Θυμάσαι εκείνη τη μέρα που σου έφεραν ένα μαϊμουδάκι σε μια καλαθούνα και στο πάσαραν για αδερφάκι; Η κοιλιά της μαμάς που χάιδευες και της μιλούσες πλέον είχε γίνει μια ξεχωριστή οντότητα, κουνούσε χεράκια και ποδαράκια, γελούσε κι έκλαιγε. Αχ, αυτό το κλάμα, πόσες φορές σου είχε στερήσει τον ύπνο σου. Καιρό με τον καιρό μεγαλώνατε κι εξελισσόσασταν μαζί. Θυμάσαι ακόμα τα πρώτα του δειλά βήματα με τη στράτα, τα πρώτα «αγκού» που έγιναν λέξεις, κάθε πρώτη φορά που περάσατε μαζί. Αυτός είναι ο ρόλος της ζωής. Να προχωράει και να μας παρασέρνει μαζί της. Να μεγαλώνουμε και να γινόμαστε η καλύτερη εκδοχή μας. Αλλά, όπως και να το κάνουμε, το μικρό αδερφάκι θα το βλέπουμε μια ζωή μικρό. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όποιο νούμερο κι αν έχει η ηλικία του, για εμάς θα είναι το μικρό μας.

Το πρώτο χαστούκι έρχεται γύρω στην προεφηβεία. Εκεί που αρχίζουν οι πρώτες ειρωνείες, ίσως η πρώτη φορά που κατάλαβες ότι κάτι αλλάζει. Το αδερφάκι σου δεν είναι πια το μικρό με το μπιμπερό που πίνει γάλα και κοιμάται. Είναι ένας μικρός έφηβος με ξεχωριστό κύκλο, παρέες, ακαδημαϊκή πορεία. Βγαίνει δειλά- δειλά τους πρώτους του καφέδες, έχει social και κάνει μια πρώτη πιο «σοβαρή» αναφορά σε έρωτες. Έρωτες ποιο; Το μικρό; Αυτό πρέπει να κοιμάται από τις 9 για να σηκωθεί το πρωί να δει παιδικά. Αρνητές πραγματικότητας, δε θέλουμε να δούμε τα αυτονόητα. Τα αδέρφια μας μεγαλώνουν. Κι εμείς δεν είμαστε εντάξει με αυτό. Ίσως επειδή είναι μια υπενθύμιση ότι μεγαλώνουμε κι εμείς, ίσως επειδή στο πρόσωπο των μικρών μας αδερφών βλέπουμε τη δική μας χαμένη παιδικότητα να αναβιώνει και θέλουμε να κρατήσουμε τη φλόγα της ζωντανή. Ίσως πάλι να μην θέλουμε το μικρό μας αδερφάκι να βγει από το συννεφάκι στο οποίο ζούσε ως παιδί. Περάσαμε αρκετές δυσκολίες όταν κάναμε αυτή τη μετάβαση και θέλουμε να προστατέψουμε τα αδέρφια μας, όπως άλλωστε κάνουμε από τη μέρα που γεννήθηκαν.

Είναι εντυπωσιακό να αναλογιστείς πόσο πολύ έχει εξελιχθεί αυτή η άμορφη μάζα που αντίκρισες για πρώτη φορά πριν από τόσα χρόνια. Μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές είναι η διαμόρφωση της ξεχωριστής και μοναδικής του προσωπικότητας, μια αλλαγή που δεν μπορείς να διαχειριστείς. Ιδίως αν η διαφορά ηλικίας ήταν μεγαλύτερη, το μικρό αδερφάκι συνήθως ήταν η σκιά του μεγάλου. Ερχόταν- συχνά με το ζόρι- στην παρέα μας, έκανε ό, τι κι εμείς σε βαθμό απείρως εκνευριστικό, νιώθαμε πως μας ντρόπιαζε στους φίλους μας με την ανωριμότητά του, ακόμα κι αν έκανε απλά όσα άρμοζαν στην ηλικία του. Πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει κι ενώ το παιδί μέσα σου χαίρεται που πλέον δεν έχει δίπλα του διαρκώς ένα μικρότερο παιδί, δεν μπορείς παρά να σκέφτεσαι πόσο περίεργο σου φαίνεται να μεγαλώνει το αδερφάκι σου. Να γίνεται άνθρωπος με δικές του επιθυμίες, ανάγκες και πεποιθήσεις ενίοτε εκ διαμέτρου αντίθετες με τις δικές σου. Νιώθεις υπερηφάνεια αλλά και θλίψη. Μια περίεργη, ακατανόητη θλίψη, όχι γιατί χάνεις τον έλεγχο, δε σε ένοιαζε ποτέ αυτό, αλλά επειδή βλέπεις σταδιακά την παιδικότητα να φεύγει κι από το άτομο που στα μάτια σου θα είναι πάντα παιδί.

