Εάν είσαι σε αναζήτηση καινούριας συσκευής κινητού και έχεις χαθεί λίγο στις αμέτρητες επιλογές που έχεις, εάν συγκρίνεις χαρακτηριστικά και ζητάς γνώμες και συμβουλές, θα σε δυσκολέψουμε κι άλλο λίγο. Στοίχημα ότι στο μυαλό σου η αγορά καινούριου κινητού ισοδυναμεί με αγορά smartphone, έλα όμως που θα βάλουμε κι άλλη επιλογή πλέον στο τραπέζι. Μιλάμε για το απλό κινητό τηλέφωνο, την κλασική πατροπαράδοτη συσκευή, εκείνη που αποκαλούσες «παντόφλα» κάποια χρόνια πριν και έκανες αστεία με την αντοχή της.
Γιατί θυμηθήκαμε ξαφνικά αυτές τις συσκευές; Με τις μικροσκοπικές οθόνες, με τα κουμπάκια και με την αποκλειστική δυνατότητα κλήσεων και μηνυμάτων – άντε στην καλύτερη περίπτωση και με τη δυνατότητα χρήσης μιας υποτυπώδους κάμερας;
Διότι όσο και αν το πιστεύουμε τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία αύξηση πέντε ποσοστιαίων μονάδων στις ΗΠΑ όσον αφορά στις πωλήσεις τέτοιων απλών συσκευών. Το κινητό με τις βασικές λειτουργίες επιστρέφει και αυτό το αναφέρει στο CNN Greece o Nicholas Rossman, ο οποίος εργάζεται ως programme director στην εταιρεία MEF (The Mobile Ecosystem Forum). Η MEF είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός που παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χώρο των κινητών επικοινωνιών και αυτά που έχει να μας πει για τη στροφή των καταναλωτών σε απλά κινητά τηλέφωνα είναι ουκ ολίγα και ουκ αδιάφορα.
Θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι αυτή η προτίμηση αφορά κυρίως ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που είναι δυσκολότερο να εξοικειωθούν με τις τελευταίες τάσεις της τεχνολογίας ή ανθρώπους που δε θέλουν ή δε διαθέτουν χρήματα για μια συσκευή smartphone. Ωστόσο κι εδώ έχουμε ανατροπή, διότι τα στοιχεία δείχνουν ότι μιλάμε για αγοραστές πιο νέους ακόμα και τους ανήκοντες στην Gen Z, που ούτε «άσχετους» σε θέματα τεχνολογίας τους λες, ούτε πρόθυμους να θυσιάσουν τη βολή τους εάν μπορούν να την εξασφαλίσουν με κάποια παραπάνω ευρώ.
Αυτό που συγκινεί αρχικά ολοένα και περισσότερους ανθρώπους είναι η αντοχή των συσκευών αυτών. Ποιος millennial δεν θυμάται τις πλάκες που ακόμα γίνονται εις βάρος αυτών των κινητών; «Φόρτισα τη συσκευή μου το 1998 και ακόμα λειτουργεί.», «Μπήκα με το κινητό στη θάλασσα και δεν έπαθε τίποτα». Και άλλα τέτοια που καταδεικνύουν το μεγάλο προσόν της ανθεκτικότητας σε αντίθεση με την ευαισθησία της μπαταρίας στα καινούρια smartphone ή του υψηλού κόστους επισκευής των τελευταίων.
Υπάρχουν, επιπλέον, οι αθεράπευτα ρομαντικοί που σε έναν κόσμο αποθέωσης της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνοκρατικής σκέψης, θέλουν στην καθημερινότητά τους ένα θραύσμα παρελθόντος, μια υπενθύμιση της πιο απλής, αργών ρυθμών ζωής που γνώρισαν πριν δεκαετίες. Η παλιά «παντόφλα» δίνει μια αίσθηση ρετρό σε μια εποχή ρομποτοποίησης των πάντων.
Και αφήνουμε τους δύο πιο σημαντικούς λόγους για το τέλος. Και οι δύο έχουν να κάνουν με την απίστευτα εύκολη πρόσβαση που προσφέρουν οι μοντέρνες συσκευές στο Διαδίκτυο και στα προσωπικά δεδομένα. Αρχίζοντας αντίστροφα, πολλοί καταναλωτές έχουν πλέον θέσει το ζήτημα κατά πόσο τα προσωπικά δεδομένα προστατεύονται. Με ένα smartphone, η προσωπική σου ζωή, ανησυχίες, φόβοι, ανασφάλειες είναι εκτεθειμένα. Φωτογραφίες που και να τις διαγράψεις συνεχίζουν να υπάρχουν στον κυβερνοχώρο, διαφημίσεις και γενικά περιεχόμενο που ξαφνικά εμφανίζονται στην αρχική σου απλά και μόνο επειδή το «έξυπνο» τηλέφωνό σου «άκουσε» μια συζήτησή σου ή «κατέγραψε» μια αναζήτησή σου. Σίγουρα το έχεις παρατηρήσει και σίγουρα έχεις νιώσει άβολα και περίεργα. Οι περισσότεροι καταναλωτές ομολογούν ότι με μια απλή, βασικών λειτουργιών συσκευή θα χαρούν να γλιτώνουν ανεπιθύμητα μηνύματα, κλήσεις, mail και γενικότερα ειδοποιήσεις που αφορούν κάτι που αναζήτησαν, συζήτησαν ή απλά παρατήρησαν. Δηλαδή, θέλουν να αποκαταστήσουν με αυτόν τον τρόπο το απόρρητο της προσωπικής τους ζωής που έχει καταστρατηγηθεί κατάφωρα.
