Γονείς και παιδιά… Παιδιά και γονείς… Ίσως η πιο δύσκολη σχέση που αναπτύσσεται και επαναπροσδιορίζεται διαρκώς, καθ’ όλη τη ζωή μας. Και λέμε ότι είναι η πιο δύσκολη σχέση γιατί παρ’ όλο που υπάρχουν άπειρα εγχειρίδια και ειδικοί που μπορούν να σε συμβουλέψουν και να σε καθοδηγήσουν πώς να γίνεις ένας σωστός γονιός, στην πράξη τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Και τι εννοούμε με τον όρο «σωστός γονιός»; Κρύβονται τόσες πολλές έννοιες μέσα σε αυτή τη φράση: εμπιστοσύνη, ασφάλεια, όρια, ελευθερία, εχεμύθεια, κατανόηση, συνέπεια κ.λπ. Πόσο δύσκολο είναι να τα εφαρμόσεις όλα αυτά την κατάλληλη στιγμή για να διαμορφώσεις μια υγιή σχέση με το παιδί σου.
Από την άλλη, τα παιδιά είναι μοναδικές προσωπικότητας που αναπτύσσονται με ταχύτατους ρυθμούς σωματικά και ψυχικά-συναισθηματικά, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές οι γονείς να μην το αντιλαμβάνονται αυτό ή να μη θέλουν να το αντιληφθούν ενδεχομένως. Δεν είναι ελάχιστες οι φορές που όλοι μας σαν παιδιά έχουμε ακούσει από τους γονείς μας τη φράση «πως μεγάλωσες τόσο γρήγορα ή πότε πρόλαβες να ξεπεταχτείς». Είναι ολοφάνερες αλλαγές που συμβαίνουν μπροστά στα μάτια των γονέων αλλά επειδή οι ίδιοι είναι απορροφημένοι στις δικές τους καθημερινές ανησυχίες και στον δικό τους μικρόκοσμο, δεν αντιλαμβάνονται πότε το παιδί πήγε Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο και πότε ανεξαρτητοποιήθηκε πλήρως. Τα παιδιά, όμως, και ειδικά οι έφηβοι, «φωνάζουν» με τον δικό τους τρόπο, αντιδρούν πολλές φορές επίμονα για να τους ακούσουν οι μεγάλοι που οι σειρήνες των δικών τους «πρέπει» και «θέλω» έχουν βουλώσει ερμητικά τα αυτιά τους.
Αυτό το μοναδικό δώρο που μας έχει δοθεί και το οποίο δε γνωρίζουμε αν θα μας ξαναδοθεί τόσο απλόχερα και λέγεται Ζωή, πολλές φορές γίνεται ανυπόφορο, βαρετό και ανούσιο. Η φράση «βαριέμαι τη ζωή μου»- πόσο κενή και ταυτόχρονα βαριά ηχεί στα αυτιά μας αν το σκεφτούμε. Πόσους αναστεναγμούς μπορεί να κρύβει; Πώς γίνεται να βαρεθεί κανείς το πιο ενδιαφέρον και απρόσμενο αγαθό; Μήπως γιατί η καθημερινότητά μας έχει γεμίσει από δουλειές, πρέπει, ευθύνες, τρέξιμο, υποχρεώσεις και έχουμε ξεχάσει να απολαμβάνουμε τη στιγμή, την απλότητα και τον αυθορμητισμό που κρύβει μέσα της; Μέσα σε αυτήν την καθημερινότητα πολλοί γονείς έχουν γίνει θλιμμένοι, ίσως και καταθλιπτικοί και έχουν ξεχάσει να γεμίζουν με συναισθηματικό πλούτο τη ζωή των παιδιών τους ενώ ξέρουν πολύ καλά να τη γεμίζουν με υλικό πλούτο.
