Είναι θέμα χαρακτήρα, αλλά και θέμα ηλικίας να μην μπορείς να προσποιείσαι, να λες τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς να τα καμουφλάρεις και να τα ωραιοποιείς. Όταν είσαι πιο μικρός, φοβάσαι και ντρέπεσαι να πεις τη γνώμη σου, γιατί ακόμα δεν έχεις ολοκληρωμένη άποψη για τα πράγματα. Φοβάσαι ότι μπορεί να κάνεις λάθος, ότι μπορεί να φανείς άσχετος και χαζός, έτσι αποφεύγεις τις παντός είδους κρίσεις και κριτικές.
Από κάποια ηλικία και μετά όμως φεύγει αυτή η θολούρα που είχες στο κεφάλι σου κι αρχίζεις να βλέπεις τα πράγματα πιο καθαρά, να σχηματίζεις ξεκάθαρη γνώμη κι άποψη για τα γεγονότα και για τους ανθρώπους. Είναι σαν να διαλύεται ένα σύννεφο που σου έκρυβε τη θέα και τώρα βλέπεις καθαρά και μακριά τον ορίζοντα.
Αυτή η πνευματική καθαρότητα του μυαλού σε καθιστά ικανό να διατυπώνεις σταθερές κρίσεις και να μην άγεσαι και φέρεσαι από κάθε τυχαία άποψη που θα ακούσεις. Ακόμα κι αν αυτή προέρχεται από στόματα και προσωπικότητες με υψηλό κοινωνικό κύρος.
Τότε είναι που γίνεσαι ή ισχυρογνώμων ή κυνικός. Υπάρχουν αυτοί που είναι απόλυτοι στις απόψεις τους, αμετακίνητοι κι εντελώς σίγουροι ότι αυτό που υποστηρίζουν είναι σωστό. Υπάρχουν κι οι άλλοι που απλώς λένε τη γνώμη τους και την άποψή τους, ακριβώς όπως τη σκέφτονται χωρίς να την ντύνουν με όμορφες λέξεις και μετριοπαθείς χαρακτηρισμούς ώστε να μη δυσαρεστήσουν τους συνομιλητές τους με την ωμότητα και το ρεαλισμό των λόγων τους. Είναι αυτοί οι άνθρωποι που εύκολα χαρακτηρίζονται είρωνες ή ακόμα κι άξεστοι, αγενείς. Και μπορεί να είναι κατά βάση γιατί διπλωματία κι ευγένεια πάνε μαζί.
Όλοι αυτοί όμως που τους χαρακτηρίζουν ειρωνικούς και κακότροπους δεν έχουν ποτέ σκεφτεί ότι μπορεί απλώς να είναι απόλυτα ειλικρινείς με τον εαυτό τους αρχικά και μετά με τους άλλους. Γιατί όταν είσαι διατεθειμένος να πεις στον άλλον την αλήθεια κατάμουτρα, σημαίνει ότι μπορείς να το κάνεις και κοιτώντας τον εαυτό σου στον καθρέφτη. Διαφορετικά δε διακινδυνεύεις μια εξίσου ειλικρινή κι ευθεία απάντηση απ’ τον άλλον. Κρύβεσαι πίσω απ’ την καμουφλαρισμένη ευγένειά σου και προσποιείσαι τον ψόφιο κοριό.
Είναι αλήθεια πολύ κουραστικό να πρέπει να είσαι συνεχώς και κάθε μέρα τυπικός και διπλωμάτης με τους ανθρώπους που συναναστρέφεσαι, εντός κι εκτός επαγγελματικής δραστηριότητας. Υπάρχουν σίγουρα πολλές στιγμές που ο γλοιώδης συνάδελφος ή περαστικός γνωστός σου λέει «Καλημέρα, ωραία μέρα σήμερα». Εννοείται βέβαια ότι οι κανόνες ευγενείας επιβάλλουν να του απαντήσεις κι εσύ με ένα γλυκό μειδίαμα ότι «Ναι, έχει ωραία μέρα σήμερα» ενώ θέλεις τόσο πολύ μέσα σου να του απαντήσεις ότι είναι μια ηλίθια σκατομέρα, γιατί έτσι, επειδή απλώς δεν έχεις κέφια για ηλίθια κουβεντούλα στο ασανσέρ ή στην είσοδο της πολυκατοικίας.
Αυτό, λοιπόν, είναι που θα σε κάνει να φαίνεσαι ένα κυνικό τέρας στα μάτια των άλλων, γιατί δεν υπάρχει κανένα ίχνος ευγένειας στη συμπεριφορά σου. Κανένας δε θα καθίσει να σκεφτεί και να σε συμπονέσει γιατί μπορεί πραγματικά να είχες μια ηλίθια σκατομέρα σήμερα, την οποία δεν μπορείς με τίποτα να χαρακτηρίσεις ως «ωραία».
Αλλά μετά εσύ θα είσαι ο κακός κι ο κυνικός που εξέφρασες με ειλικρίνεια τη διάθεση της στιγμής κι όχι ο άλλος που κατά πάσα πιθανότητα είχε κι εκείνος μια ηλίθια ή απλώς αδιάφορη μέρα, αλλά θέλει να σου πει την τυπικούρα του για να γεμίσει το αμήχανο κενό της τυχαίας συνάντησης.
Επίσης, υπάρχουν φορές που το πρόσωπό σου σε προδίδει όσο κι αν προσπαθείς να το κρύψεις. Σε μερικούς ανθρώπους οι εκφράσεις τους λειτουργούν ανεξάρτητα απ’ τον εγκέφαλο κι αντιδρούν εντελώς αυτόνομα κι αυτόματα με εκφράσεις προσώπου που το μυαλό δεν καταλαβαίνει. Οι κινήσεις των ματιών κι οι σπασμοί των χειλιών είναι αντανακλαστικά ανεξέλεγκτα και πολλές φορές δεν υπακούν στις επιταγές του υπόλοιπου νευρικού συστήματος. Έτσι μπορεί εύκολα να σου ξεφύγει ένα σπαστικό γελάκι ή ένα ειρωνικό μειδίαμα χωρίς καν να το καταλάβεις. Μπορεί άνετα το βλέμμα σου να γίνει άκρως κοροϊδευτικό και τα μάτια σου να ανοιγοκλείνουν νευρικά ενώ προσπαθείς απεγνωσμένα να κρύψεις την ειρωνική σου διάθεση.
Μην τους παρεξηγείτε αυτούς τους ανθρώπους, δεν είναι αγενείς, απλώς τα αντανακλαστικά τους είναι ανεξέλεγκτα και δεν μπορούν να προσποιηθούν πράγματα που δε νιώθουν εκείνη τη στιγμή. Δεν το κάνουν επίτηδες και μπορεί να μην το καταλαβαίνουν καν ότι φαίνονται τόσο κυνικοί στους άλλους.
Καλώς ή κακώς, η γλώσσα του σώματος και του προσώπου είναι η πιο ειλικρινής κι όποιος ξέρει να τη διαβάζει σωστά κερδίζει πάντα πολύτιμες πληροφορίες.
Επιμέλεια Κειμένου Βασιλικής Γραμμένου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Βασιλική Γραμμένου
