Ήταν γκέι o Σαίξπηρ ή δεν ήταν: Ιδού η απορία!

Οι ιστορικοί συζητούν εδώ και καιρό εάν ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ ήταν ή όχι ομοφυλόφιλος. Πολλά στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο Σαίξπηρ μπορεί και να ήταν gay, αλλά η απάντηση αυτή απαιτεί ανάλυση εις βάθος καθώς την εποχή που έζησε η έννοια της φιλίας ήταν διαφορετική από αυτό που ορίζουμε σήμερα, όπως επίσης και χρειάζεται να εξεταστούν οι αναφορές του μέσα από τα έργα του, που πιθανολογείται πως ήταν βιωματικά κρυφά μηνύματα ως προς τη σεξουαλικότητά του.

Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζεται ότι το διάσημο ρομαντικό σονέτο του Σαίξπηρ, σονέτο 18, «Shall I compare thee to a summer’s day?» απευθύνεται σε έναν όμορφο νεαρό που ονομάζεται Henry Wriothesley, 3ος κόμης του Southampton. Υπάρχουν σχετικά νέες θεωρίες κι ερευνητικές εργασίες που υποστηρίζουν ότι ο Σαίξπηρ μπορεί να ήταν ομοφυλόφιλος ή ότι ορισμένοι από τους χαρακτήρες του εκφράζουν LGBTQ+ ταυτότητες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και το έργο «Δωδέκατη Νύχτα», όπου η ναυαγισμένη Βιόλα μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται ένας νεαρός με το όνομα «Σεζάριο», ο οποίος υπηρετεί τον Δούκα του Ορσίνο και είναι ερωτευμένος με την Ολίβια. Ωστόσο, η Ολίβια ερωτεύεται τον «Σεζάριο» και η Βιόλα ερωτεύεται τον Ορσίνο μεταμφιεσμένη, δημιουργώντας ένα παιχνιδιάρικο ερωτικό τρίγωνο με τρανς, κατά μία έννοια, ταυτότητες.

Ο Σαίξπηρ πιθανώς έγραψε LGBTQ+ ποίηση και θεατρικά έργα, στα οποία υπάρχουν ποικίλες ταυτότητες φύλου κι εναλλακτικές οπτικές για τον έρωτα. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η άποψη αυτή είναι μια θεωρία και δεν έχει αποδειχθεί απόλυτα, ούτε σημαίνει πως μια gay friendly γραφή σημαίνει και μια αντίστοιχη gay ταυτότητα. Αναφορικά με τη σεξουαλικότητα, το παράδοξο είναι πως η εποχή του Σαίξπηρ ήταν μια περίοδος που είχε περισσότερο χώρο για την εκδήλωση της queer επιθυμίας σε σχέση με πολλούς σύγχρονους πολιτισμούς. Οι άνδρες συχνά μοιράζονταν τα κρεβάτια τους και φιλιόντουσαν στο στόμα, ενώ η ιδέα της ομοφυλοφιλίας ως μια σταθερή και ξεχωριστή κατηγορία ταυτότητας δεν είχε ερευνηθεί. Αυτό δε σημαίνει ότι οι queer σχέσεις δεν αντιμετωπίζονταν με δυσπιστία κι απαξίωση από το κοινό, αλλά αντικατοπτρίζει τη σύνθετη και ποικιλόμορφη φύση της σεξουαλικότητας και της σεξουαλικής συμπεριφοράς διαχρονικά.

Η σεξουαλικότητα του Σαίξπηρ είναι ένα θέμα συζήτησης κι αντικείμενο διαφόρων ερμηνειών. Σε αυτό μεγάλο ρόλο έπαιξε κι η ιστορική συγκυρία της εποχής του, όμως, ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν την γκέι ταυτότητα του Σαίξπηρ ένα εύρημα, μια προσπάθεια εξαναγκασμού με βάση τη woke κουλτούρα. Παρ’ όλα αυτά, άλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι οι συντριπτικές αναφορές του Σαίξπηρ στην ομοφυλοφιλία, η χρήση γλωσσικών στοιχείων που υπονοούν ομοφυλοφιλικές σχέσεις κι η παρουσία ομοφυλοφιλικών χαρακτήρων στα έργα του, δημιουργούν μια ισχυρή πιθανότητα ότι ο συγγραφέας είχε gay εμπειρίες.

Πρόσφατα, η ηθοποιός και Youtuber Abigail Thorn με έναυσμα τις επιθέσεις που δέχθηκε η μεταφορά του έργου «Ι, Joan» aka «Ιωάννα της Λωραίνης», κάνει έναν παραλληλισμό σχετικά με το θέμα και δίνει τη δική της απάντηση σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα του Σαίξπηρ: «Ο Σαίξπηρ κάνει πολλά αστεία για ανθρώπους που ντύνονται ως το άλλο φύλο κι ανθρώπους που άλλοι τους περνούν για άλλους. Υπάρχουν διπλά επίπεδα και νοήματα. Η περίφημη φράση στον Άμλετ «Ω και να έλιωνε αυτή η υπερβολικά στερεή σάρκα» έχει μια τόσο LGBTQ+ διάθεση.», εξηγώντας ότι πολλά έργα και συγγραφείς της εποχής είχαν queer αναφορές.

Αντί επιλόγου: Η ανάλυση περί της ταυτότητας του Σαίξπηρ και τη σύνδεσή του με την queer λογοτεχνία, υπογραμμίζει το γεγονός ότι η σεξουαλικότητα κι οι σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου υπάρχουν από πάντα κι αναζητούν ακόμη και χρόνια μετά την ορατότητα που τους αναλογεί. Οι έρευνες και οι αναλύσεις σαν αυτή του Tosh (που δημοσιεύθηκε και στη LiFo) μας επιτρέπουν ν’ αναθεωρήσουμε την ιστορία και να ανακαλύψουμε νέες διαστάσεις της ανθρώπινης εμπειρίας. Κι όπως χαρακτηριστικά έχει γράψει κι ο ίδιος: «Αυτό που ονομάζουμε τριαντάφυλλο, με οποιοδήποτε άλλο όνομα θα μύριζε εξίσου ωραία.»

Πηγή φωτογραφίας