Οι ίδιοι γονείς δεν αντιλαμβάνονται ουσιαστικά την πορεία των παιδιών τους και δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις αλλαγές στη συμπεριφορά τους και να τις κατανοήσουν. Είναι εκείνοι που θέλουν πολλές φορές να δουν μέσα από τις ζωές των παιδιών τους τη δική τους χαμένη, ευτυχισμένη ζωή, που δεν μπόρεσαν όμως να την εδραιώσουν και το μόνο που θυμούνται κι έχουν κρατήσει σαν ενθύμιο, είναι μερικές αναλαμπές χαράς και ξεγνοιασιάς, που με δυσκολία αγγίζουν την ευτυχία. Προσπαθούν να μεγαλώσουν παιδιά που θα κάνουν όλον τον κόσμο να γελάει και θα λειτουργούν πάντοτε ως στήριγμα στις ανάγκες και τα θέλω των άλλων. Πόσο μεγάλο βάρος, όμως, είναι αυτό για ένα παιδί; Να νιώθει διαρκώς ότι πρέπει να είναι χαρούμενο και να νιώθει ενοχές όταν δεν έχει καλή διάθεση και άρα δεν μπορεί να τη μεταδώσει και στους άλλους. Το ίδιο το παιδί θυμάται τους γονείς του να του λένε ότι «εσύ είσαι η χαρά της ζωής» και ότι «οι ίδιοι παίρνουν ζωή μέσα από αυτό». Τι μεγάλο βάρος κρύβουν αυτές οι φράσεις από πίσω τους, με αποτέλεσμα αυτό το βάρος να γίνεται ασήκωτο στην πλάτη του παιδιού κι εν συνεχεία του ενήλικα.
Ενός ενήλικα που γίνεται υπέρμετρα κοινωνικός άνθρωπος, αγαπητός σε όλους. Που κάνει τους πάντες σε μια παρέα να γελάνε. Που πίσω από την ανάγκη του να ευχαριστεί τους άλλους, είναι πιθανόν να κρύβεται η ανάγκη να ευχαριστεί τους γονείς του ως παιδί με τη συμπεριφορά του ή να κρύψει τις δικές του ανησυχίες κι ελλείψεις. Αυτό το άτομο με δυσκολία «στέκεται» σε μια πιο βαθυστόχαστη συζήτηση και συνήθως γυρνάει το θέμα στην πλάκα, με σκοπό να το κάνει πιο ανάλαφρο ή αστείο. Δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματα και τις ανάγκες του και να «ζοριστεί» συναισθηματικά- αν μπορούμε να το θέσουμε με αυτόν τον όρο. Ταυτόχρονα, μεταφράζει τη θλίψη των άλλων σαν προσωπική του αποτυχία, γιατί στο μυαλό του, «αν ήταν αρκετά αστείος, καλός, ευδιάθετος», τότε κι οι άλλοι θα ήταν καλά πλάι του.
Πολλές, λοιπόν, οι όμορφες στιγμές που έχουμε να θυμόμαστε από τα παιδικά και τα εφηβικά μας χρόνια, αλλά και πολλά και τα «βάρη» ή οι αντιλήψεις που έχουμε υιοθετήσει από τους γονείς μας. Πρέπει, όμως, να τα αποτινάξουμε όλα αυτά από πάνω μας και να συνειδητοποιήσουμε πως είμαστε ελεύθεροι να βιώνουμε εμείς τη ζωή μας, όπως ακριβώς μας κάνει ευτυχισμένους, γιατί άλλη δε θα υπάρξει. Να κλαίμε, να γελάμε, να έχουμε ή να μην έχουμε διάθεση, να τσακωνόμαστε και μετά να συμφιλιωνόμαστε, να αντιδρούμε σε καθετί παρωχημένο και αταίριαστο με τη δική μας προσωπικότητα.
Ας καταλάβουμε, λοιπόν, ότι είμαστε ελεύθεροι άνθρωποι και όχι άνθρωποι πλασμένοι από πηλό για να μπαίνουμε στα καλούπια των «πρέπει» και των «έτσι μας έμαθαν οι γονείς μας»!
Συντάκτης: Άλκηστις Μαχαίρα
