Τα θέματα skincare, makeup και εμφάνισης φαίνεται να απασχολούσαν των ανθρωπότητα σχεδόν από.. πάντα…Η εποχή της Αναγέννησης συγκεκριμένα, από τον 14ο έως τον 17ο αιώνα, συνδύαζε λαμπρή τέχνη, αριστοκρατική κομψότητα και, ταυτόχρονα, ορισμένες από τις πιο παράξενες και επικίνδυνες πρακτικές ομορφιάς που μπορεί να φανταστεί κανείς. Γυναίκες και άνδρες της εποχής ακολουθούσαν τελετουργίες που σήμερα μοιάζουν εξωπραγματικές, επιδιώκοντας ένα ιδανικό πρότυπο εμφάνισης που συνδεόταν με την κοινωνική θέση, την υγεία και την αρετή…

Το χλωμό, σχεδόν άσπιλο δέρμα ήταν βασικός στόχος, κάτι που διακρίνεται εύκολα στις προσωπογραφίες και από πίνακες ζωγραφικής της εποχής. Για να το αποκτήσουν, χρησιμοποιούσαν το διάσημο κερούσι – ένα μείγμα μολύβδου και ξυδιού. Η λευκή αυτή πάστα απλωνόταν σε παχιές στρώσεις στο πρόσωπο, καλύπτοντας κάθε ατέλεια, ενώ από πάνω συχνά πρόσθεταν καμένη σκόνη από μυρμήγκια για πιο βελούδινο αποτέλεσμα. Η ομορφιά, όμως, είχε τίμημα: η χρήση μολύβδου προκαλούσε δερματικά προβλήματα, πτώση δοντιών και μερικές φορές σοβαρή δηλητηρίαση. Στην ίδια λογική, η μόδα απαιτούσε ένα μεγάλο, «διανοούμενο» μέτωπο. Γι’ αυτό πολλοί άνθρωποι ξύριζαν ή αποτρίχωνταν στη γραμμή των μαλλιών και αραίωναν τα φρύδια τους μέχρι να εξαφανιστούν σχεδόν τελείως.

Ιδιαίτερα περιζήτητα ήταν και τα μεγάλα, σκοτεινά μάτια. Για να τα αποκτήσουν, χρησιμοποιούσαν σταγόνες από το τοξικό φυτό μπελαντόνα, που διαστέλλει τις κόρες και δίνει ένα «αιθέριο» βλέμμα. Η πρακτική αυτή, αν και εντυπωσιακή, ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη, προκαλώντας θολή όραση και συχνά μόνιμες βλάβες. Για να δώσουν χρώμα στο πρόσωπο, οι άνθρωποι της Αναγέννησης αναμείγνυαν σκόνη από κοχελίνες – μικρά έντομα που παράγουν έντονο κόκκινο χρώμα – με κρασί, μέλι ή αυγό, δημιουργώντας ρουζ και κραγιόν που έβαφαν τα μάγουλα και τα χείλη σε ζωηρούς τόνους.

Ακόμη πιο ασυνήθιστες ήταν οι θεραπείες που υπόσχονταν νεότητα και σύσφιξη. Μάσκες από ωμό μοσχαρίσιο κρέας, λίπος φιδιού για τα μαλλιά και ζωμός χελώνας για «αναζωογόνηση» του δέρματος χρησιμοποιούνταν ευρέως, αναμειγνύοντας βοτανικές γνώσεις με δεισιδαιμονίες. Το έκκριμα σαλιγκαριού λοιπόν στις σημερινή εποχή ως συστατικό ενυδατικών κρεμών  μοιάζει ο,τι πιο απλό σε σχέση με τα παραπάνω! Επιπλέον, στις αυλές των πλουσίων, το μακιγιάζ γινόταν πιο εκλεπτυσμένο: άλεθαν μαργαριτάρια για να δημιουργήσουν λαμπερές πούδρες και αναμείγνυαν χρυσόσκονη για ένα αριστοκρατικό, φωτεινό αποτέλεσμα.

Η επιθυμία για ξανθά μαλλιά – ιδιαίτερα το περίφημο βενετσιάνικο ξανθό που ήταν δείγμα αριστοκρατίας  – οδήγησε σε διαδικασίες που σήμερα θα θεωρούνταν ακραίες. Οι γυναίκες άλειφαν τα μαλλιά τους με μείγματα από θείο, ξύδι και ακόμη και ούρα, και έμεναν επί ώρες στον ήλιο φορώντας ειδικά καπέλα χωρίς πάνω μέρος, ώστε οι ακτίνες να «ψήνουν» τη βαφή. Παρά τη χαρακτηριστική λάμψη, η μυρωδιά και η φθορά των μαλλιών ήταν αναπόφευκτες.

Οι άντρες της εποχής δεν έμεναν πίσω στις αισθητικές φροντίδες. Χρησιμοποιούσαν διακριτικό μακιγιάζ, κρέμες από αλόη, μύρο και λιβάνι για απαλό δέρμα, καθώς και αρωματικά έλαια για το μούσι. Για να βάψουν γενιά, βασίζονταν σε ατμούς από βότανα ή μίγματα που είχαν έντονη οσμή, αλλά πρόσφεραν πιο σκούρο, επιβλητικό χρώμα. Η κακή στοματική υγιεινή οδηγούσε στην ανάγκη για αρωματική αναπνοή: μάσαγαν γλυκάνισο, κανέλα ή μοσχοκάρυδο, ενώ κάποιοι κρατούσαν μικρά σακουλάκια με αποξηραμένα άνθη στο στόμα.

Τέλος, το ιδανικό σώμα απαιτούσε λεπτή μέση και κομψή σιλουέτα. Γι’ αυτό χρησιμοποιούνταν άκαμπτοι κορσέδες(φετινή τάση μόδας) από μέταλλο ή κόκαλο που έσφιγγαν τη μέση, καθώς και αρωματικές πούδρες για να καλύπτουν τον ιδρώτα και τις οσμές.
Η αισθητική της Αναγέννησης συνδύαζε την επιθυμία για τελειότητα με πρακτικές που σήμερα μοιάζουν υπερβολικές, επικίνδυνες ή απλώς παράξενες. Παρ’ όλα αυτά, αυτές οι συνήθειες αποτελούν πολύτιμο κομμάτι της ιστορίας της ομορφιάς και αποκαλύπτουν πολλά για τις αντιλήψεις, τις φιλοδοξίες και τις ανασφάλειες των ανθρώπων εκείνης της εποχής, κάτι άλλωστε που γίνεται και σήμερα απλά με πιο αναβαθμισμένα και καινοτόμα μέσα και προϊόντα… Εσύ θα ήθελες να ζεις άραγε σε εκείνη την εποχή; Τα ταξίδια στο χρόνο βοηθούν στις απαντήσεις του σήμερα…

Συντάκτης: Δήμητρα Τανού
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη