Αν τώρα τελευταία νιώθεις, κάθε φορά που μιλάς σε κάποιον κάτω των 25, να σε κοιτάει με ένα ύφος «είσαι από άλλο πλανήτη, bro», μην το παίρνεις και πολύ προσωπικά. Δεν είσαι τρελός/ή, ούτε ξαφνικά γέρασες (εντάξει, λίγο μπορεί). Αυτό που βλέπεις πάντως μπροστά σου έχει όνομα και τάση: Gen Z stare.
Το Gen Z stare είναι εκείνο το κενό, σχεδόν απαθές βλέμμα που έγινε viral στο TikTok και στα social και πλέον χαρακτηρίζει μια ολόκληρη γενιά. Μιλάμε για ένα βλέμμα χωρίς υπερβολικές εκφράσεις, χωρίς χαμόγελα «μέχρι τα αυτιά» και χωρίς την έντονη εκφραστικότητα που μάθαμε στα 90s και τα 00s. Είναι ένα ύφος που λέει: «Σε ακούω, αλλά δε θα ξοδέψω ούτε μισή μυϊκή ίνα του προσώπου μου για σένα».
Πώς μοιάζει όμως τώρα αυτό το Gen Z stare;
Σκέψου κάτι ανάμεσα σε «βαριέμαι αφόρητα», «δε με εντυπωσιάζεις» και «σε κρίνω σιωπηλά». Το βλέμμα δεν αλλάζει ακόμα κι αν ο άλλος πει κάτι αστείο ή εντυπωσιακό. Το πρόσωπο μένει σταθερό, λίγο σαν να ποζάρεις για φωτογραφία διαβατηρίου, ένα πράγμα. Ανήκει στη λογική του deadpan humor, ξέρεις, εκείνη την ξερή, ειρωνική αίσθηση του χιούμορ που δε χρειάζεται να γελάς δυνατά για να περάσεις το μήνυμα.
Αν είσαι Millennial, ίσως νιώθεις λίγο άβολα. Εμείς μεγαλώσαμε με το big reactions culture: έπρεπε να δείξεις ότι συμμετέχεις, ότι γελάς, ότι είσαι «μέσα». Το Gen Z stare όμως έρχεται να πει: «δε χρειάζεται να αποδείξω τίποτα. Το cool είναι να μην προσπαθώ καθόλου».
Από πού όμως ξεκίνησε όλη αυτή η τάση, ρε παιδιά;
Το βλέμμα της Gen Z έγινε viral το 2023-2024, όταν πολλοί χρήστες στο TikTok ανέβασαν βίντεο συγκρίνοντας τον τρόπο που ποζάρουν οι Millennials vs Gen Z. Οι πρώτοι χαμογελούν πλατιά, σηκώνουν φρύδια, δείχνουν ενθουσιασμό. Οι δεύτεροι… απλά κοιτούν την κάμερα, με μισό-κενό βλέμμα σα να λένε: «Οκ, και τι έγινε;». Κάπως έτσι το Gen Z stare έγινε trend και σιγά σιγά βγήκε και εκτός social media. Στις παρέες, στις δουλειές, ακόμα και στα πρώτα ραντεβού. Μια ολόκληρη στάση ζωής σε δύο μάτια: το cool της αδιαφορίας.
Τι σημαίνει όμως στ’ αλήθεια όλο αυτό;
Αν το δεις πιο βαθιά, το βλέμμα αυτό δεν είναι πόζα. Είναι μια αντίδραση σε έναν κόσμο που βομβαρδίζει διαρκώς με ερεθίσματα, εικόνες και συναισθηματική υπερβολή. Η Gen Z μεγάλωσε με μόνιμο Internet, με TikTok 10 δευτερολέπτων, με influencers που κραυγάζουν.
Σε μια τέτοια υπερβολή, το αντίδοτο είναι η απάθεια. Το Gen Z stare μοιάζει να λέει: «δεν εντυπωσιάζομαι πια εύκολα. Πες κάτι ουσιαστικό για να αντιδράσω». Είναι και ένα statement όμως: «Δε θα κάνω effort για να σε διασκεδάσω με το πρόσωπό μου. Αν με ενδιαφέρεις, θα το καταλάβεις αλλιώς».
Γιατί όμως αλήθεια μας ενοχλεί;
Αν είσαι λίγο πιο μεγάλος/η, το stare αυτό μπορεί να μοιάζει με αγένεια. «Καλά, με γράφει; Δεν του άρεσε το αστείο μου;». Όμως δεν είναι απαραίτητα αδιαφορία. Είναι, θα λέγαμε, το default expression μιας γενιάς που μάλλον έχει κουραστεί να δείχνει συναισθήματα για το παραμικρό.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το βλέμμα μπορεί να μπερδέψει. Αν βγεις ραντεβού με Gen Z, μπορεί να σου πει ότι πέρασε τέλεια, αλλά να το κάνει με το ίδιο ύφος που θα σου έλεγε: «ξέμεινα από Wi-Fi». Αν δεν είσαι εκπαιδευμένος/η, θα ψάχνεις τον τόνο της φωνής και τα context clues για να καταλάβεις αν όντως εννοεί αυτά που λέει.
Το Gen Z μπορεί να φαίνεται αστείο, αλλά μεταξύ μας κρύβει και μια μικρή δύναμη. Το να μη χρειάζεται να αποδείξεις ότι περνάς καλά. Το να μη σπαταλάς ενέργεια για fake αντιδράσεις. Να δείχνεις άνεση και αυτοπεποίθηση με το τίποτα. Δε χρειάζεται να γίνουμε όλοι Gen Z για να το καταλάβουμε. Αλλά ίσως κάτι να μας διδάσκει: ότι μερικές φορές η σιωπή, η απάθεια και το «δε σε χειροκροτώ για κάθε λέξη που λες» είναι κι αυτά μορφή επικοινωνίας.
Το συμπέρασμα είναι ότι το βλέμμα της Gen Z δεν είναι απλώς trend. Είναι μια μικρή επανάσταση απέναντι στη φασαρία του «φαίνεσθαι». Μπορεί να μας ξενίζει, αλλά αντικατοπτρίζει μια γενιά που έμαθε να ζει online και να κρίνει πιο αυστηρά τι αξίζει την ενέργειά της. Οπότε, την επόμενη φορά που θα σου ρίξει ένας 20χρονος εκείνο το κενό, «απαθές» βλέμμα, μην το πάρεις προσωπικά. Ίσως σημαίνει «σε βλέπω», απλώς «δε χρειάζεται να το ζωγραφίσω και στο πρόσωπό μου».
Συντάκτης: Φραγκούλα Χατζηαγόρου
