Ξεκινώντας αυτό το άρθρο, ας γυρίσουμε κάποια χρόνια πίσω, στην εποχή των δεινοσαύρων όπως λέω εγώ, που η λέξη ισότητα ήταν απαγορευμένη και σε κάποιους σφηνώθηκε στον εγκέφαλο ότι το ταίρι του πρέπει να ασχολείται μόνο με τη φροντίδα και τις δουλειές του σπιτιού, ότι δεν πρέπει να έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση, δικαίωμα ψήφου ή δικαίωμα στην εργασία, δημιουργώντας έτσι «γυναικείες δουλειές» κι αυτές που είναι «δουλειές για άντρες». Πριν από, όχι και τόσα πολλά χρόνια, λοιπόν, γυναίκες δεν μπορούσαν να εργάζονται, να κατεβαίνουν στην πολιτική, να είναι διευθύντριες ή επικεφαλής, δεν μπορούσαν να έχουν δικό τους πορτοφόλι ή άποψη για το ποιον θα παντρευτούν. Είχαν την κουζίνα “τους” κι έπρεπε να φροντίζουν τον “άντρα τους” μην τυχόν κι εκείνος δυσαρεστηθεί και τους ρίξει και κάνα χέρι ξύλο.
Και τώρα, σήμερα, το 2023 στον δυτικό κι εκσυγχρονισμένο κόσμο, θεωρητικά όλα αυτά ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. Ή και όχι. Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν ακριβώς δύο χρόνια στους New York Times αναφέρει ότι, σύμφωνα με έρευνα της Gallup, ηλικίες 25-35 είναι πιο πιθανό να είναι υπέρ της ισότητας όλων των φύλων από τους 45-55 αλλά δεν έχουν προχωρήσει τόσο, ώστε ν’ ανταποκριθούν στον ρόλο της ηλεκτρικής σκούπας. Με δυο λόγια, είμαστε ίσοι αλλά οι δουλειές του σπιτιού είναι για τις γυναίκες. Κι αν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα ζευγάρια μεταξύ 18 και 34 ετών είναι πιο προοδευτικά από τα μεγαλύτερα σε ηλικία ζευγάρια, στο τέλος της ημέρας, ο ένας απ’ τους δύο αναλαμβάνει τις περισσότερες οικιακές δουλειές κι ευθύνες. Μια άλλη μελέτη στο περιοδικό Sociological Science διαπίστωσε ότι σχεδόν το 1/4 των μαθητών γυμνασίου σήμερα, πιστεύει ότι ο ένας απ’ τους δύο πρέπει να εργάζεται (μαντέψτε ποιος) κι ο άλλος να μένει σπίτι.
Για την Ελλαδίτσα τώρα, τα πράγματα είναι τραγικά. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το EIGE το 2019, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 23η θέση μεταξύ των 28 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την ισότητα των φύλων. Η έρευνα εξέτασε διάφορους παράγοντες όπως η εργασία, τα χρήματα, η γνώση, ο χρόνος, η εξουσία, η υγεία και η βία. Σε όλα βγήκαμε -σχεδόν- τελευταίοι. Όσον αφορά τις ευθύνες του νοικοκυριού, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό χάσμα- μη χαλάσουμε και τη ζαχαρένια της πατριαρχίας. Σύμφωνα με έκθεση της Eurostat για το 2019, οι Ελληνίδες ξοδεύουν κατά μέσο όρο 4,7 ώρες ημερησίως σε μη αμειβόμενες εργασίες νοικοκυριού και φροντίδας, ενώ οι άνδρες ξοδεύουν μόνο 2,1 ώρες ημερησίως για τις ίδιες εργασίες. Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα ξοδεύουν υπερδιπλάσιο χρόνο σε σχέση με τους άνδρες για τις δουλειές του σπιτιού και μάλιστα θεωρείται και δεδομένο ότι θα το κάνουν.
Να ξεκαθαρίσουμε λοιπόν κάτι· οι δουλειές και η φροντίδα του σπιτιού δεν έχουν φύλο. Η ιδέα ότι πάντα ο ένας απ’ τους δύο αναλαμβάνει τις δουλειές του σπιτιού αποκλειστικά, όπως και τα καθήκοντα του νοικοκυριού, βασίζεται σε αντικειμενικά λανθασμένες αντιλήψεις και στερεότυπα που δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, ενώ έχουν δημιουργηθεί από σεξιστικά αφηγήματα που δεν έχουν καμία θέση στης ζωές μας.
Οι δουλειές του σπιτιού δεν έχουν καμία σχέση με το αν θα πετύχει ένας γάμος και δεν είναι γυναικεία δεξιότητα. Ούτε είναι υπεύθυνη καμία γυναίκα να «φροντίζει τον άντρα της» για να μην τον χάσει, λες κι είναι αντρικό προνόμιο η φροντίδα και γυναικεία υποχρέωση. Συνολικά, οι δουλειές του σπιτιού πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται ως μια κοινή ευθύνη όσων ζουν στο ίδιο σπίτι και είναι φοβερά σημαντικό να σταματήσουμε να ταυτίζουμε τη γυναικεία ένδειξη αγάπης κι αφοσίωσης με το νοικοκυριό και την κουζίνα. Κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να αναλάβει διαφορετικά καθήκοντα, ανάλογα με τις δυνατότητές του και τις ανάγκες της οικογένειας.
Αντί επιλόγου: Η προαγωγή της ισότητας των φύλων απαιτεί συνεχή δράση και συνειδητοποίηση και είναι καθήκον όλων μας να συμβάλουμε σε αυτό τον στόχο. Δεν μπορούμε, λοιπόν να κάνουμε ένα διαρκές εμπρός-πίσω κρατώντας γυάλινα ταβάνια στη θέση τους και συντηρώντας άντρες παλιάς κοπής. Μόνο στο Κολοκοτρωνίτσι του Περίανδρου Πώποτα συμβαίνουν αυτά και σε κάτι δηλώσεις που επιτέλους πρέπει να σταματήσουν να συμβαίνουν. Kι αν μεταφράζεται η αγάπη σε φροντίδα για το σπίτι μας και τον άνθρωπό μας, ας φροντίσουμε, το λιγότερο, όση παίρνουμε να δίνουμε, σταματώντας να πιστεύουμε πως είμαστε κάτι παραπάνω από τον άνθρωπο με τον οποίο μοιραζόμαστε τη ζωή μας. Γιατί αλήθεια δεν είμαστε.
Πηγή φωτογραφίας: Stepford Wives
Συντάκτης: Ανδρέας Πετρόπουλος
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
