Είναι το κινηματογραφικό και μεγάλο θέμα των ημερών. Ποιο; Η βεντέτα στα Βορίζια της Κρήτης, η οποία αναζοπυρώθηκε το περασμένο Σάββατο, 1η Νοεμβρίου 2025. Σε αιματηρή συμπλοκή σκοτώθηκαν ο 39χρονος Φανούρης Καργάκης και η 56χρονη νοσηλεύτρια Ευαγγελία Φραγκιαδάκη. Εκείνη την ημέρα, το χωριό συγκλονίστηκε από τη βία. Πυροβολισμοί ακούστηκαν μέσα στον οικισμό, συγγενείς έτρεχαν πανικόβλητοι και οι δύο οικογένειες βρέθηκαν αντιμέτωπες. Η αστυνομία απέκλεισε την περιοχή, ενώ κάτοικοι περιέγραψαν σκηνές χάους και τρόμου. Από τότε, τα Βορίζια ζουν υπό αυξημένα μέτρα ασφαλείας, σε ένα κλίμα βαθιάς θλίψης και φόβου για αντίποινα.
Στο επίκεντρο βρίσκονται οι γυναίκες των δύο οικογενειών, όλες τους μητέρες, αδελφές, σύζυγοι, που μέσα από τον πόνο, την απώλεια και τον φόβο διατυπώνουν τις δικές τους ανάγκες και επιδιώξεις. Από τη μία πλευρά, η μητέρα της 56χρονης γυναίκας που έχασε τη ζωή της απευθύνει έκκληση για ειρήνη, για να «σταματήσει το κακό».
Από την άλλη πλευρά, η σύζυγος του 39χρονου άνδρα που επίσης δολοφονήθηκε περιγράφει σκηνές τρόμου και αναφέρει ότι φτάνοντας με τα πόδια στο σημείο, είδε τον σύζυγό της νεκρό μέσα στο αυτοκίνητο, φώναζε βοήθεια. Ένας άλλος λόγος που αναφέρει η ίδια είναι η προσπάθεια που δέχθηκαν, όπως λέει, να «τους παίξουν» ακόμη και όταν έφτασε στο σημείο, δείχνοντας ότι η ένταση δεν τελείωσε με το περιστατικό αλλά μάλλον συνεχίζεται.
Πέρα από τα άμεσα τραγικά γεγονότα, οι γυναίκες των δύο πλευρών εκφράζουν μια επιθυμία, να υπάρξει τερματισμός της έντασης, να τεθεί “σασμός”, δηλαδή επαναφορά μιας μορφής ειρήνης και συνεννόησης, ανάμεσα στις οικογένειες. Η σύζυγος του μεγαλύτερου εκ των τριών αδερφών που παραδόθηκαν, μιλάει για μια ζωή που πριν την έκρηξη του μίσους ήταν κοινή, γείτονες, φίλοι, παρέες, μάλλον αδιάφορες εντάσεις, αλλά τίποτα που να προοιωνίζει έκρηξη. Τώρα όμως, μετά το αίμα και τις απειλές, λέει «Δεν αντέχουμε άλλο, πρέπει να σταματήσει».
Αναδεικνύοντας αυτά τα στοιχεία, γίνεται φανερό πως οι γυναίκες δεν προβάλλουν απλώς την εξαίρεση της βίας, αλλά επιδιώκουν έναν διάλογο αποκατάστασης. Να ακουστεί η φωνή τους, να τεθεί ένα όριο. Ειδικά η μητέρα της 56χρονης που ζητά να σταματήσει το κακό, δεν εκφράζει εκδίκηση ούτε μίσος προς την άλλη πλευρά. Γεγονός που δείχνει πως για εκείνη η προτεραιότητα είναι η διάσωση των υπολοίπων, η αποφυγή περαιτέρω απωλειών.
Αυτό είναι σημαντικό· στον πυρήνα μιας τέτοιας τραγωδίας βρίσκονται οι σχέσεις, ο ανθρωπισμός, η κοινότητα. Η έκκληση για ειρήνη αντικατοπτρίζει μια συνειδητοποίηση ότι η συνέχιση της βίας δεν ωφελεί κανέναν, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν μικρά παιδιά, οικογένειες που θέλουν να ζήσουν, άνθρωποι που φοβούνται το αύριο. Κι αν σκεφτεί κανείς πως η μητέρα του 39χρονου μίλησε για παιδιά 10, 6, 3 και 1,5 ετών, το συγκλονιστικό βάρος της απώλειας γίνεται ακόμα πιο ορατό.
Η περιγραφή της συζύγου του 39χρονου είναι επίσης χαρακτηριστική. Η εμπειρία του να βρεις τον αγαπημένο σου νεκρό, χωρίς καν να έχει έρθει ασθενοφόρο, να φωνάζεις «Φανούρη μου», να αισθάνεσαι πως κινδυνεύεις και η ίδια. Το γεγονός ότι η ένταση, κατά τη δική της μαρτυρία, δεν έπαψε στο περιστατικό αλλά υπήρξε ακόλουθη «παιχνίδι» με όπλα δείχνει ότι η βία γίνεται ένα κυκλικό κύμα που απειλεί να συνεχιστεί.
Η προσπάθεια να τεθεί «σασμός», λοιπόν, έρχεται μέσα από τα στόματα των γυναικών που αναγκάζονται να ζήσουν με την απώλεια. Όπως τονίζει η σύζυγος του ενός αδερφού, «Έχουμε όλες, δόξα τω Θεώ, αρσενικά κοπέλια… πρέπει αυτό να σταματήσει». Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός πως οι γυναίκες μιλούν ανοιχτά και όχι μόνο ως θύματα. Ζητούν αντικειμενική αναγνώριση των γεγονότων “Δεν έχουμε μίσος, αλλά…”, επιμένουν στην ανάγκη προστασίας των παιδιών, των οικογενειών, της εσωτερικής κοινωνικής συνοχής. Δείχνουν πως η επόμενη μέρα δεν μπορεί να χτιστεί πάνω σε φόβο και απειλές, αλλά πάνω σε έναν πραγματικό διάλογο.
Η δυσκολία βρίσκεται στην εφαρμογή· το αίμα χύθηκε, η εμπιστοσύνη πιθανώς χάθηκε, και η οικογενειακή/κοινοτική δομή διασαλεύθηκε. Ωστόσο, η φωνή των γυναικών γίνεται εδώ ένας ίσως πιο σταθερός πόλος. Η προτεραιότητά τους δεν είναι η αντιπαράθεση αλλά η αποκατάσταση και αυτό είναι που δίνει μια διαφορετική διάσταση στην ιστορία. Τελικά, αυτό που ζητούν είναι τριπλό, Να γίνει σεβασμός στο γεγονός της απώλειας, να τεθεί μια εγγύηση πως η βία δε θα συνεχιστεί, και να ανοίξει ο δρόμος για επιστροφή στην κοινωνική ζωή, στην καθημερινότητα, στην ησυχία ενός χωριού που πριν έμοιαζε να μπορεί να συνυπάρχει. Σε αυτό το πλαίσιο, η έννοια του «σασμού» είναι μια πραγματική επιλογή.
Συντάκτης: Ράνια Λιάσκου
