Αν μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι το δέρμα μας χρησιμεύει απλώς για να μας κρατάει μαζεμένους και να μας προστατεύει από τον ήλιο, ήρθε η ώρα να αναθεωρήσουμε. Γιατί, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications και πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον, οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν γονιμοποιήσιμα ανθρώπινα ωάρια από δερματικά κύτταρα. Ναι, εκείνα τα ίδια κύτταρα που απομακρύνουμε με ένα καλό scrub μπορεί στο μέλλον να αποτελέσουν την αφετηρία μιας νέας ζωής.
Η μέθοδος ακούγεται βγαλμένη από επεισόδιο επιστημονικής φαντασίας, αλλά είναι απολύτως πραγματική. Οι ερευνητές αφαίρεσαν τον πυρήνα από κύτταρα του δέρματος, τον μετέφεραν σε ωάρια και κατάφεραν να φτάσουν μέχρι τη δημιουργία πρώιμων εμβρύων στο εργαστήριο. Αν αυτό δεν είναι επιστημονικό mind blowing, τότε τι είναι; Φυσικά, απέχουμε αρκετά χρόνια από το να δούμε μωράκια να έρχονται στον κόσμο χάρη σε αυτή τη μέθοδο. Οι ειδικοί μιλούν για τουλάχιστον μία δεκαετία έρευνας και δοκιμών, κάτι που μοιάζει λογικό. Το να γεννιέται ζωή από ένα κομμάτι δέρμα δεν είναι και μικρό πράγμα.
Όμως η προοπτική είναι εντυπωσιακή. Σκεφτείτε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας λόγω ηλικίας ή ασθενειών. Αυτή η μέθοδος θα μπορούσε να ανοίξει μια εντελώς καινούργια πόρτα, δίνοντας λύσεις εκεί που η φύση έμοιαζε να βάζει όρια. Δεν είναι τυχαίο που η είδηση δημιούργησε τόσο θόρυβο, για κάποιους είναι η ελπίδα που έψαχναν, για άλλους η αφορμή να ανησυχήσουν για το πού ακριβώς το πάει η επιστήμη.
Και δεν έχουν άδικο να προβληματίζονται. Η βιοηθική συζήτηση έχει ήδη ανάψει, είναι σωστό να «πειράζουμε» τόσο θεμελιώδεις πτυχές της ανθρώπινης αναπαραγωγής; Ποιος θα ελέγχει πώς εφαρμόζεται αυτή η τεχνολογία; Θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανισότητες, με όσους έχουν τα χρήματα να επωφελούνται και τους υπόλοιπους να μένουν θεατές; Ερωτήματα που δεν έχουν εύκολες απαντήσεις, αλλά που δείχνουν πόσο μεγάλη είναι η αλλαγή που μπορεί να φέρει η νέα μέθοδος.
Βέβαια, αν το καλοσκεφτείς, η ιστορία δεν είναι πρωτόγνωρη. Κάποτε και η εξωσωματική γονιμοποίηση θεωρούνταν σχεδόν «αδιανόητη» και προκαλούσε τεράστιες αντιδράσεις. Σήμερα είναι μια απόλυτα καθιερωμένη πρακτική, που έχει φέρει στον κόσμο εκατομμύρια παιδιά. Ίσως λοιπόν να ζούμε την αρχή μιας νέας εποχής, που σε μερικές δεκαετίες θα μας φαίνεται εξίσου φυσιολογική με μια επίσκεψη στον γυναικολόγο.
Το χιουμοριστικό της υπόθεσης είναι ότι, ξαφνικά, το δέρμα μας απέκτησε μια δεύτερη καριέρα. Δεν είναι πια μόνο το «περιτύλιγμα» μας, αλλά πιθανώς το εισιτήριο για να γραφτεί μια εντελώς νέα οικογενειακή ιστορία. Και κάπως έτσι, η φράση «κρατάω κάτι για ώρα ανάγκης» αποκτά μια εντελώς διαφορετική σημασία.
Το σίγουρο είναι ότι μιλάμε για μια επιστημονική επανάσταση που δε χωράει αδιαφορία. Από τη μια, η ελπίδα για νέα ζωή σε ζευγάρια που παλεύουν με τη στειρότητα ή σε ανθρώπους που μέχρι τώρα δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα. Από την άλλη, οι ηθικές και κοινωνικές ανησυχίες που μας θυμίζουν ότι η πρόοδος δεν έρχεται ποτέ χωρίς κόστος. Όπως και να έχει, η ιστορία γράφεται μπροστά στα μάτια μας κι εμείς παραμένουμε με το βλέμμα καρφωμένο στο μέλλον, αναρωτώμενοι, θα είναι τελικά το δέρμα το νέο χρυσάφι της γονιμότητας;
Τελικά, το αν η νέα μέθοδος θα αλλάξει για πάντα τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη γονιμότητα ή αν θα μείνει μια πολλά υποσχόμενη αλλά μακρινή υπόσχεση, μένει να φανεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η επιστήμη συνεχίζει να μας εκπλήσσει, κι εμείς καλούμαστε να αποφασίσουμε αν θα την αγκαλιάσουμε με ενθουσιασμό ή με προσοχή.
Συντάκτης: Ράνια Λιάσκου
