Πριν από τριάντα ή σαράντα χρόνια, η πρώτη κατοικία ήταν σχεδόν αυτονόητη. Στα τριάντα, οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν ήδη μπει στο δικό τους σπίτι. Ήταν ένα βήμα που ακολουθούσε τη φυσική ροή: δουλειά, οικογένεια, σπίτι. Κάπως έτσι. Σήμερα όμως το σκηνικό έχει αλλάξει. Κι άλλαξε βαθιά.
Οι νέες γενιές μεγαλώνουν σε μια εποχή όπου τίποτα δε θεωρείται δεδομένο. Τα ενοίκια ανεβαίνουν, τα εισοδήματα μένουν στάσιμα, τα έξοδα τρέχουν και η αγορά κατοικίας μοιάζει με βουνό που συνεχώς ψηλώνει. Δεν είναι ότι δε θέλουν ένα δικό τους σπίτι. Το αντίθετο. Το θέλουν, αλλά νιώθουν πως τους ξεγλιστράει μέσα από τα χέρια.
Στην Ελλάδα η κατάσταση είναι ακόμη πιο έντονη. Πολλοί νέοι μένουν στο πατρικό τους μέχρι αργά, όχι από καλοπέραση, αλλά από ανάγκη. Τα ενοίκια σε πολλές πόλεις θυμίζουν ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, χωρίς όμως τις αντίστοιχες ευκαιρίες. Η αγορά ενός σπιτιού ακούγεται ωραία στη θεωρία, στην πράξη όμως χρειάζεται αποταμίευση και σταθερά εισοδήματα που οι περισσότεροι δεν έχουν.
Κι έτσι το ερώτημα αιωρείται: Θα αγοράσουν ποτέ οι νέες γενιές ένα σπίτι;
Η απάντηση δεν είναι ούτε «όχι», ούτε «σίγουρα ναι». Είναι πιο σύνθετη, πιο ανθρώπινη. Πολλοί νέοι θα αποκτήσουν κάποτε το δικό τους σπίτι, απλώς όχι στα τριάντα τους. Ίσως στα 50 ή και πολύ αργότερα. Θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος, περισσότερη οργάνωση και συχνά η στήριξη της οικογένειας. Δε θα γίνει όπως παλιά. Θα γίνει όμως;
Η μεγάλη διαφορά είναι ότι σήμερα πολλοί νέοι δε βιάζονται να «δέσουν» τη ζωή τους γύρω από ένα ακίνητο. Θέλουν πρώτα να σταθούν στα πόδια τους, να βρουν μια δουλειά που δεν αλλάζει κάθε χρόνο, να αποκτήσουν μια ποιότητα ζωής που δεν εξαρτάται από δάνεια και χρέη. Το σπίτι δεν είναι πια το πρώτο κουτάκι που τσεκάρεις στη λίστα της ενηλικίωσης. Είναι κάτι που θέλουν να γίνει στις σωστές συνθήκες, όχι απλώς για να γίνει.
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη: σιγά σιγά αλλάζει και η έννοια του ίδιου του «σπιτιού». Για πολλούς νέους, σπίτι δεν είναι απαραίτητα η ιδιοκτησία. Είναι ο χώρος όπου νιώθεις ασφαλής. Όπου μπορείς να αναπνεύσεις. Όπου χτίζεις την καθημερινότητά σου. Μπορεί να είναι δικό σου. Μπορεί και να μην είναι. Δε σημαίνει ότι έχουν εγκαταλείψει το όνειρο της ιδιοκτησίας, σημαίνει ότι το βλέπουν πιο ρεαλιστικά και, γιατί όχι, πιο συνειδητά.
Αν θέλουμε όμως πραγματικά να αλλάξει η εικόνα, χρειάζονται και αλλαγές γύρω μας. Πολιτικές που στηρίζουν τη στέγαση, προσιτά σπίτια, σταθερές δουλειές, προγράμματα που βοηθούν τους νέους να ξεκινήσουν. Δεν είναι θέμα φιλοδοξίας ή προσπάθειας. Είναι θέμα συνθηκών. Μέχρι τότε, οι νέες γενιές συνεχίζουν να προσπαθούν. Να δουλεύουν, να κάνουν όνειρα, να χτίζουν τη ζωή τους κομμάτι-κομμάτι. Μπορεί το κλειδί να αργήσει λίγο περισσότερο να έρθει στα χέρια τους. Αλλά θα έρθει. Στο δικό τους χρόνο, με τον δικό τους τρόπο.
Και όταν τελικά ανοίξουν την πόρτα του πρώτου τους σπιτιού, η στιγμή θα έχει μια γλύκα διαφορετική. Μια γλύκα που κερδήθηκε, όχι που χαρίστηκε.
Συντάκτης: Σοφία Γεωργούλα
