Πόσους φίλους νομίζεις ότι έχεις; Ωραία, κόψε αυτόν τον αριθμό στη μέση. Μάλλον, αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα περισσότερο από όσο θα ήθελες να πιστεύεις. Κάποτε πίστευα ότι όσο πιο ανοιχτός είσαι στους ανθρώπους, όσο πιο πρόθυμος να μοιραστείς, τόσο περισσότεροι φίλοι θα γεμίζουν τη ζωή σου. Πίστευα ότι η καλοσύνη, η προσφορά και η ειλικρίνεια επιστρέφουν πολλαπλάσια. Ίσως γιατί έτσι μου άρεσε να φαντάζομαι τον κόσμο. Μέχρι που ήρθε η στιγμή να καταλάβω κάτι που στην αρχή μού φάνηκε άδικο, δεν είναι όλοι αυτοί που εγώ θεωρώ φίλους, φίλοι μου. Κι όχι επειδή έγιναν εχθροί ή έπαψαν να μ’ αγαπούν, αλλά επειδή απλά δε με βλέπουν με τον ίδιο τρόπο που τους βλέπω εγώ.
Δεν το λέω για να γίνουμε κυνικοί. Το λέω γιατί υπάρχει και επιστημονική απόδειξη. Μια μελέτη από το MIT και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ έδειξε ότι, ενώ το 94% των ανθρώπων πιστεύει πως οι φιλίες τους είναι αμοιβαίες, στην πραγματικότητα μόνο το 53% είναι. Με άλλα λόγια, για κάθε δύο φίλους που θεωρείς ότι έχεις, ο ένας πιθανότατα δε σε βλέπει με τον ίδιο τρόπο. Όταν το διάβασα, έμεινα για λίγο να κοιτάζω την οθόνη. Άρχισα να σκέφτομαι πρόσωπα, ονόματα, στιγμές. Με ποιους μιλάω συχνά; Ποιοι μου τηλεφωνούν απλώς για να δουν αν είμαι καλά, χωρίς να έχουν κάτι να ζητήσουν; Και το πιο δύσκολο, σε ποιους επενδύω συναισθηματικά, ενώ εκείνοι απλώς με θεωρούν γνωστό, παρέα, κάποιον που περνάμε καλά μαζί όταν τύχει; Η αλήθεια είναι ότι όσο μεγαλώνουμε, ο κύκλος μας μικραίνει. Και δεν είναι απαραίτητα κακό αυτό. Είναι φυσικό. Όταν είσαι παιδί, ο όρος φίλος είναι πιο απλός, παίζετε μαζί στην ίδια αυλή, πάτε στο ίδιο σχολείο, σας αρέσουν τα ίδια παιχνίδια. Στην εφηβεία, οι φίλοι σου είναι αυτοί που μοιράζεστε μυστικά, που είστε μαζί απέναντι σε ό,τι θεωρείτε άδικο ή βαρετό στον κόσμο των μεγάλων.
Αλλά μετά μεγαλώνεις. Οι διαδρομές χωρίζουν. Η ζωή αρχίζει να βάζει απαιτήσεις. Δουλειά, λογαριασμοί, ευθύνες, σχέσεις, παιδιά. Και ξαφνικά, δεν έχεις πια ούτε τον χρόνο ούτε την ενέργεια να διατηρείς επαφή με όλους. Ούτε και οι άλλοι μαζί σου. Κάποιοι φίλοι χάνονται χωρίς καβγά, χωρίς δράμα. Απλώς σβήνουν από την καθημερινότητά σου, σαν κεράκι που έσβησε ήσυχα. Άλλοι απομακρύνονται επειδή οι ζωές σας πια δεν τέμνονται πουθενά. Κι ύστερα, υπάρχουν και αυτοί που συνειδητοποιείς ότι δεν ήταν ποτέ πραγματικά εκεί, παρά μόνο όταν ήθελαν κάτι ή όταν οι συνθήκες το έκαναν βολικό. Η σκληρή αλήθεια; Δε χρειάζεται να κρατάς όλους όσους κάποτε είχες κοντά σου. Και, ναι, πονάει να το παραδεχτείς. Ιδίως όταν θυμάσαι καλές στιγμές, γέλια, εκδρομές, βραδιές που μιλούσατε μέχρι το ξημέρωμα. Θέλεις να πιστεύεις ότι αυτά δημιουργούν δεσμούς για μια ζωή. Κι όμως, για κάποιους ανθρώπους, δε δημιουργούν.
Αυτό που αλλάζει πραγματικά με τα χρόνια είναι η αξία που δίνεις στη λέξη φίλος. Δεν είναι πια κάτι που δίνεις απλόχερα σε όποιον γνωρίσεις και ταιριάξεις πάνω σε δύο τρία πράγματα. Γίνεται τίτλος που πρέπει να τον κερδίσεις. Προσωπικά, σήμερα μπορώ να μετρήσω τους αληθινούς μου φίλους στα μισά δάχτυλα του ενός χεριού. Είναι οι άνθρωποι που ξέρω ότι μπορώ να τους τηλεφωνήσω στις τρεις το πρωί και να πουν έλα, πες μου. Είναι εκείνοι που χαίρονται πραγματικά με τις χαρές μου και δεν προσπαθούν να τις μειώσουν. Εκείνοι που θα μου πουν την αλήθεια, ακόμη κι αν πονάει, γιατί θέλουν το καλό μου. Κι αν κάτι μου έμαθε η ζωή και η έρευνα μαζί, είναι ότι η ποσότητα στις φιλίες δε μετράει. Η ποιότητα είναι το παν. Το να έχεις λίγους, αλλά ουσιαστικούς ανθρώπους γύρω σου, αξίζει περισσότερο από ένα γεμάτο κινητό με ονόματα που θα διστάσεις να καλέσεις όταν πραγματικά τους χρειαστείς.
Δε θα σου πω ότι είναι εύκολο να αφήσεις πίσω σου φιλίες που δεν είναι αμοιβαίες. Θέλει θάρρος να παραδεχτείς ότι κάποιος που για σένα σήμαινε πολλά, για εκείνον ήσουν απλώς κάποιος. Αλλά η απελευθέρωση που νιώθεις όταν σταματήσεις να επενδύεις εκεί που δεν υπάρχει ανταπόκριση δε συγκρίνεται. Όσο μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε να προστατεύουμε την ενέργειά μας. Να μην τη σκορπάμε σε ανθρώπους που δε μας βλέπουν όπως τους βλέπουμε. Να επιλέγουμε συνειδητά πού δίνουμε τον χρόνο και την αγάπη μας.
Κι αν μπορώ να σου αφήσω ένα μήνυμα, είναι αυτό: Μη φοβάσαι να έχεις μικρό κύκλο. Ο μικρός κύκλος έχει χώρο μόνο για αυτούς που μετράνε. Για εκείνους που δε χρειάζεται να τους ρωτήσεις αν σε θεωρούν φίλο, γιατί το αποδεικνύουν κάθε μέρα. Κράτα αυτούς. Όλους τους άλλους, άφησέ τους να βρουν τον δικό τους κύκλο. Δεν είναι θέμα εγωισμού, είναι θέμα αυτοσεβασμού. Γιατί στο τέλος, οι φιλίες που μένουν, είναι αυτές που δε χρειάζεται να τις μετρήσεις. Τις νιώθεις.
Συντάκτης: Ιόλη Ντόκου