Κάποιοι λένε πως η ζωή είναι σαν ένα βιβλίο, με κάθε σελίδα να είναι ένα κεφάλαιο που ανοίγει και κλείνει με τη δική της ιστορία. Όταν είσαι παιδί, οι σελίδες του βιβλίου σου ακόμα γεμίζουν με πολλές ιστορίες και περιπέτειες μαζί με τα μικρότερα αδέρφια σου. Οικογενειακές εκδρομές και τραπεζώματα, παιχνίδια, φωνές, τσακωμοί, ζαβολιές. Αλήθεια, πόσες φορές είπατε ψέματα στους γονείς σας για να καλύψετε ο ένας τον άλλον; Πόσες φορές απειλήσατε να χρησιμοποιήσετε όσα εμπιστευτικά μάθατε για να περάσει το δικό σας σε έναν αδερφικό καυγά;  Ωστόσο, όταν αυτά τα αδέρφια μεγαλώνουν και περνούν σε άλλα κεφάλαια του βιβλίου της ζωής τους, μπορεί να νιώσεις έναν πόνο που σε πληγώνει μέσα σου. Ξέρεις πως είναι λογικό να μεγαλώνουν, όμως δεν μπορείς να το διαχειριστείς μέσα σου. Είναι, βέβαια, και λίγο αστείο όλο αυτό. Μπορεί να έχετε καταλήξει δύο ενήλικες, με δικές σας δουλειές κι υποχρεώσεις, ίσως και με δική σας οικογένεια, μα όταν βρίσκεστε ξανά στο πατρικό σας είσαι το μικρό και το μεγάλο, με τις ανάλογες στιχομυθίες να σκορπούν άπλετο γέλιο στα οικογενειακά τραπέζια. «Γιατί εγώ;» «Γιατί είσαι το μικρό/ Γιατί έτσι.» κι άλλες απαντήσεις που δίναμε σε μικρότερες ηλικίες κι ας είμαστε πια ολόκληρα γομάρια. Και φυσικά, μετά το φαγητό, το τηλεκοντρόλ πάει στο μεγάλο παιδί της οικογένειας και το μεγαλύτερο κομμάτι γλυκό στο μικρό. Όλοι το ξέρουν αυτό.

Συνήθως, τα αδέρφια έχουν μια κόντρα μεταξύ τους, σαν να είναι εργοστασιακή ρύθμιση να διαφωνούν ακόμα κι όταν συμφωνούν, απλώς για να έχουν κάτι να κάνουν. Κανείς δεν αμφιβάλλει για την αγάπη που μοιράζονται, όμως οι κόντρες τους μπορεί να μοιάζουν να μην έχουν προηγούμενο. Πόρτες να κλείνουν κατάμουτρα, φωνές, ατάκες απείρου κάλλους που είναι καταστρατηγούν και υπερβαίνουν κάθε λογική, όλα συμβαίνουν πυξ λαξ γιατί «όποιος το λέει είναι» και γιατί «είσαι μικρό, δεν ξέρεις». Μέχρι να έρθει κάποιος τρίτος να τα βάλει με ένα από τα δύο αδέρφια. Σε αυτήν την περίπτωση, αφήνουν στην άκρη τις διαφορές τους και συσπειρώνονται ενάντια σε όποιον πάει να εναντιωθεί σε αυτά.

