And so it begins: Η πρώτη φωτογραφική μηχανή

Όλοι πλέον βγάζουμε φωτογραφίες με το κινητό μας, αφού πρόκειται για ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται σχεδόν σε καθημερινή βάση. Υπάρχουν κι εκείνοι που έχουν πάθος με τη φωτογραφία κι επενδύουν σε μια επαγγελματική φωτογραφική μηχανή για καλύτερες λήψεις και καλύτερο αποτέλεσμα. Η φωτογραφία είναι μια τέχνη-επιστήμη που δημιουργεί μια οπτική εικόνα δια μέσου της αποτύπωσης του φωτός. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Έχουμε τη δυνατότητα να παγώσουμε τον χρόνο και να απαθανατίσουμε τη στιγμή και το συναίσθημά μας. Η επιστήμη της φωτογραφίας είναι ένας μαγικός κόσμος που ξεδιπλώνει στα χέρια μας πολλές δυνατότητες. Πόσοι όμως στ’ αλήθεια γνωρίζουμε την ιστορία της φωτογραφικής μηχανής;

Ταξιδεύοντας περίπου στα 350 π.Χ ,εμφανίζεται η πρώτη φωτογραφική μηχανή, η “camera obscura”. Η μορφή της μοιάζει με ένα σκοτεινό δωμάτιο ή κουτί. Αποτελείται από μια γυαλιστερή επιφάνεια που στην απέναντι άκρη υπάρχει μια μικρή οπή. Μέσα από αυτή διαδίδονται οι ακτίνες του φωτός, οι οποίες σχηματίζουν ένα είδωλο σε μια επιφάνεια. Πρώτος ο Αριστοτέλης περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας της. Το 1490 κάνει την εμφάνισή της η πρώτη φορητή φωτογραφική κατασκευή, αλλά ακόμη δε διαθέτει φακό και φλας. Μετά από σαράντα χρόνια, ο Ντάνιελ Μπαρμπάρο, προσθέτει έναν φακό κι αμέσως μετά προστίθεται και το διάφραγμα, το οποίο επιτρέπει την εστίαση. Το 1636, ο Ντάνιελ Σβέντερ, εφευρίσκει ένα σύστημα πολλαπλών φακών με διαφορετικές δυνατότητες στην εστιακή απόσταση, το γνωστό μας ζουμ. Η φωτογραφική μηχανή του 16ου αιώνα έχει πάνω κάτω τις ίδιες λειτουργίες με του 21ου. Σε όλο αυτό το διάστημα δεν έχει βρεθεί τρόπος αποτύπωσης σε χαρτί. Αυτό συμβαίνει κατά το 1800, όταν ο Γουίλιαμ Χέρσελ ανακαλύπτει την υπέρυθρη ακτινοβολία. Να επισημάνουμε εδώ ότι σήμερα υπάρχει ο υπέρυθρος φωτισμός, ο οποίος ευθύνεται για τη διαφορετική εκτύπωση σε σχέση με αυτό που βλέπουν τα μάτια μας. Είκοσι έξι χρόνια αργότερα, ο Νιεπς καταγράφει εικόνες με τη βοήθεια του φωτός και καταφέρνει για πρώτη φορά να τις διατηρήσει. Χρειάστηκε οχτώ ώρες συνεχόμενης έκθεσης στο φως για να μπορέσει να φέρει αυτό το αποτέλεσμα. Οι κόποι του όμως ανταμείφθηκαν όταν εμφανίστηκε το αποτέλεσμα της πολύωρης έκθεσης. Το 1840 εμφανίζεται το πρώτο φωτογραφείο στη Νέα Υόρκη για φωτογραφίσεις πορτρέτων, ενώ παράλληλα σχεδιάζεται με μαθηματικούς τύπους ο πρώτος φωτογραφικός φακός.

Στην Ελλάδα το πρώτο φωτογραφείο δημιουργείται στην Αθήνα το 1853. Το 1861 εμφανίζεται η πρώτη έγχρωμη αναπαραγωγή με τη βοήθεια φίλτρων των βασικών χρωμάτων. Το φλας κάνει την εμφάνισή του μετά από δώδεκα χρόνια. Μόλις το 1888 εμφανίζεται ως επαναστατικό εργαλείο το φιλμ σε ρολό. Αυτός που κατασκεύασε την πρώτη φωτογραφική μηχανή “box camera” δεν ήταν άλλος από τον Τζορτζ Ίστμαν, ο οποίος έδωσε στη μηχανή το όνομα “Kodak”. Πρόκειται για μια φωτογραφική αρκετά μικρή και ελαφριά, με σταθερό διάφραγμα. Είχε ένα ρολό φωτοευαίσθητου χαρτιού όπου μπορούσαν ν’ αποτυπωθούν πολλές φωτογραφίες. Αυτή τη νέα επαναστατική μηχανή θέλησαν να προωθήσουν με το εξής σύνθημα: «Εσείς πιέζετε το κουμπί, εμείς αναλαμβάνουμε τα υπόλοιπα». Η συγκεκριμένη εφεύρεση αποτέλεσε το σημείο μηδέν στη χρήση της φωτογραφικής μηχανής. Η τέχνη της φωτογραφίας ήταν πλέον εφικτή και προσβάσιμη σε όλους και καθένας μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει όπως ήθελε.