Είναι γνωστό πως οι περισσότερες αποφάσεις που παίρνεις στη ζωή σου επηρεάζουν -άμεσα κι έμμεσα- την ποιότητά της. Για να εξασφαλίσεις ότι θα την απολαύσεις στο μέγιστο πρέπει να κάνεις συνειδητές επιλογές. Σ´ αυτή τη διαδικασία έχεις πολλούς συμμάχους. Ένας απ´ αυτούς είναι η διορατικότητα. Υπάρχουν αρκετοί ορισμοί που την περιγράφουν. Ως επί το πλείστον, ωστόσο, η έννοια της διορατικότητας αφορά την οξυδέρκεια, τη γνώση και τη σοφία που μπορείς ν´ αναπτύξεις, ώστε να μπορέσεις πιο εύκολα να κατανοήσεις και να βρεις λύσεις σε διαφορά προβλήματα της καθημερινότητας κι ανώδυνα να εισέλθεις στην ουσία των καταστάσεων που βιώνεις.
Καλλιεργείται με την πάροδο του χρόνου, μέσω της κριτικής σκέψης (καθολικότητα της γενικής σκέψης), της διαίσθησης (φωνή του ασυνείδητου) και της εμπειρίας (αντανάκλαση λόγων και πράξεων). Απ´ τα παραπάνω τον καθοριστικότερο ρόλο τον διαδραματίζει η κριτική σκέψη. Θα μπορούσε να θεωρηθεί κι ο μέντοράς της. Από εκείνη διδάσκεται πώς να καθορίζει και να θέτει τους χρήσιμους συλλογισμούς, απορρίπτοντας τις ανορθολογικές κι υπεραναλυτικές σκέψεις. Να βρίσκει ξεκάθαρους στόχους και να δίνει έμφαση στο τι θα ήταν ορθό να κάνεις για να τους επιτύχεις. Και κυρίως, να σκέφτεται τα βραχυπρόθεσμα και τα μακροπρόθεσμα οφέλη. Όπως και τις συνέπειες, αντίστοιχα. Όλα αυτά, λοιπόν, γεννούν τον ορθολογισμό. Κριτική σκέψη-διορατικότητα-ορθολογισμός είναι ένα τρίπτυχο που αν καλλιεργηθεί μέσα σου σε βγάζει στο μονοπάτι της σαφήνειας.
Το βασικότερο προσόν της διορατικότητας έγκειται στο πλεονέκτημα που σου χαρίζει να καταλαβαίνεις κάποια πράγματα που δεν είναι αντιληπτά στους άλλους με την πρώτη ματιά. Διακρίνεις με καθαρότητα πολλές πτυχές ενός ζητήματος, δίχως να επιτρέπεις στη σύγχυση να «επισκεφτεί» το μυαλό σου. Κι αυτό, επειδή έχεις ανακαλύψει τις παγίδες που εμφανίζονται μπροστά σου κι επιτυγχάνεις ένα αποτέλεσμα που σε ικανοποιεί και σε στηρίζει.
Τα οφέλη της καλύπτουν σχεδόν όλη την γκάμα των εξελικτικών διαδικασιών που αφορούν τη στάση σου απέναντι στην προσωπική, επαγγελματική και συναισθηματική σου ζωή:
1. Πρόβλεψη
Το να είσαι σε θέση να προβλέψεις κάτι πριν καν αυτό ξεδιπλωθεί ολοκληρωτικά είναι το πρώτο βήμα της επιτυχίας. Σίγουρα, αυτό δεν μπορεί να συμβεί στον απόλυτο βαθμό, μιας κι η απόκτηση μαντικών δυνάμεων ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά έχοντας «διαβάσει» πολύ καλά ένα όνειρο ζωής σου προσφέρει ευελιξία κινήσεων ως προς την πραγματοποίησή του. Η επίγνωση των έξυπνων κι ικανών επιλογών προσθέτει μια ισχυρή δυναμική. Ασκεί επιρροή στο νου, επιτρέποντάς του να εκμεταλλευτεί όσο το δυνατόν καλύτερα τη φαιά ουσία του. Ειδικότερα, στο επαγγελματικό περιβάλλον, όπου ο ανταγωνισμός δεν αφήνει πολλά περιθώρια λανθασμένων χειρισμών. Απ´ την εξεύρεση εργασίας έως και τη μετέπειτα σταδιοδρομία.
