Μια καλή μου φίλη, όταν χώρισε μου έλεγε «άσε με να κλάψω, να χτυπηθώ για εννιά μέρες κι αφού του κάνω τα «εννιάμερα» θα σηκωθώ, θα πατήσω ξανά στα πόδια μου και θα προχωρήσω». Τελικά, μόνο εννιά μέρες χρειάζονται για να «θάψεις» έναν άνθρωπο βαθιά μέσα στην ψυχή σου, τον οποίον ερωτεύτηκες, αγάπησες, μοιράστηκες στιγμές, έκανες όνειρα; H μήπως τα στάδια από τα οποία πρέπει να περάσεις είναι περισσότερα κι οι εννιά μέρες δεν αρκούν ούτε καν για να το χωνέψεις;
Τα συναισθήματα που δημιουργούνται σ’ έναν χωρισμό είναι ταυτόσημα μ’ εκείνα του πένθους. Άλλωστε, απώλεια το ένα, απώλεια και το άλλο. Στην ψυχολογία, ο όρος “διαδικασία πένθους” χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια σειρά από ιδιαίτερα έντονες συγκινησιακές και νοητικές καταστάσεις, που είναι αποτέλεσμα ενός ξαφνικού ή απρόσμενου γεγονότος, το οποίο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό κι ενίοτε αλλοιώνει, τη φυσιολογική ροή στη ζωή ενός ανθρώπου. (πηγή) Αντίστοιχα λοιπόν και σ’ έναν χωρισμό, ο άνθρωπος μπαίνει συναισθηματικά σε μια «διαδικασία πένθους», βιώνει δηλαδή έναν «μικρό θάνατο» ο οποίος διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο κι ως προς την ένταση των συναισθημάτων που δημιουργούνται, αλλά και στον χρόνο που θα χρειαστεί για να καταφέρει να βρει τις ψυχικές του ισορροπίες του ώστε να προχωρήσει παρακάτω.
Αυτό ορίζεται αρχικά από τη θέση στην οποία βρίσκεται το άτομο, εννοώντας αν είναι εκείνος που επιθυμεί να διαλύσει τη σχέση ή όχι, καθώς κι από το είδος και τη διάρκεια της σχέσης. Στις περιπτώσεις διαζυγίων υπάρχουν άλλες δεσμεύσεις για το ζευγάρι κι εκεί πιθανόν να χρειαστεί ακόμα περισσότερος χρόνος για την αποδοχή. Πάντως, σε οποιαδήποτε περίπτωση, από τη στιγμή που η καρδιά έχει χτυπήσει δυνατά, ένα είναι το βέβαιο: ο χωρισμός είναι συναισθηματικά μια αρκετά επώδυνη διαδικασία, αλλά όταν ολοκληρωθεί, βγαίνεις ακόμα πιο δυνατός ψυχικά γιατί κατάφερες και πραγμάτωσες αυτό που στην αρχή σου φαινόταν ακατόρθωτο. Να προχωρήσεις την ζωή σου μόνος σου.
Ποια είναι όμως τα στάδια ενός χωρισμού και ποια συναισθήματα αναπτύσσονται σε καθένα στάδιο; Η Αμερικανή ψυχίατρος Elisabeth Kubler-Ross που είναι κι η εισηγήτρια της θεωρίας των πέντε σταδίων του πένθους, από το psychology.now, μας τα παραθέτει:
1. Στάδιο άρνησης «Δεν υπάρχει περίπτωση, θα επιστρέψει!»
Στο στάδιο της άρνησης ο σύντροφος που εγκαταλείπεται, αρνείται να παραδεχτεί τη νέα πραγματικότητα, θεωρώντας ότι αυτή η κατάσταση είναι προσωρινή και κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να μεταπείσει τον άλλον σύντροφο, που πήρε την απόφαση να διαλύσει τη σχέση, προσδοκώντας την επιστροφή του. Ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν υφίστατο ενδείξεις ότι υπάρχει περιθώριο επανασύνδεσης, στο στάδιο της άρνησης δημιουργείται έντονα το συναίσθημα της προσδοκίας ότι όλα θα γίνουν όπως ήταν πριν.
