Στην Πορτογαλία εργοδότες τρώνε πρόστιμα αν στέλνουν μέιλ μετά τη βάρδια

Υπάρχει ένα σημείο στη ζωή κάθε εργαζομένου όπου το μπιπ του κινητού στις 22:37 δεν είναι μήνυμα από φίλο, δεν είναι meme, δεν είναι ούτε καν ο πρώην που θυμήθηκε να μας βασανίσει. Είναι το αφεντικό. Και μαζί με το μήνυμα, εξαφανίζεται ό,τι είχε απομείνει από την ψυχική μας ηρεμία.

Κάπου εκεί, η Πορτογαλία είπε «όχι άλλο κάρβουνο». Οι εργατικές μεταρρυθμίσεις που είχαν συζητηθεί από το 2021 και για χρόνια έμεναν σε αναμονή, επιτέλους γίνονται πραγματικότητα: οι εργοδότες απαγορεύεται να επικοινωνούν με τους εργαζόμενους εκτός ωραρίου. Τελεία. Παύλα. Αποσύνδεση.

Και όχι, δεν μιλάμε για μια απλή σύσταση τύπου «θα ήταν καλό να μην ενοχλείτε». Μιλάμε για πρόστιμα έως και 10.000 ευρώ σε εταιρείες άνω των 10 εργαζομένων όταν στέλνουν μηνύματα, emails ή κάνουν κλήσεις μετά τις ώρες εργασίας, εκτός αν μιλάμε για πραγματική έκτακτη ανάγκη, όχι για το «μήπως έστειλες λάθος attachment».

Γιατί το έκαναν αυτό;

Πολύ απλά: γιατί κάποιος έπρεπε επιτέλους να προστατεύσει την ψυχική υγεία των ανθρώπων από την εργασιακή εξάντληση. Η Πορτογαλία θέλει να βάλει το πιο ξεκάθαρο «ασφαλές όριο» ανάμεσα στο γραφείο και τον καναπέ, ανάμεσα στο Teams και στο Netflix, ανάμεσα στο deadline και στην προσωπική ζωή. Σε μια εποχή που η εξ αποστάσεως εργασία έχει γίνει κανονικότητα, οι Πορτογάλοι είπαν ότι δεν γίνεται το σπίτι μας να μετατραπεί οριστικά σε δεύτερο γραφείο.

Και δεν σταματούν εκεί. Οι νέοι νόμοι στηρίζουν και τους γονείς, επιτρέποντάς τους να δουλεύουν εξ αποστάσεως μέχρι τα παιδιά τους να γίνουν οκτώ ετών, χωρίς να ζητούν άδεια από κανέναν. Παράλληλα, οι εταιρείες οφείλουν να συμμετέχουν στα έξοδα που προκύπτουν από το τηλεργασιακό setup, ναι, ακόμα και στο ρεύμα και στο internet που καίμε στο σπίτι.

Για να αντιμετωπίσουν και τη μοναξιά της τηλεργασίας, ο νόμος ζητά από τους εργοδότες να οργανώνουν περιοδικές δια ζώσης συναντήσεις. Γιατί άλλο το home office και άλλο το να ξεχνάς πώς μοιάζουν οι άνθρωποι σαν οντότητα.

Και κάπου εδώ μπαίνει και η υπουργός Εργασίας, Ana Mendes Godinho, η οποία το 2021 είχε δηλώσει πως «η τηλεργασία μπορεί να αλλάξει τα πάντα, αρκεί να ρυθμιστεί σωστά». Και η Πορτογαλία δεν το κάνει μόνο για τους πολίτες της, θέλει να προσελκύσει και digital nomads, παρουσιάζοντας τη χώρα ως ένα από τα καλύτερα μέρη στον κόσμο για όσους δουλεύουν από όπου να ’ναι. Νησιά όπως η Μαδέρα έχουν ήδη «χωριά» αποκλειστικά για remote workers, με Wi-Fi που δουλεύει καλύτερα κι από την ψυχή μας τη Δευτέρα το πρωί.

Κάπως έτσι, η Πορτογαλία μετατρέπεται σιγά σιγά στον παράδεισο των εργαζόμενων, των ψηφιακών νομάδων και όλων όσων θέλουν μια ζωή με λίγο περισσότερο φως, λίγο λιγότερο άγχος και καθόλου ειδοποιήσεις από το αφεντικό μετά τις 6.

Κι αν εμείς εδώ ζηλεύουμε;

Ναι, ζηλεύουμε. Πολύ. Αλλά μέχρι να γίνει κι εδώ τέτοιο θαύμα, ας μείνουμε με την ελπίδα ότι κάποια μέρα το «δουλεύω για να ζω» θα πάψει να ακούγεται επαναστατικό.