Τέλος, αφήνουμε τον σημαντικότερο λόγο, που μάλλον ήρθε στο μυαλό μας πρώτος όταν διαβάσαμε την είδηση. Έχεις ευχηθεί ποτέ να μην είχες πρόσβαση στα mail σου ή σε όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, στις οποίες μπορούν να σε βρίσκουν άμεσα; Έχεις ευχηθεί ποτέ να μπορούσαν να επικοινωνήσουν μαζί σου μόνο με κλήση ή μήνυμα στα οποία δεν είσαι υποχρεωμένος να απαντήσεις γιατί δε θα δει ποτέ κανείς αν και πότε έλαβες γνώση αυτών; Να μην υπήρχε το «διαβάστηκε», το «προβλήθηκε», το «παραδόθηκε» ή η πράσινη ένδειξη διαθεσιμότητας; Να υπήρχε και να ίσχυε όντως η δικαιολογία ότι δεν είδες το mail με την ένδειξη ΕΠΕΙΓΟΝ σε ημέρες διακοπών ή εκτός του ωραρίου σου; Όλα αυτά και μαζί και την ψυχική σου ηρεμία εξασφαλίζει η απόκτηση ενός τηλεφώνου – «παντόφλας».
Θα αναρωτηθεί τώρα κάποιος: «Γιατί να μην κρατήσεις το smartphone σου και να κάνεις απλά σίγαση; Γιατί να μην κρατήσεις το smartphone σου και να μην απεγκαταστήσεις απλά τις εφαρμογές;» Η απάντηση είναι απλή. Γιατί πάντα υπάρχει η αναίρεση της σίγασης και η επανεγκατάσταση. Όταν πεινάς, το τι θα φας εξαρτάται από το τι έχεις στα ντουλάπια της κουζίνας σου. Αν έχεις τούρτα στο ψυγείο και πατατάκια στο ντουλάπι, δεν θα τα «σνομπάρεις» στην πείνα σου. Μπορεί να δείξεις αυτοσυγκράτηση, όμως δεν είμαστε όλοι και τόσο δυνατοί.
Αυτή εξάλλου είναι και η εξήγηση που ακόμα και για νεότερους ανθρώπους η συγκεκριμένη καταναλωτική στροφή μπορεί να είναι ελκυστική. Γιατί πλέον είμαστε όλοι πρόθυμοι να θυσιάσουμε τα πάντα για την ψυχική μας ηρεμία. Για στιγμές που θέλουμε να κοιτάξουμε το ταβάνι, για στιγμές που θέλουμε να περάσουμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα απερίσπαστοι, για στιγμές που θα μπορούμε να πάμε μια βόλτα στη θάλασσα, ή ένα θερινό σινεμά με αυτούς που θα έχουμε επιλέξει και χωρίς καμία εξωτερική παρεμβολή. Όποιος θέλει να μας βρει για επείγοντες λόγους πάντα θα ξέρει πού και πώς να μας βρει.
Η επιστροφή στις απλές συσκευές απενεχοποιεί επιτέλους τις τύψεις του σύγχρονου ανθρώπινου πολιτισμού που θεμελιώνεται πάνω σε οντότητες που πρέπει να είναι συνεχώς διαθέσιμες για τα πάντα. Που πρέπει να απολογηθούν γιατί ενώ φαίνονται συνδεδεμένες, δεν απαντάνε. Που η φράση «επειδή δεν θέλω» για κάποιον λόγο έχει απορριφθεί από το λεξιλόγιό τους. Και που αρχίζουν να καταλαβαίνουν όλη τη σοφία και τη σύνεση που κρύβεται στην ειλικρινή απορία των παλαιότερων: «Παλιά, δηλαδή πώς επικοινωνούσαμε; Πώς μας έβρισκαν;»
Και τελικά δεν έχει σημασία πώς σε βρίσκει εκείνο το mail. Σημασία έχει να έχεις εσύ τη δυνατότητα κάποιες φορές να μη σε βρίσκει καθόλου.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