Είναι γνωστό ότι τα μικρότερα αδέρφια συνήθως είναι ένας εφιάλτης για τα μεγαλύτερα, στις μικρότερες ηλικίες. Με τα ατελείωτα κλάματα, τα παράπονα και τις ανάγκες τους, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς μπορούν αυτά τα μικρά, ενοχλητικά πλάσματα να γίνουν φίλοι των μεγαλύτερων. Ωστόσο, όπως φαίνεται, όταν τα μικρότερα αδέρφια επιτέλους μεγαλώνουν και σταματούν να βάζουν τα μεγαλύτερα σε μπελάδες, από το να είναι ενοχλητικά πλάσματα, καταλήγουν να γίνονται οι πιο αξιαγάπητοι φίλοι τους. Με τα χρόνια βλέπεις πως το μικρό σου αδερφάκι γίνεται φίλος σου, μιλάς πιο ανοιχτά για την προσωπική σου ζωή, ζητάς τη γνώμη του, αξιολογείς διαφορετικά όσα έχει να σου πει αυτή τη φορά. Σίγουρα εξακολουθείς να διαφωνείς με κάποια, το ότι μεγάλωσαν τα μικρά δε σημαίνει πως όσα έχουν να πουν ξαφνικά έγιναν σωστά, ούτε πως πρέπει πάντα να έχετε ίδιες απόψεις απλώς επειδή είστε αδέρφια. Όμως, πια οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Έχετε κι οι δύο ωριμάσει, έχεις πια ξεφύγει από τον ρόλο του φανοστάτη, του αλάθητου οδηγού που οφείλει να φέρει το αδερφάκι του στον ίσιο δρόμο. Ομοίως κι εκείνο έχει σταματήσει να είναι το άτομο που φαίνεται να έχει ως αυτοσκοπό του να σου πηγαίνει κόντρα και να σου σπάει τα νεύρα απλώς επειδή δεν έχει κάτι καλύτερο να κάνει. Αναμενόμενο; Σίγουρα, μιας και οι δυο μεγαλώνετε και αποβάλλετε τα πιο ανώριμα στοιχεία του χαρακτήρα σας. Περίεργο; Επίσης ναι, αφού στα μάτια σου είναι πάντα το μικρό παιδί και δεν μπορείς να καταλάβεις πώς -και κυρίως πότε- μετατράπηκε σε σοβαρό(τερο) άνθρωπο.

Όπως και να το κάνουμε, όσο κι αν προχωρήσουμε, μεταξύ μας θα είμαστε πάντα αδέρφια, πάντα θα είναι ένα μικρό κι ένα μεγάλο κι αναπόφευκτα το μικρό θα μείνει για πάντα σ’ αυτόν τον ρόλο. Το βλέπεις σταδιακά ν’ αλλάζει, να μεγαλώνει, ίσως να σε περνάει και στο ύψος, οι τρίχες στο κεφάλι του ν’ ασπρίσουν, να κάνει οικογένεια και δικά του παιδιά αλλά για σένα είναι πάντα το μικρό του σπιτιού, το φασαριόζικο που όλο σε έβαζε σε μπελάδες, το μαϊμουδάκι που αντίκρισες εκείνη την πρώτη μέρα. Τελικά, όταν βλέπουμε τα μικρά μας αδέρφια να μεγαλώνουν, μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος και πόσο γρήγορα μετατρέπονται από μικρούς ανθρώπους σε ανθρώπους με στόχους, όνειρα και φιλοδοξίες. Και ενώ ίσως να μην είναι πάντα εύκολο να δούμε αυτήν την αλλαγή με ψυχραιμία, δεν μπορούμε παρά να τα αγαπάμε για τους ανθρώπους που γίνονται.

Συντάκτης: Αγγελική Τσαγκαράκη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου