Το χειρότερο για ένα παιδί είναι να το κατηγορήσεις για τη δική σου δυστυχία

Απ’ όλες τις αγάπες, η πιο δυνατή και ουσιαστική είναι η αγάπη του γονιού προς το παιδί του. Τέλειος γονιός σαφώς δεν υπάρχει, όλοι προσπαθούν και μέσα από τα λάθη τους μαθαίνουν κι εξελίσσονται. Υπάρχουν όμως φορές που αυτή η αγάπη δεν είναι γενική και δεν αφορά όλους τους γονείς. Υπάρχουν οι γονείς που δεν ξέρουν να αγαπούν με το σωστό τρόπο. Ίσως γιατί είναι ανασφαλείς, ίσως γιατί οι ίδιοι μεγάλωσαν σε ένα άσχημο περιβάλλον και δεν είχαν αγάπη στην οικογένειά τους, είτε λόγω προσωπικότητας, είτε γιατί πολύ απλά δε γεννήθηκαν για να είναι γονείς.

Συνήθως ένας τέτοιος γονιός είναι επικεντρωμένος στον εαυτό του. Θα τον δεις έχει μεγάλες φιλοδοξίες κι απαιτήσεις κι από το παιδί, όπως διακρίσεις, μετάλλια, αριστεία, υψηλές επιδόσεις στο σχολείο, σε μια προσπάθειά του να ικανοποιήσει τις δικές του προσδοκίες και να έχει να λέει σε φίλους και γνωστούς πόσο περίφημα τα πήγε το παιδί του στο σχολείο, στις εξετάσεις, στους αγώνες. Έτσι, είναι νόμος πως πρέπει να κερδίζει σε όλα και δεν ανέχεται ατέλειες, προβάλλοντας στο παιδί επιθυμίες, που προφανώς δεν εκπλήρωσε και δεν πέτυχε ο ίδιος.

Προς τα έξω, έχει καταφέρει να βγάλει την εικόνα του τέλειου γονιού: ο καλός και προστατευτικός, ο ευγενικός, ο επιτυχημένος, με ταλέντα και καριέρα. Αυτό προκαλεί μία σύγχυση στο παιδί εφόσον άλλη συμπεριφορά βλέπει μέσα στο σπίτι κι άλλη έξω στον κόσμο. Όπως επίσης, βλέποντας να χαίρει εκτίμησης και θαυμασμού από όλους, θεωρεί πως δε δικαιούται να τον αμφισβητεί, αφού “η μαμά και ο μπαμπάς φαίνονται τέλειοι”.

Η διαρκής κριτική κι απαίτηση για υποταγή δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου το παιδί αισθάνεται αναγκασμένο να ικανοποιήσει τις προσδοκίες του γονέα για να αποφύγει την ψυχολογική βία μέσα στο σπίτι. Δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση, αφού έχει απέναντί του έναν γονέα που θεωρεί πως θυσιάζει τον εαυτό του, τη ζωή του γενικώς και διαρκώς υπάρχει η αίσθηση του χρέους και της υποχρέωσης. Προσπαθεί να οδηγήσει με τέτοιο τρόπο τις καταστάσεις ώστε να ωφεληθεί ο ίδιος, προσπαθεί πάντα να έχει το πάνω χέρι, έτσι το παιδί αναγκάζεται να υπακούει και να ακολουθεί πίστα τις οδηγίες του γονιού, αλλιώς θα θεωρηθεί αχάριστο. Συχνά πυκνά θα του πετάξει στα μούτρα ένα “κοίτα πόσα κάνω εγώ για σένα”, “εγώ θυσιάστηκα για σένα”, “εγώ πληρώνω τόσα για σένα και δε μου μένουν χρήματα” και κάπου εδώ μόλις γεννήθηκε ένα τραύμα.

Κι αν όλες αυτές οι πρακτικές δεν πιάσουν, φροντίζει να σπείρει την αμφιβολία και τον φόβο στο παιδί και το κάνει να αισθάνεται τύψεις που τον στεναχώρησε. Έπειτα, μπορεί να γίνει κέρβερος δρώντας τιμωρητικά, να του απαγορεύει να βγει, να είναι ανεξάρτητο ον, να έχει φίλους, σχέση προσλαμβάνουσες. Θα βρει χίλιες δικαιολογίες για να αποφύγει να το πάει κάπου, κάνει υπερβολικό έλεγχο στο κινητό του, παρακολουθεί μηνύματα και κρυφακούει τις συζητήσεις του.

Κι αυτή η συμπεριφορά, δεν είναι ποτέ σταθερή. Τη μία ημέρα μπορεί να κριτικάρει έντονα τη συμπεριφορά του παιδιού και την άλλη ημέρα να είναι συναισθηματικά παρών και να χαμογελά. Στο παιδί, τότε, η εσωτερική ανησυχία μετατρέπεται σε φόβο προσέγγισης γι΄αυτόν τον λόγο συνήθως δημιουργείται απόσταση μεταξύ των δύο. Κι έτσι ένας γονιός που δεν έψαξε ποτέ την προσωπική του ευτυχία, καταφέρνει να κάνει και το παιδί του να κυνηγάει τη χαρά που δεν είναι καν δική του.

Για τους γονείς που δε δέχονται την αποτυχία -και τη δική τους και των παιδιών τους- να θυμάστε ότι τα λάθη είναι αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας της μάθησης αλλά και της ζωής μας όλης. Όταν ένα παιδί κάνει λάθος, μην πανικοβάλλεστε, διερευνήστε μαζί του πώς οδηγήθηκε σε αυτό. Και τα λάθη που κάνατε και κάνετε εσείς, είναι δικά σας κι αξίζουν την προσοχή σας με τρόπο υγιή. Αν δεν μπορείτε να τα λύσετε, μάθετε να ζείτε με αυτά. Αν ένας άνθρωπος δεν είναι ευτυχισμένος, δεν γκρινιάζει διαρκώς στο παιδί του, δεν του επιβάλλει την ίδια δυστυχία, δε φτιάχνει μίζερους ανθρώπους για να είναι η συνέχειά του, δεν κλαίγεται. Βρίσκει τρόπο να γίνει κι αφήνει τα παιδιά του να κάνουν το ίδιο.