Πώς να μιλήσεις στο παιδί σου για τον αυνανισμό

Γυρνάει μια μέρα ο γιος μου από το σχολείο, σε ηλικία περίπου 7 ετών και τον βλέπω προβληματισμένο. Τον παρατηρώ και καταλαβαίνω ότι ενώ τρώει το φαγητό του είναι βυθισμένος στις σκέψεις του. Τον ρωτάω προσποιούμενη την αδιάφορη: «Δημήτρη μου πως ήταν η μέρα σου στο σχολείο σήμερα;» Μου απαντάει ένα ξερό «Καλά». Αμέσως μετανιώνω για την ερώτηση που του έκανα γιατί κατάλαβα ότι έτσι δε θα μπορούσα να τον ξεκλειδώσω- άλλωστε στις γενικές ερωτήσεις το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πάρουμε από τα παιδιά γενικές απαντήσεις. Αυτόματα σκέφτομαι να γίνω πιο ξεκάθαρη και τον ρωτάω «πώς νιώθεις σήμερα;». Γυρίζει με κοιτάει στα μάτια σκέφτεται λίγο και μου απαντάει: «Όχι καλά μαμά γιατί τα παιδιά με κορόιδεψαν στο σχολείο. Μου είπαν ότι κάνω σεξ με μια συμμαθήτριά μου επειδή καθίσαμε μαζί στο θρανίο.» Χαμογελάω από μέσα μου, γιατί αρχικά έπιασα λαβράκι και περιμένω την επόμενη καυτή ερώτηση να βγει από το στόμα του: «Μαμά τι είναι το σεξ;»

Κατά τη δική μου εκτίμηση, δεν υπάρχει γονιός ο οποίος έχει ακούσει την συγκεκριμένη ερώτηση από το παιδί του και δεν έχει κολλήσει έστω και λίγο για το τι πρέπει ν’ απαντήσει, αναλογικά πάντα με την ηλικία του παιδιού. Σαφώς και τα χρόνια έχουν περάσει και δε ζούμε πλέον στην εποχή που μας έλεγαν για τις μελισσούλες, τα λουλουδάκια και τα συναφή -πόσο άστοχος, πραγματικά, παραλληλισμός απορώ ειλικρινά ποιος τον σκέφτηκε- αλλά αν κρίνω από τον εαυτό μου, όταν ο γιος μου πέρασε την προνηπιακή ηλικία και ξεκίνησε τις ερωτήσεις τύπου μαμά από πού βγαίνουν τα παιδιά ή γιατί εγώ έχω πουλάκι ενώ τα κοριτσάκια δεν έχουν, μπήκα σε διαδικασία σκέψης για το τι πρέπει να απαντήσω όταν θ’ αρχίσουν οι ερωτήσεις για το σεξ κι αν δεν αρχίσουν από τον ίδιο, πότε είναι η κατάλληλη ηλικία να μιλήσω εγώ κι ο άντρας μου στο παιδί μας για την πιο απλή, φυσιολογική κι απολαυστική λειτουργία του ανθρώπου, τη σεξουαλική πράξη.

Για ν’ απαντήσουμε ως γονείς στις δύο παραπάνω ερωτήσεις πρέπει κατά βάση να εστιάσουμε στο εξής: Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία εκτίθενται σε άπειρες εικόνες, πληροφορίες, σε μουσικά ακούσματα καθώς και σε συζητήσεις μεταξύ φίλων που αναφέρονται στο σεξ κι όλα αυτά στο σύνολό τους λειτουργούν ως διαπαιδαγώγηση για εκείνα. Τι είναι προτιμότερο λοιπόν; Ν’ αφήσεις τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του παιδιού σου σε μια οθόνη, ή σε μια λάθος πληροφορία που μπορεί να μεταφερθεί από έναν φίλο του, ή να το αναλάβεις ο ίδιος ως γονιός; Ρητορική είναι η ερώτηση αλλά αρκετά αφυπνιστική, για έναν γονέα ο οποίος διχάζεται ή νιώθει αμήχανα να μιλήσει στο παιδί του για το σεξ. Σκεφτείτε μόνο πόσα λάθος μηνύματα μπορούν να κατακλύσουν το μυαλό και την ψυχή ενός παιδιού -σε ό,τι αφορά την ερωτική πράξη- το υποσυνείδητό τους, διαταράσσοντας έτσι τη σεξουαλική τους προσωπικότητα στην ενήλικη ζωή τους.

Η επιστημονική κοινότητα των ψυχολόγων υποστηρίζει σθεναρά ότι ανεξάρτητα από την ηλικία στην οποία βρίσκεται ένα παιδί, οι γονείς πρέπει να λένε πάντα την αλήθεια για το σεξ και την πράξη, χωρίς να δημιουργούν λανθασμένες αντιλήψεις κι ενοχές που να συνοδεύουν τα παιδιά σε όλη τους τη ζωή. Επίσης να μη θυμώνουν όταν τα παιδιά υποβάλλουν ερωτήσεις γύρω από το θέμα της σεξουαλικότητας, να τα ενημερώνουν γι’ αυτά που τους ρωτούν, χωρίς να γίνεται εκτεταμένη αναφορά, αν δε ζητηθεί. Με άλλα λόγια, οι ερωτήσεις του ίδιου του παιδιού είναι ο καλύτερος οδηγός για το πόσα θα πούμε. Επίσης πρέπει να προχωρούν σταδιακά στο κομμάτι των απαντήσεων: όσο μικρότερο είναι το παιδί, τόσο πιο απλές πρέπει να είναι οι απαντήσεις. Να είναι προσεκτικοί όταν ενημερώνουν τα παιδιά για τη σεξουαλικότητα. Η ενημέρωση να μην ξεπερνά κάποια όρια και να μην καταλήγει να ερεθίζει τα παιδιά, είτε με λέξεις, είτε κάποιες φορές με την απροσεξία των γονιών που καθιστά τα παιδιά μάρτυρες της ιδιαίτερης σεξουαλικής τους ζωής.

