Μια 12χρονη. Ένα μωρό. Ένας βιaστής. Κι ένας θάνατος που δεν είναι απλώς τραγικός, ούτε μεμονωμένος, είναι ενδεικτικός και η απόδειξη μιας κοινωνικής αποτυχίας που έχει γίνει κανονικότητα.
Η Βραζιλία σοκαρίστηκε – ξανά – όταν ένα κορίτσι 12 ετών, μέλος της ιθαγενούς φυλής Γουαράο, πέθανε σε νοσοκομείο της πόλης Μπέλο Οριζόντε κατά τη διάρκεια τοκετού, μετά από βιaσμό που υπέστη από 22χρονο της ίδιας κοινότητας. Η μικρή, οχτώ μηνών έγκυος, οδηγήθηκε με αφόρητους πόνους στο νοσοκομείο, όπου οι γιατροί αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε επείγουσα καισαρική. Υπέστη όμως εγκεφαλική αιμορραγία και δεν τα κατάφερε. Το νεογέννητο σώθηκε. Η μητέρα του, όμως, που ήταν επίσης ένα μικρό παιδί, δεν πρόλαβε να γίνει παιδί ούτε για μια μέρα παραπάνω.
Σύμφωνα με τις τοπικές Αρχές, η 12χρονη δεν είχε καταλάβει ότι ήταν έγκυος, δε μίλησε ποτέ για τον βιaσμό, είχε απλώς ναυτίες. Και ποιος θα την άκουγε, άλλωστε; Ποιος θα αναγνώριζε το τραύμα, όταν στις περισσότερες περιπτώσεις ο θύτης είναι οικείος, μέλος της οικογένειας, της κοινότητας, της καθημερινότητας;
Ένας βιaσμός κάθε έξι λεπτά
Τα στοιχεία από την τελευταία ετήσια έκθεση της ΜΚΟ Forum Brasileiro de Segurança Pública δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης. Μόνο το 2023, η Βραζιλία κατέγραψε 83.988 βιασμούς. Ένας κάθε έξι λεπτά. Ο υψηλότερος αριθμός από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή το 2011. Από τότε μέχρι σήμερα, τα περιστατικά αυξήθηκαν κατά 91,5%. Όχι γιατί η βία αυξήθηκε —αυτή υπήρχε πάντα— αλλά γιατί άρχισε να καταγράφεται. Να φαίνεται.
Το 88,2% των θυμάτων είναι γυναίκες. Και από αυτές, το 61,6% είναι κάτω των 14 ετών. Παιδιά. Παιδιά που γεννούν παιδιά. Παιδιά που πεθαίνουν γεννώντας.
Στο 64% των περιπτώσεων, ο βιaστής είναι μέλος της οικογένειας. Αυτός που θα έπρεπε να προστατεύει, είναι αυτός που βιaζει. Και το κάνει σιωπηλά, για μήνες ή και χρόνια, σε ένα περιβάλλον όπου το θύμα δεν έχει πρόσβαση στην αναγνώριση του τραύματος, στην υποστήριξη, στη δικαιοσύνη.
Ο βιaσμός ανηλίκου στη Βραζιλία τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως και 15 έτη. Αλλά ποια ποινή ισοδυναμεί με το τέλος μιας παιδικής ζωής, με έναν θάνατο που συνέβη επειδή ένα κορίτσι δεν πρόλαβε να καταλάβει ότι ήταν θύμα; Η αύξηση στις καταγγελίες, όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ, δείχνει πως περισσότερα θύματα μιλούν. Όμως δεν μπορούμε να γιορτάζουμε την «πρόοδο» όταν ακόμα πεθαίνουν παιδιά επειδή κάποιος τα βίaσε και το σύστημα δεν το είδε, δεν το πρόλαβε, δεν το εμπόδισε.
Όταν ένα κορίτσι 12 ετών πεθαίνει γεννώντας το παιδί του βιaστή της, δεν πρόκειται για ακραίο συμβάν — πρόκειται για την κορύφωση μιας κοινωνικής αλυσίδας συνενοχής.
