Φαντάσου αυτό: να φτάνεις στη Λευκάδα, να θες να κατέβεις σε μια παραλία, να μυρίσεις θάλασσα, να νιώσεις τον ήλιο στο δέρμα σου και να σου ζητάνε 10 ευρώ εισιτήριο. Σαν να μπαίνεις σε μουσείο ή σε θεματικό πάρκο. Μόνο που δε μιλάμε για καμία Disneyland· μιλάμε για δημόσια θάλασσα.
Στο Αγιοφύλλι, λένε, έχει στηθεί καγκελόπορτα. Συρματοπλέγματα. Και δύο άτομα που σε κοιτούν στα μάτια και σου λένε να πληρώσεις 10€ για να περάσεις στην παραλία. Αν δε θέλεις να τα δώσεις, φεύγεις ή παίρνεις καραβάκι. Η παραλία είναι εκεί, μπροστά σου, αλλά δεν είναι πια διαθέσιμη για σένα. Και κάπου εκεί αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε: πότε έγινε η θάλασσα προϊόν; Πότε βάλαμε ταμπελάκι «τιμή: 10 ευρώ» πάνω στο κύμα;
Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούμε τέτοιες ιστορίες. Ομπρέλες παντού, ξαπλώστρες που απλώνονται σαν στρατός κατοχής, παραλίες που αντί να σε καλούν σε φιλοξενία σε διώχνουν με το «πλήρωσε πρώτα». Και πάντα η ίδια δικαιολογία: «έτσι δουλεύει το σύστημα». Μόνο που δε δουλεύει έτσι. Η θάλασσα δε δουλεύει με δεκάρικα και καγκελόπορτες. Η θάλασσα υπάρχει για να σε δεχτεί χωρίς όρους. Είναι από τα ελάχιστα πράγματα που θα έπρεπε να είναι κοινά, ανοιχτά, ελεύθερα. Αν αρχίσουμε να χρεώνουμε μέχρι και την αλμύρα, τι μας μένει;
Ο δήμαρχος Λευκάδας, Ξενοφών Βεργίνης, τοποθετήθηκε ξεκάθαρα, τονίζοντας ότι έχει αγοραστεί μια έκταση από επιχειρηματίες οι οποίοι την έχουν περιφράξει κι έχουν κάνει υποδοχή για πάρκινγκ (που οι ιδιοκτήτες αρνούνται και δηλώνουν ότι είναι χώρος στάθμευσης για τα αυτοκίνητα της καντίνας), οπότε το βρίσκει λογικό, όπως δήλωσε τον Alpha να πρέπει να πληρωθεί το αντίτιμο, το οποίο βέβαια δικαιολογείται για αγορά νερού και καφέ, αντί στάθμευσης, ενώ ταυτόχρονα αποκλείει την πρόσβαση για κάποιον που δε θέλει να παρκάρει στο σημείο, αφού δεν μπορεί να περάσει διαφορετικά στην παραλία. Όλα αυτά ενώ ο νόμος ορίζει ξεκάθαρα πως αν μεταξύ αιγιαλού και δημόσιας οδού παρεμβάλλεται μόνο ιδιωτικός χώρος θα πρέπει να υπάρχει κάπου ελεύθερη πρόσβαση.
Το ζήτημα, βέβαια, φέρνει για ακόμη μία φορά στην επικαιρότητα το διαχρονικό πρόβλημα της πρόσβασης στις παραλίες της χώρας. Παρά το γεγονός ότι το Σύνταγμα κατοχυρώνει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα τους, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ιδιώτες προσπαθούν να τις εκμεταλλευτούν είτε με αυθαίρετες χρεώσεις είτε με εμπόδια που αποτρέπουν την ελεύθερη διέλευση. Όμως, το γεγονός ότι φτάσαμε πάλι εδώ, δείχνει πως τα πρόστιμα δεν αρκούν. Το πρόβλημα είναι η νοοτροπία που συναντάμε και η λογική ότι όλα έχουν τιμή. Ακόμα και το κύμα.
Κάθε φορά που πληρώνεις για να απλώσεις πετσέτα, κάθε φορά που σου βάζουν όρια με κάγκελα και εισιτήρια, κάτι μέσα σου μικραίνει. Γιατί βαθιά ξέρεις πως αυτό που χάνεται δεν είναι μόνο η θέα· είναι το δικαίωμα να ανήκεις στη χώρα σου χωρίς να πρέπει να βάλεις το χέρι στην τσέπη. Για όλους θα έπρεπε να ισχύει ότι η θάλασσα δεν είναι ξενοδοχείο, ούτε «παροχή». Κι όσο την αφήνουμε στα χέρια όσων τη βλέπουν σαν πορτοφόλι, τόσο θα χάνουμε την αίσθηση του κοινού μας σπιτιού.
Οπότε, 10 ευρώ το μπάνιο; Συγγνώμη, αλλά όχι. Τη θάλασσα δε θα τη χρεώνετε. Τα λεω καλά;
Συντάκτης: Σταματούλα Ψυχιά
