Ζεστό, κρύο, σκωτσέζικο ντους. Όταν αυτή η αίσθηση των έντονων κι απότομων αλλαγών στη συμπεριφορά και τη διάθεση των ανθρώπων που ζουν δίπλα μας, έχει την αίσθηση των απότομων αλλαγών στη θερμοκρασία του νερού στο σκωτσέζικο ντους, τότε ίσως να έχουμε να κάνουμε με έναν κυκλοθυμικό άνθρωπο. Η κυκλοθυμία παράγεται από τις λέξεις κύκλος και θυμός-θυμικό. Θυμικό είναι το σύνολο των ψυχικών φαινομένων, που σχετίζονται με το συναισθηματικό μέρος της ψυχής. Η κυκλοθυμία ορίζεται ως η παθολογική εναλλαγή ψυχικής διαθέσεως από τη θλίψη στην ευθυμία. (Μπαμπινιώτης, 1998)
Σίγουρα η κυκλοθυμία μπορεί να έχει έντονες διακυμάνσεις και να είναι παθολογικών αιτίων, αναλόγως της σοβαρότητας των εξάρσεων. Εδώ χρειάζεται πάντα η γνώμη του εξειδικευμένου επιστήμονα για να εντοπίσει, εάν είναι παθολογικής υφής, να δώσει τη σωστή κατεύθυνση στον άνθρωπο που έρχεται αντιμέτωπος με αυτές τις διακυμάνσεις, να μπορέσει να βρει ισορροπία και να μάθει να διακρίνει την πηγή αυτής της αντίδρασης, καθώς και να μπορέσει να χρησιμοποιεί τρόπους διαχείρισης της όλης κατάστασης.
Όταν ακούμε για παθολογία, αυτό δε θα πρέπει να μας τρομάζει. Η παθολογία υποδηλώνει μια κατάσταση η οποία έχει ξεφύγει από τον έλεγχο του ανθρώπου, γίνεται αυτόματα και χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση για να μπει σε μια σειρά και να μην προκαλεί δυσλειτουργίες στη ζωή του ανθρώπου που ταλαιπωρείται κι αντίστοιχα ταλαιπωρεί και τους γύρω του. Σε αυτές τις έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις, το πρόσωπο που υποφέρει, κινείται μεταξύ των άκρων των συναισθημάτων και των αντιδράσεων. Ξαφνικά μεγάλη χαρά και σύντομα έντονη θλίψη, γέλιο και κλάμα, θλίψη κι ευθυμία και πάλι κύκλος, ξαφνικά κι έντονα και συνήθως χωρίς έλεγχο.
Αναλόγως της φάσης που ζει, αυτά τα φαινόμενα μπορεί να εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και να πυροδοτούνται από άλλους παράγοντες, σε πιο πρώιμο στάδιο να είναι διαχειρίσιμα, ενώ εάν αφεθεί το πρόσωπο αυτό στην τύχη του χωρίς παρέμβαση, να ενταθούν, να δυσκολέψουν, οδηγώντας σε άλλες καταστάσεις. Φυσικά καταλαβαίνουμε ότι σε αυτή την απότομη αλλαγή, δεν υποφέρει μόνο το πρόσωπο που εκδηλώνει αυτή τη συμπεριφορά, αλλά εξίσου υποφέρουν και οι άνθρωποι που ανήκουν στον άμεσο κι έμμεσο κύκλο των επαφών του.
Το να ζεις κοντά σε ανθρώπους με απότομες μεταβάσεις στο συναίσθημα, δημιουργεί ανασφάλεια, αίσθημα φόβου, εκρήξεις συναισθημάτων και πολλαπλές εκφάνσεις τόσες, όσες οι εναλλαγές των όσων αισθάνονται. Ίσως θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε ένα τέτοιο κλίμα με την αίσθηση του πολεμικού κλίματος, την ώρα της μάχης. Φανταζόμαστε λοιπόν πόσο κυριαρχούν τα αρνητικά συναισθήματα, πίεση και άγχος σε όσους βρίσκονται κοντά σε πρόσωπα που λειτουργούν έτσι, με τα οποία πρέπει είτε να συνεργάζονται, είτε να ζουν μαζί και γενικότερα να συνυπάρχουν καθημερινά.
Ένας άλλος εμφανής κίνδυνος είναι να θεωρήσουν μετά από λίγο χρόνο φυσιολογική αυτή τη συμπεριφορά και να μην αντιδρούν, ζώντας απαθώς, το οποίο ως σενάριο θα έχει ψυχοσωματικές επιπτώσεις σε βάθος χρόνου. Τίποτα το οποίο μας πιέζει και μας κάνει να δυσλειτουργούμε δεν είναι φυσιολογικό και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σθένος.
Αντίστοιχα το να προσπαθήσουν να πείσουν αυτόν τον άνθρωπο να απευθυνθεί σε ειδικό, να αναγνωρίσει το πρόβλημά του και να ζητήσει βοήθεια είναι μια ιδιαιτέρως ψυχοφθόρα διαδικασία. Η μόνη λύση που φαίνεται να έχει κάποια θετική έκβαση στην όλη πορεία είναι να ζητηθεί κάποιου είδους παρέμβαση και να προσπαθήσει το όποιο πρόσωπο αντιλαμβάνεται ότι δυσκολεύεται στη ζωή του και δυσκολεύει και τους άλλους να αρχίζει να κάνει σοβαρή δουλειά με τον εαυτό του. Η έγκαιρη παρέμβαση και η πρώιμη παρακολούθηση, με την εμφάνιση των πρώτων δειγμάτων, είναι μια πρακτική που σίγουρα θα φέρει θετικά αποτελέσματα και προκρίνεται σε σχέση με το να παραμείνει κανείς απαθής και να μην κάνει τίποτα μέχρι να φτάσουν τα πράγματα στο απροχώρητο.
Όπως και να έχει, το να αγαπάς, να στέκεσαι πλάι, να ζεις με κάποιον κυκλοθυμικό σίγουρα αποτελεί ένα περιβάλλον ανασφάλειας. Κι είναι πιθανό όντως να φέρει τον φόβο για το τι θα φέρει η επόμενη στιγμή. Κι όμως, όσα φέρνει η ανθρώπινη ψυχή και μας κάνει να λυγίζουμε, είναι τα ίδια που εν τέλει μας δίνουν φτερά στα πόδια και τα σωθικά για να πάμε παραπέρα. Εύκολο δε θα είναι. Μα τι είναι εύκολο τελικά;
Συντάκτης: Αιμιλία Λυμπέρη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