2. Στάδιο θυμού «Ώστε έτσι! Εξαφάνιση! Αλλά πότε νοιάστηκε για να το κάνει τώρα;»
Ο σύντροφος που έφυγε δεν επιστρέφει και σ’ αυτό το στάδιο σειρά παίρνει ο θυμός. Ένα απόλυτα κυρίαρχο συναίσθημα, το όποιο δυναμώνει όσο περνάει ο καιρός κι η επιστροφή αρχίζει να φαντάζει στο μυαλό μας happy end του ονείρου. Θυμώνουμε με τον εαυτό μας που νιώσαμε όπως νιώσαμε, θυμώνουμε με τον πρώην σύντροφό μας, γενικά ο θυμός είναι αυτός που έχει πάρει το πηδάλιο και μας οδηγεί. Επίσης, αρχίζουμε κι ανασύρουμε όλα τα αρνητικά στοιχεία του πρώην συντρόφου μας, ενώ προετοιμάζουμε τον εαυτό μας για την απομυθοποίησή του με σκοπό να φτάσουμε πιο γρήγορα στο στάδιο της αποδοχής του τέλους της σχέσης. Ξεχνάμε ότι έχουμε μπροστά μας άλλα δύο στάδια να περάσουμε.
3. Στάδιο διαπραγμάτευσης «Μήπως να στείλω ένα μήνυμα να δω αν είναι καλά;»
Εδώ είναι και το στάδιο «παγίδα». Έχουμε πάρει μια ζυγαριά στο χέρι και ζυγίζουμε τι δώσαμε, αν δώσαμε και πόσο δώσαμε στη σχέση μας. Συνήθως οι άνθρωποι σ’ αυτό το στάδιο αρχίζουν να νιώθουν ενοχικά και σηκώνουν στην πλάτη τους το μεγαλύτερο βάρος ευθυνών που οδήγησε και στη διάλυσή της. Ανακαλούν στο μυαλό τους τις όμορφες στιγμές που είχαν περάσει με τον πρώην σύντροφό τους και διαπραγματεύονται τρόπους όπου θα μπορούσαν πιθανόν να έρθουν σε επαφή μαζί του ξανά. Άρα, εγκυμονεί η παγίδα πισωγυρίσματος το όποιο, αν πέσει στο κενό, ακολουθεί το επόμενο στάδιο της θλίψης ή ακόμα χειρότερα, της κατάθλιψης.
4. Στάδιο θλίψης «Δεν έχει τίποτα νόημα»
Σ’ αυτό το στάδιο συνειδητοποιούμε ότι έχει φτάσει το οριστικό τέλος και δεν υπάρχει πλέον καμία πιθανότητα επανασύνδεσης. Ίσως είναι και το πιο δύσκολο στάδιο καθ’ ότι έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε τη σκληρή αλήθεια που μας οδηγεί στη θλίψη και στεναχώρια. Σ’ αυτό το στάδιο, το πιο επικίνδυνο σημείο είναι να μην καταφέρουμε να διαχειριστούμε το συναίσθημα της θλίψης και να οδηγηθούμε στην κατάθλιψη. Παράλληλα, υπάρχει διάχυτη επιθυμία να μένουμε για ώρες μόνοι μας γιατί μας δημιουργείται η ανάγκη επανασύνδεσης με τον εαυτό μας ώστε να περάσουμε σιγά-σιγά στο τελευταίο στάδιο, εκείνο της αποδοχής.
5. Στάδιο αποδοχής «Πάμε παρακάτω»
Αυτό το στάδιο ολοκληρώνει και τον κύκλο της διαδικασίας του πένθους. Παύει ο θυμός, η αυτό-ενοχοποίηση κι η θλίψη και τη θέση τους παίρνει ο σεβασμός προς την αγάπη που βιώσαμε στη σχέση μας. Πλέον, μας είναι ξεκάθαρο ποιο ήταν το δικό μας μερίδιο ευθύνης κι αντίστοιχα ποιο του πρώην συντρόφου μας. Κοιτάμε με αγάπη το παρελθόν και παρόλο που τα τραύματα είναι ακόμα ανοιχτά δεν πονάμε όσο πονούσαμε. Ξανασυστηνόμαστε με τον εαυτό μας κι επαναπροσδιορίζουμε τη ζωή μας σε νέες βάσεις, θέτοντας ξανά στόχους. Ο κύκλος σ’ αυτό το σημείο κλείνει, και νιώθουμε δυνατοί, ώστε ν’ ανοίξουμε τον επόμενο.
«Ακόμα κι αν το κάθε τέλος, σ’ έχει αφήσει άδειο κι εξαντλημένο, η κάθε νέα αρχή είναι εκεί που εσύ ορίζεις το μηδέν.» Γιάννης Κουμαριανός
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Θάλεια Διαμαντούλη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
