Προσωπικά την έχω πει πολλές φορές αυτή τη φράση· συνήθως την ξεστόμιζα σε όσους ήθελαν σώνει και ντε να με μάθουν λίγο καλύτερα (ενώ εγώ προφανώς κι όχι), λιγότερο συχνά σε εκείνους που ήθελα να προειδοποιήσω επειδή τους συμπαθούσα και δεν ήθελα να τους έρθει απότομο, ενώ δε χρειάστηκε να το πω ποτέ σε δικό μου άνθρωπο, επειδή οι δικοί μου άνθρωποι το ζούσαν, το γνώριζαν και (δυστυχώς γι’ αυτούς, ευτυχώς για εμένα) δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα γι’ αυτό.

Τι εννοώ λέγοντας «είμαι δύσκολος άνθρωπος»; Πολλά εννοώ. Αρχικά, δε θέλω πολλά-πολλά. Τουτέστιν, αν έρθει ο άλλος λίγο πιο κοντά από όσο αντέχω, αρχίζω και βαριανασαίνω από το ζόρι μου και φέρομαι περίεργα. Επίσης, είμαι απαιτητική από τους άλλους ως το Θεό, επειδή είμαι εξίσου απαιτητική με την αφεντιά μου, οπότε πολλές φορές πιέζομαι και πιέζω δίχως έλεος και χωρίς κανέναν ουσιαστικό λόγο τώρα που το σκέφτομαι. Άσε που δε σηκώνω μύγα στο σπαθί μου· άσπρο ή μαύρο όλα, το γκρι το σκέφτομαι μόνο όταν νιώθω ψυχοπονιάρα, πού και πού δηλαδή. Μην πω για όλες εκείνες τις φορές που βλέπω τη ζωή με ένα δικό μου, εντελώς πολύπλοκο τρόπο και βγάζω συμπεράσματα για όλα χωρίς να ρωτήσω κανέναν, έτσι, επειδή εμπιστεύομαι την κρίση μου και το ενστικτό μου. Και πέφτω μέσα ρε γαμώτο, πώς να το κάνουμε, αλλά έχω πέσει μερικές φορές κι έξω, πράγμα που σημαίνει πως έχω στεναχωρηθεί προκαταβολικά τζάμπα. Τι να σου λέω τώρα, αυτά κι άλλα πολλά, τελειωμό δεν έχει η λίστα, αλλιώς τι σόι δύσκολος άνθρωπος θα ήμουν;

Μια μέρα που λες, ήρθε κάποιος και μου την είπε κι εμένα αυτή τη φράση, σε φάση «είμαι μυστήριο τρένο εγώ, μη με ψάχνεις, δε θα βγάλεις άκρη». «Βρε α πάγαινε απ’ εδώ» σκέφτηκα από μέσα μου και είπα να απομακρυνθώ το συντομότερο, με τακτ ή χωρίς, επειδή ούτε όρεξη, ούτε χρόνο είχα για νταντέματα και «άχου το». Τι μου την έδωσε τόσο πολύ αφού και η ίδια ισχυρίζομαι συχνά-πυκνά το ίδιο για τον εαυτό μου; Για να σου απαντήσω με όση ειλικρίνεια κρύβω μέσα μου, αυτό που με ενόχλησε πιο πολύ είναι πως ξέρω από πρώτο χέρι τι συμβαίνει στην ψυχοσύνθεση ενός ανθρώπου που ξεστομίζει μια φράση σαν κι αυτή. Άσε που, σε μια παρέα ή μια σχέση, νιώθω πάντα πιο άνετα να είμαι εγώ το ζαβό της υπόθεσης.

Για  να είμαστε πιο συγκεκριμένοι· ένας άνθρωπος που ισχυρίζεται πως είναι δύσκολος γουστάρει παρακάλια. Θέλει ρε παιδί μου το κυνηγητό του, θέλει να πειστεί πως θέλεις παραπάνω απ’ όσο θέλει, θέλει να χορτάσει τις αμφιβολίες του με συναισθηματικό ψωμί μπας και φύγουν για να πάνε παραπέρα και ησυχάσει λίγο. Θες επειδή, ενώ δείχνει σίγουρος, είναι βαθιά ανασφαλής; Θες επειδή έχει πληγές που δεν έκλεισαν ή φυσάει ακόμα ένα χυλό που δε λέει να κρυώσει και τον καίει κάθε φορά που τον πλησιάζει στο στόμα; Όπως κι αν έχει, ένα είναι σίγουρο· ως «δύσκολοι» αυτοπροσδιορίζονται μόνο εκείνοι που θέλουν να προστατεύουν τον εαυτό τους από όσα δεν μπορούν να ελέγξουν, οι τελειομανείς και οι λίγο ή πολύ νάρκισσοι.

Οι δύσκολοι άνθρωποι αρέσκονται να βάζουν τον εαυτό τους σε έναν νοερό θρόνο και να έχουν υπηκόους. Υπηκόους που τους κάνουν τα χατίρια, τους κανακεύουν, που τους διαβεβαιώνουν πως θα είναι εκεί και πως παρ’ όλη την παραξενιά τους, εκείνοι γεννήθηκαν ν’ αντέχουν. Κάτι σαν κακομαθημένα μωρά εν ολίγοις, μόνο στο πιο μεγαλούτσικο. Είναι δεκτό να είναι κάποιος «δύσκολος άνθρωπος» λοιπόν; Θα σου απαντήσω πάλι με όση ειλικρίνεια διαθέτω, ως ένας από αυτούς· όχι, δεν είναι.

Επειδή αν ο ίδιος κατανοείς πως είσαι ψιλομαλακισμένος, πρέπει να το δουλέψεις καθώς εσύ είσαι ο δυσλειτουργικός στις σχέσεις σου, όχι οι άλλοι. Πώς να το δουλέψεις; Διάβασε βιβλία αυτοβελτίωσης, μοιράσου τις σκέψεις σου με ανθρώπους της εμπιστοσύνης σου, ακόμα καλύτερα, πήγαινε να συμβουλευτείς έναν ειδικό, μείνε λίγο μόνος σου, μάθε να ακούς περισσότερο απ΄όσο μιλάς, γενικά ασχολήσου, επειδή το θέμα μπορεί να είναι όλο δικό σου, αλλά δημιουργεί προβλήματα κυρίως σε εκείνους που δε φταίνε, κι αν αυτό δε σε νοιάζει τότε μείνε εσύ κι ο εαυτός σου, που τα λέτε κι ωραία έτσι μεταξύ σας, και μην ταλαιπωρείτε ξένο κόσμο.

Δεν είναι πανάκεια η παραδοχή πως είμαστε δύσκολοι χαρακτήρες, είναι παραίτηση, είναι εγωισμός και κωλοπαιδισμός. Οι σχέσεις θέλουν όρεξη και συνεργασία, θέλουν και δουλειά, και λειτουργούν μόνο αν έχουμε την προαίρεση να διορθώσουμε και τα δικά μας κακώς κείμενα πού και πού, όχι μόνο των άλλων, κοινώς να κοιτάζουμε λίγο και τα χάλια μας για να βγάζουν περισσότερο νόημα τα χάλια των ξένων.  Αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει πως δεν είναι επιτρεπτό να είσαι όντως δύσκολος άνθρωπος· δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση ανεκτό να μην κάνεις τίποτα γι’ αυτό, θεωρώντας πως στ’ αλήθεια αξίζεις ν’ αγαπηθείς «παρ’ όλα αυτά».

 

Συντάκτης: Φρόσω Μαγκαφοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου