού καλοκαιριού που είτε βγεις πρωί, μεσημέρι, απόγευμα ή βράδυ, κυμαίνονται στα ίδια, συνηθισμένα επίπεδα. Η σταθερότητα, η θαλπωρή και η ασφάλεια είναι από τα κυρία γνωρίσματα που θα συναντήσεις ή και βιώνεις σε έναν τύπο «Καλοκαίρι».
Αφορούν, συνήθως τους ανθρώπους που δεν ψάχνουν τίποτε το έντονο στη ζωή τους, που όταν λένε πως το άσπρο είναι άσπρο, είναι πραγματικά άσπρο. Οι συγκινήσεις και γενικότερα οτιδήποτε απροσδόκητο μαζί τους, καθίσταται σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Φρόνιμο δε, θα ήταν όμως να φυλάς τα νώτα σου, γιατί οι καλοκαιρινές “μπόρες” τους, πολλές φορές τείνουν να καταλήγουν μοιραίες και καταλυτικές, τόσο για τις αποφάσεις της ζωής τους, όσο και για’σένα που μάλλον ενυπάρχεις μέσα σε αυτές. Μη μου πεις ότι εκείνο το «Καλοκαίρι» δεν το θυμάσαι ακόμη;
Τη στιγμή που η φύση αποφασίζει σταδιακά να κατεβάσει διακόπτες, ενώ παράλληλα εσύ για κάποιον εμφανώς ανεξήγητο λόγο, τα έχεις βάψει μαύρα έρχεται ο τύπος «Φθινόπωρο». Και μάντεψε θα μείνει! Εσύ θα θέλεις να μείνει. Εσύ θα έχεις την ανάγκη να μείνει! Ο τύπος «Φθινόπωρο» δεν μπαίνει ποτέ τυχαία στη ζωή ενός άλλου ανθρώπου. Έχει μελετήσει πρωτύτερα όλη τη μέχρι τότε εξελεγκτική του πορεία και τώρα δα απλά περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να εμφανιστεί κάνοντας το άτομο απέναντι του να αισθανθεί πως το συναίσθημα του να κερδίζεις το τζόκερ ωχριά μπροστά στην τύχη του ότι τον συνάντησες. Σαν το φθινόπωρο που μετά το καλοκαίρι εισχωρεί «ύπουλα» έχοντας κρατήσει κάποια καλά στοιχεία του καλοκαιριού και πράγματι έχει διαπρέψει σε αυτή την ομαλή μετάβαση πριν αρχίσει να δείχνει το πραγματικό του πρόσωπο. Έτσι ο τύπος «Φθινόπωρο» φαντάζει χάδι στη δίνη σου τραχιά καθημερινότητα. Τα τρωτά σου σημεία όσο κι αν εσύ νομίζεις πως δε φαίνονται ή δεν τα αφήνεις να αναδυθούν τις πρώτες σας στιγμές εκείνος τα’χει βρει όλα. Και σαν γνήσιο «Φθινόπωρο» που είναι μάλλον δε θα αργήσουν να εμφανιστούν και τα πρωτοβρόχια, σωστά; Οι πρώτες σταγόνες τις βροχής είναι πάντα αναζωογονητικές. Μετέπειτα συνδυαστικά με τις βροχερές τους εκρήξεις τα συναισθήματα τους για’σένα ξεκινούν να παίρνουν μια πιο ρεαλιστική διάσταση. Ίσως, να μην είναι τόσο φωτεινά και ζωντανά όπως στην αρχή. Ίσως το θέατρο να μην μπόρεσε να ολοκληρωθεί, γιατί σχεδόν πάντα όταν κάποιος προσπαθεί να προσποιηθεί κάτι που δεν είναι, στο τέλος αποκαλύπτεται η φύση του. Τα φύλλα κιτρινίζουν να πέφτουν στο έδαφος χαρίζοντας σου ένα τοπίο αθεράπευτο μοναδικά ρομαντικό. Μα κάθε φορά που εσύ περπατάς ανάμεσα σε αυτά τα δρομάκια που είχαν κατακλυστεί από κίτρινα και πορτοκαλί φύλλα κάποιος άλλος βλέπει τη ζωή του να αποσυντίθεται κομμάτι προς κομμάτι. Το δικό σου «Φθινόπωρο» έβγαλε τελικά το προσωπείο του;