2. Σε φέρνει σε επαφή με τον εαυτό σου
Για πολλούς ανθρώπους και σύμφωνα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής αυτό μπορεί να θεωρηθεί και πολυτέλεια. Ωστόσο, το να διαθέτεις υπομονή κι επιμονή για να τον προσεγγίσεις όσο βαθύτερα γίνεται θα σε κάνει σίγουρα πιο ευτυχισμένο. Εστιάζεις στις ανάγκες του και με τη σειρά του, σε βοηθά ν´ αποφύγεις περιοριστικές ή εγωιστικές πεποιθήσεις. Φροντίζεις κι απλοποιείς τις αδυναμίες σου και γιγαντώνεις τα θετικά σου στοιχεία. Απαντάς με ειλικρίνεια στα τρία βασικότερα ερωτήματα της ύπαρξής σου: «Τι ήμουν;», «τι είμαι;», «τι θέλω να γίνω;».
3. Διαμόρφωση εμπεριστατωμένης γνώμης
Για κάθε ένα θέμα που συναντάς στο διάβα της ζωής σου είναι απαραίτητο να το εξετάζεις απ´ όλες τις οπτικές γωνιές. Και για να συμβεί αυτό θα χρησιμοποιήσεις όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες που υπάρχουν, ώστε ν´ αποφασίσεις μόνος σου τι θα κρατήσεις και τι θα παραβλέψεις. Η διορατικότητα σού παρέχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεσαι τα πραγματικά γεγονότα, ώστε να «χτίσεις» μια γνώμη που θα βασίζεται σε επιχειρήματα, δίχως να ´ναι αίολη.
4. Επιλογή των κατάλληλων, αξιόπιστων κι ιδανικών ανθρώπων
Το να γνωρίζεις τι μπορείς να περιμένεις από έναν άνθρωπο είναι ένα απ´ τα σημαντικότερα πράγματα που όλοι μας έχουμε ευχηθεί. Οι περισσότεροι εξ’ αυτών έχουν κρυπτογραφημένα τα δεδομένα του χαρακτήρα τους κι έτσι γίνεται όλο και πιο δύσκολη η ανάγνωσή τους. Το κλειδί που τους ξεκλειδώνει βρίσκεται στην κατανόηση των προοπτικών τους και στην καθαρότητα ή μη των συναισθημάτων τους. Αν έχεις εξελίξει τη διορατικότητά σου θα καταλάβεις αν είναι ωφέλιμο για σένα να προχωρήσεις στο επόμενο βήμα. Αν όχι, θα γλιτώσεις πολύτιμο χρόνο.
Στη σημερινή εποχή της τεχνολογίας όπου τα πάντα κινούνται με φρενήρεις ρυθμούς η συνεχής βελτίωση των δεξιοτήτων, των ικανοτήτων και της δημιουργικότητας είναι κάτι παραπάνω από σημαντική. Κι είναι η διορατικότητα που στην εξασφαλίζει. Απαιτεί, ωστόσο, καθημερινή εργασία και προσήλωση. Φαντάζει δύσκολο. Όμως, αν εξασκηθείς μέσα απ´ τις καθημερινές σου συναναστροφές με τους άλλους κι αν επικεντρωθείς στις λεπτομέρειες που ελάχιστοι παρατηρούν, τότε θα την κατακτήσεις. Ο Πλούταρχος -ένας απ´ τους σπουδαιότερους αρχαίους Έλληνες ιστορικούς- είχε γράψει το εξής: Τίποτα δεν εξαρτάται απ´ την τύχη, αλλά όλα απ´ την ορθή κρίση και την προνοητικότητα.
Συντάκτης: Δημήτρης Μπότης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