Όλα τα προαναφερόμενα λοιπόν είναι βασικές κατευθυντήριες γραμμές των ειδικών επιστημόνων τις οποίες αν ακολουθήσουμε και πετάξουμε το ενοχικό κομμάτι από πάνω μας, καθώς και το συναίσθημα της ντροπής -τα οποία μας μπλοκάρουν- θα διαπιστώσουμε με έκπληξη ότι είναι τόσο απλό να μιλάς με το παιδί σου για το σεξ, όσο και να του δείξεις τον τρόπο πώς να κρατήσει την ισορροπία του πάνω σ’ ένα ποδήλατο. Εκπαίδευση το ένα, εκπαίδευση και το άλλο. Να είστε βέβαιοι όμως ότι ακόμα και να μη μάθει να κάνει ποδήλατο, δεν έγινε και κάτι, αλλά το μην εισπράξει τη σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση από τους γονείς του είναι κάτι που θα κουβαλάει και θα του ορίσει τη σεξουαλική του ταυτότητα στην ενήλικη ζωή του.

Μέσα στο κομμάτι της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης εμπεριέχεται κι ένα άλλο βασικό κομμάτι για την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού: εκείνο της αυτοϊκανοποίησης ή αλλιώς του αυνανισμού. Θυμηθείτε εσείς οι ίδιοι πώς νιώσατε την πρώτη φορά που αγγίξατε τον εαυτό σας. Φέρτε στη μνήμη σας την ευχαρίστηση που εισπράξατε μέσα από τη διαδικασία του αυτοδιέγερσης και μπείτε λίγο στη θέση των παιδιών μας. Μιλάμε για την πιο αυτονόητη και φυσιολογική διαδικασία διερεύνησης του ανθρωπίνου σώματος στο πλαίσιο της οργασμικής ικανοποίησης. Πόσοι λάθος χειρισμοί έχουν γίνει από γονείς, ιδιαίτερα στο παρελθόν, που άκουγαν ή καταλάβαιναν ότι τα παιδιά τους αυνανίζονταν και χωρίς κανένα τακτ τους διέκοπταν με τον χείριστο τρόπο ανοίγοντας απότομα την πόρτα του δωματίου τους ή του μπάνιου. Ή αν πιάσουμε το άλλο άκρο, μερικοί πατεράδες παινεύονταν για τους γιους τους στον περίγυρό τους, λέγοντας ότι «εμένα ο γιος μου τον έχει κάνει λάστιχο», λες κι έκανε μόνο η Μαριώ τον Γιάννη και καμία άλλη δεν έκανε γιο.

Με τέτοιες ακραίες συμπεριφορές μαθαίνουμε στο παιδί μας ότι κάνει το χειρότερο και πιο βρώμικο πράγμα που υπάρχει στον κόσμο καθώς με το να συζητάμε στον περίγυρό μας για το τι κάνει εκθέτουμε την προσωπική του ζωή. Θέλω να πιστεύω, επειδή είμαι κι εγώ μητέρα παιδιού το οποίο βρίσκεται στην εφηβεία, ότι τέτοιες συμπεριφορές με την πάροδο των ετών έχουν εκλείψει κι ανήκουν στα χρόνια του Μεσαίωνα που θεωρούσαν ότι ο αυνανισμός προκαλεί τύφλωση, ότι είναι μεγάλη αμαρτία κι όταν αυνανίζεσαι βγάζεις τρίχες στα χέρια.

Εν κατακλείδι, το μόνο βέβαιο είναι ότι αν ως γονείς νιώσουμε ενοχή η ντροπή στη θέα αυτοϊκανοποίησης του παιδιού μας, αυτό ακριβώς θα νιώσει κι εκείνο. Οι ενοχικοί γονείς μεγαλώνουν ενοχικά παιδιά, νόμος. Καλό είναι να πετάξουμε από πάνω μας οποιοδήποτε ενοχικό σύνδρομο που πιθανόν κουβαλάμε και μας μπλοκάρει. Ας αποδεχτούμε ότι τα παιδιά μας μεγαλώνουν και προετοιμάζουν σίγα-σιγά τον εαυτό τους σε ενεργά σεξουαλικούς ενήλικες. Ας τα εκπαιδεύσουμε, μέσα από τις δικές μας συμπεριφορές, να μάθουν ν’ αγαπάνε το σώμα τους και ν’ ανακαλύπτουν τη σεξουαλικότητά τους. Ας τους οδηγήσουμε στις σωστές μεθόδους αντισύλληψης για να προστατέψουν την υγεία των ιδίων αλλά και των ερωτικών συντρόφων τους, ώστε να γίνουν αργότερα και σωστοί ερωτικοί σύντροφοι.