Τελευταίος αλλά συνάμα ιδιαίτερος και ξεχωριστός ο τύπος «Χειμώνας» έρχεται για να μείνει, το θέμα είναι πως δε γνωρίζεις ποτέ το πόσο. Γιατί αν ήξερες το πιο πιθανόν θα ήταν να ανάψεις τα καλοριφέρ σου στο full να τυλιχτείς με την αγαπημένη σου κουβέρτα και να του κλείσεις την πόρτα στα μούτρα. Αντιθέτως εσύ έβαλες τα του σκι σου άρπαξες τη σανίδα σου και είπες: «Αα, τι ωραίος χιονισμένος λόφος. Ας τον κατέβω.» Ο τύπος «Χειμώνας» έρχεται απόλυτα κεκαλυμμένος. Ακριβώς όπως ένας λόφος που έχει καλυφθεί με ένα τεράστιο, παχύ στρώμα χιονιού. Φαντάζει ακαταμάχητος, δε θα διαφωνήσουμε σε αυτό. Ποτέ όμως δεν ξέρεις το τι μπορεί να κρύβει από κάτω το πόσο απότομος μπορεί να γίνει. Είναι εκείνοι οι τύποι που ξεχωρίζουν ανάμεσα στο πλήθος, άντρες και γυναίκες. Η κορμοστασιά τους, ολόισια σαν κρύσταλλο που στέκει εντυπωσιακά παγωμένο μέσα στο τοπίο της ψυχρότητας τους, σοβαροί,αγέρωχοι, με το βλέμμα τους να σε διαπερνά και να σε ανατριχιάζει από την κορυφή ως τα νύχια. Θέλεις τόσο πολύ να πιάσεις και να σπάσεις αυτόν τον κρύσταλλο! Να τον κάνεις δικό σου, να τον αισθανθείς και να τον ψηλαφίσεις από κοντά. Τα άτομα αυτά έχουν καταφέρει να κρύψουν και να αναπροσαρμόσουν τα συναισθήματα τους, καλύπτοντας τα από μια αστείρευτη ψυχρότητα, μια ανατριχιαστική παγωνιά. Μοιάζουν απροσπέλαστοι, απλησίαστοι, ενώ ουσιαστικά αυτό που κάνουν είναι να σπρώχνουν τα προβλήματα και τις ανασφάλειες τους κάτω απ’το χαλί, καμουφλάροντας τα από αυτή την ανελέητη ψυχρότητα τους. Το μόνο σίγουρο είναι πως κάτω από αυτό το παγερό τους κρύο, και πέραν των πραγμάτων τα οποία νομίζουν πως κρύβουν, υπάρχει ένας άνθρωπος που φλέγεται τόσο βαθιά, που η λύτρωση του από τα δικά του αυτά εγκαύματα, ήταν να τα πετρώνει παγώνοντας τα.
Το βράδυ εκείνο ο μπαμπάς δεν ήταν πια μαζί μου για να του πω πως τώρα ξέρω, μπορώ να ξεχωρίζω τις εποχές. Έμαθα άλλες φορές με τον εύκολο κι άλλες πάλι με τον δύσκολο τρόπο. Μα έμαθα κι αν με ρωτάς τώρα πια η μια δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη αφού κατά βάθος αλληλοσυμπληρώνονται όπως αλληλοσυμπληρωνόμαστε κι εμείς! Διάλεξε προσεκτικά την εποχή με την οποία θέλεις να συνυπάρχεις!
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη