Το κυνήγι του να μπεις στο βιβλίο Γκίνες

Πόση βαρύτητα έχει άραγε να λάβει κάποιος μια πιστοποίηση από το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες; Η προσπάθεια, ο στόχος, η καταξίωση, η προβολή. Τα κίνητρα του κάθε ενός διαφορετικά, το επιθυμητό αποτέλεσμα κοινός παρανομαστής: μια θέση στο πολυπόθητο βιβλίο που έγινε θεσμός, με εκατομμύρια πωλήσεις κάθε χρόνο. Το βιβλίο Γκίνες, επικροτεί κάθε είδους επιτεύγματα- από ποπ είδωλα μέχρι ανθρώπους που είναι απλώς ασυνήθιστα ψηλοί ή έχουν μακριά γενειάδα.

Η ιστορία του Βιβλίου Γκίνες (Guinness) χρονολογείται πίσω, στη δεκαετία του 50’. Όλα ξεκίνησαν από μια συζήτηση που είχε ο Sir Hugh Beaver, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ζυθοποιίας Guinness σε μια συγκέντρωση κυνηγών στην επαρχία Wexford της Ιρλανδίας. Καλεσμένοι κι οικοδεσπότες διαφωνούσαν για το ποιο πουλί είναι το γρηγορότερο θήραμα στην Ευρώπη, αδυνατώντας να βρουν την απάντηση σε κάποιο βιβλίο. Έτσι, το 1954 ο Sir Hugh είχε την ιδέα να συντάξει ένα βιβλίο με πραγματικά γεγονότα κι αριθμούς και να κατευνάσει μόνιμα τις διαφωνίες που δημιουργούνταν στις μπυραρίες μεταξύ των θαμώνων. Επιστράτευσε τα δίδυμα αδέρφια Norris και Ross McWhirter που εργάζονταν ως ερευνητές, για τη συγγραφή του βιβλίου και στις 30 Νοεμβρίου τις ίδιας χρονιάς ιδρύθηκε το Guinness Superlatives ανοίγοντας το πρώτο γραφείο.

Μετά από μια αρχική ερευνητική φάση και 13,5 εβδομάδες σκληρής κι ακατάπαυστης δουλειάς, η συγγραφή του βιβλίου ολοκληρώθηκε. Το πρώτο Guinness World Records κυκλοφόρησε το 1955 κι από τότε, για πάνω από έξι δεκαετίες γίνεται διαρκώς best seller κι αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρισμένα βιβλία στον κόσμο. Με σύνθημα “Officially Amazing”  («Επίσημα εκπληκτικό») η “Guinness World Records” δηλώνει ότι σκοπός, είναι να ορίσει ή να αναγνωρίσει την επιτυχία με έναν μη συμβατικό ή έναν χωρίς-όρια τρόπο.

Υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται σ’ όλη τους τη ζωή έναν πρωτότυπο τρόπο για να γραφτεί τ’ όνομά τους στο βιβλίο ρεκόρ Γκίνες. Ψάξαμε να βρούμε τα κίνητρα που υποκινούν αυτή την προσπάθεια και τον τρόπο σκέψης των συμμετεχόντων που είναι πρόθυμοι να κάνουν εξωφρενικές θυσίες για μια θέση στο βιβλίο. Ο Ian Robertson, καθηγητής ψυχολογίας στο Trinity College Dublin εξηγεί πως «Αυτό που παρακινεί ένα άτομο να κερδίσει έναν αγώνα ή μια αθλητική επίδοση είναι ένας συνδυασμός κινήτρων παρόμοιος με αυτόν που έχει για ασήμαντα πράγματα, όπως η δημιουργία παράξενων ρεκόρ».

Το ανθρώπινο κίνητρο μπορεί να διαχωριστεί σε διάφορες κατηγορίες. Μια από τις πιο γνωστές κατηγοριοποιήσεις σύμφωνα με την επιστήμη, είναι η θεωρία των «τριών αναγκών» η οποία διαχωρίζει το κίνητρο σε τρεις ανάγκες: για επίτευξη (στόχων), για εξουσία και για την «αίσθηση του ανήκειν». Αναφερόμενος στην περίπτωση των ρεκόρ Γκίνες ο Dr. Robertson, υπογραμμίζει ότι η ανάγκη επίτευξης, μπορεί να ωθήσει τους ανθρώπους να επιδιώξουν την επιτυχία σε κάτι, οτιδήποτε, χωρίς να έχει πλέον ιδιαίτερη σημασία το είδος της ικανότητας που κατέχει κάποιος. Όταν ένα άτομο νιώθει έντονα το κίνητρο για ένα επίτευγμα και δε βρίσκει την ευκαιρία να το πραγματοποιήσει με πιο συμβατικούς τρόπους, έτσι βρίσκει τον πιο περίεργο τρόπο για να το πετύχει.

Ο Stephen Garcia, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Michigan ερευνώντας τον ανταγωνισμό, κατέληξε ότι «Οι άνθρωποι προσπαθούν πάντα να βρουν έναν τρόπο να κάνουν τους εαυτούς τους να φαίνονται σαν να είναι στην κορυφή». Μάλιστα, θεωρία της ψυχολογίας αναφέρει πως οι άνθρωποι προσπαθούν συνεχώς να ισορροπήσουν μεταξύ της «αίσθησης του ανήκειν» και της ατομικότητας, με στόχο να ξεχωρίσουν, αλλά όχι τόσο πολύ που να χάνουν τη σχέση τους με τις ομάδες στις οποίες ανήκουν (και βοηθούν στη διαμόρφωση της ταυτότητάς τους). Από τη θεωρία των κινήτρων στην πράξη, εντοπίσαμε μελέτη του Garcia κι ενός συνεργάτη του (2009), όπου διαπίστωσαν ότι, όταν ο αριθμός των ατόμων που συμμετείχαν σ’ έναν διαγωνισμό αυξήθηκε, τόσο λιγότερο κίνητρα ο κάθε διαγωνιζόμενος αισθανόταν να έχει. Το γεγονός ότι ένα επίτευγμα είναι πολύ εξειδικευμένο, συνεπώς, δεν μειώνει την ικανοποίηση που προέρχεται από την επίτευξή του. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το βιβλίο ρεκόρ Γκίνες έχει τόσο μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό: επιτρέπει σε όλα τα άτομα να επιτύχουν τα πιο πάνω μ’ ένα πλήθος τρόπων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα o Stuart Sobeske, από το Coldwater του Μίσιγκαν που μπήκε στο βιβλίο ρεκόρ Γκίνες κάνοντας πετάλι στο μονότροχο ποδήλατό του για περίπου μια ώρα, λύνοντας ταυτόχρονα ογδόντα (80) κύβους του Rubik, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ του προκατόχου του τίτλου, που ήτανε 28 κύβοι. Σύμφωνα με αφιέρωμα του τοπικού πρακτορείου ειδήσεων, o Stuart πάντοτε ονειρευόταν να μπει το όνομά του στο βιβλίο Γκίνες. Αναζητώντας πράγματα στα οποία ήταν καλός, κατέληξε στο να ποδηλατεί στο μονότροχο ποδήλατό του και να λύνει κύβους του Rubik. Συνδύασε αυτά τα δύο ταλέντα του κι αυτά αποτέλεσαν το εισιτήριό του για το βιβλίο ρεκόρ Γκίνες. Όπως αντιλαμβάνεστε, δεν είναι ένα ρεκόρ που χαρίζει δόξα ή πλούτο, παρ’ όλα αυτά, έκανε όλα τα απαραίτητα βήματα για τον τίτλο “Officially Amazing” που του διασφάλισε την αναγνώριση. Σε μια πιο μεγάλη κλίμακα, ολόκληροι λαοί έχουν εμμονή να καταρρίπτουν ρεκόρ και να κερδίζουν όσο το δυνατόν περισσότερες συμμετοχές γίνεται στο βιβλίο. Μεταξύ αυτών, το Μεξικό, η Ινδία και η Κίνα, που κατέχουν ένα μεγάλο αριθμό ρεκόρ στο ενεργητικό τους.

Ένα πάθος κι ένα φλογερό κίνητρο μπορούν να κάνουν τον άνθρωπο να ξεπεράσει τα όριά του. Η πλατφόρμα των ρεκόρ Γκίνες, όπως κάθε καλά δομημένος οργανισμός, έχει σκοπό, όραμα, τις δικές της αξίες κι αποστολή. Εμπνέει, διασκεδάζει, προσφέρει μια διαφορετική οπτική γωνία αυτού του απίθανου κόσμου στον οποίο ζούμε και δε σταματάει ποτέ να μας εκπλήσσει!